Bài 28. Những ngôi sao xa xôi

Tiết 141-142
LÊ MINH KHUÊ
Kiểm tra b�i cu: Nêu cảm nhận của em về những người lính lái xe Trường Sơn trong "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Ti?n Duật ?

NHÀ VĂN LÊ MINH KHUÊ
- GV giôùi thieäu theâm: Leâ Minh Khueâ laø nhaø vaên nöõ tröôûng thaønh trong khaùng chieán choáng Mó. Leâ Minh Khueâ ñaõ töøng laø thanh nieân xung phong
Hoạt động 1:Giới thiệu về tác giả, tác phẩm
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
- Lê Minh Khuê (1949). Quê Thanh Hóa
- Là cây bút n? chuyên về truyện ngắn
2. Tác phẩm
- Sáng tác năm 1971
- GV höôùng daãn HS caùch ñoïc : chuù yù ngoân ngöõ nhaân vaät.
- GV ñoïc maãu ñoaïn ñaàu.
- Goïi giaûng töø khoù.
(ñoïc ñoaïn ñaàu + ñoaïn mieâu taû caûnh phaù bom cuûa 3 coâ gaùi.
3. Đọc - Kể
- Ba nữ thanh niên xung phong trong tổ trinh sát mặt đường tại trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn
- Công việc của họ rất nguy hiểm : Quan sát địch thả bom, đo khối lượng đất đá phải sang lấp, đánh dấu vị trí trái bom chưa nổ, phá bom thông thường.
Hoạt động 2 : Hướng dẫn đọc - kể
Họ sống hồn nhiên thanh thản, mơ mộng và rất yêu thương gắn bó với nhau trong tình đồng đội
- Phần cuối miêu tả hành động và tâm trạng của các nhân vật chủ yếu là Phương Định, trong một lần phá bom, Nho bị thương và sự săn sóc của hai người đồng đội.

đoạn hồi tưởng của nhân vật "Tôi"

-> GV dẫn chuyện)

Hỏi: Em hãy tóm tắt truyện ?

-
Hoạt động 3 : Hướng dẫn phân tích phần 1
Thảo luận nhóm-- GV : Phöông thöùc bieåu ñaït chính cuûa ñoaïn vaên laø gì ?. (Töï söï)
Hoûi : Xaùc ñònh ngoâi keå cuûa vaên baûn ? (ngoâi 1 – nhaân vaät chính).
Hoûi : Truyeän keå veà maáy nhaân vaät ? Nhaân vaät naøo laø nhaân vaät chính ?
Hoûi : Truyeän ñöôïc traàn thuaät töø nhaân vaät naøo ?
Hoûi : Caùch choïn ngoâi keå nhö vaäy coù taùc duïng gì trong theå hieän noäi dung ?

1. Hình aûnh ba coâ gaùi thanh nieân xung phong
a) Ñieåm chung (neùt chung)
- Cuøng hoaøn caûnh soáng, chieán ñaáu, cuøng coâng vieäc : nguy hieåm aùc lieät.
- Ñeàu laø nhöõng coâ gaùi Haø Noäi coù chung tinh thaàn traùch nhieäm cao, loøng duõng caûm, tình ñoàng ñoäi gaén boù, nhieàu mô öôùc, hay mô moäng…
- Hỏi: truyện kể về 3 cô gái thanh niên xung phong ở 1 tổ trinh sát phá bom trên cao điểm.
Ơ� họ có những nét gì chung khiến họ gắn bó với nhau thành 1 khối thống nhất và những nét gì riêng ở mỗi người ?
Tạo điều kiện thuận lợi để tác giả miêu tả, biểu hiện thế giới tâm hồn, những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật tạo điểm nhìn phù hợp để miêu tả hiện thực cuộc chiến đấu ở trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn

b) Điểm riêng (nét riêng)
- Chị Thao : Từng trải hơn, sợ máu, chăm chép bài hát
- Nho : Thích thêu thùa
- Định : Thích ng?m mình, mơ mộng, thích hát
=> Tâm hồn trong sáng, dũng cảm, hồn nhiên, lạc quan
Hoạt động 4 : Hướng dẫn học sinh phân tiếp phần 2
Hỏi: Em hãy nhắc lại nhân vật chính trong truyện ?
(gợi ý: Nhân vật tự quan sát và đánh giá về mình như thế nào ở phần đầu truyện ? Hồi tưởng của cô về tuổi niên thiếu ở Hà Nội ? Tâm trạng của cô ra sao trong lần phá bom của cuối truyện?)
- GV kết luận.
2. Hình aûnh Phöông Ñònh
- Laø coâ gaùi khaù ñeïp, ñöôïc nhieàu ngöôøi ñeå yù.
- Laø coâ gaùi nhaïy caûm, hoàn nhieân, hay mô moäng vaø thích haùt.
- Yeâu mến nhöõng ngöôøi ñoàng ñoäi
Hỏi: Tìm dẫn chứng minh họa cho những đặc điểm của Phương Định ?
Hỏi: Em hãy nêu cảm nhận của mình về nhân vật này.
Hỏi: Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật của truyện và ngôn ngữ truyện ?
(Nghệ thuật miêu tả tâm lí tinh tế (nhân vật phụ nữ) và ngôn ngữ tự nhiên thoải mái, trẻ trung, có chất nữ tính).
Hỏi: Trong truyện ngắn tác giả sử dụng câu văn như thế nào ? (câu văn ngắn, nhịp nhanh -> phù hợp với nội dung, nhân vật kể chuyện)
Hỏi: Qua truyện ngắn này, em hình dung và cảm nghĩ như thế nào về tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ ?
Dũng cảm tự trọng, tinh thần trách nhiệm cao trong công việc
=> Là con người mới, tiêu biểu cho lớp trẻ thời kỳ kháng chiến chống Mĩ
III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật : sử dụng ngôi kể phù hợp, cách miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc
2. Nội dung : Tâm hồn trong sáng tinh thần lạc quan, dũng cảm của thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kĩ kháng chiến chống Mĩ.
Ghi nhớ (SGK)
Hỏi: Nêu nét chính về nội dung, nghệ thuật của truyện ngắn
Hoạt động 5 : Hướng dẫn tổng kết
Học sinh đọc ghi nhớ
Ghi nhớ( Tr. 122 SGK)
Truyện những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã làm nổi bật tâm hồn trong sáng,mơ mộng tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ hi sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường sơn. Đó chính là những hình ảnh đẹp tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.
Truyện sử dụng vai kể là nhân vật chính, có cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, trẻ trung và đặc biệt thành công về nghệ thuâth miêu tả tam lí nhân vật
Hoạt động 6 : Hướng dẫn luyện tập
Hỏi: Theo em, nhan dề của truyện có liên quan trực tiếp đến nội dung được đề cập trong truyện không ?
Hỏi: Hình ảnh "những ngôi sao" mang ý nghĩa gì ? được cảm nhận qua suy nghĩ của nhân vật nào ? thể hiện ở phần nào của truyện
IV. LUYỆN TẬP
- Tên nhan đề
- Ý nghĩa biểu tượng hình ảnh những ngôi sao