Bài 28. Những ngôi sao xa xôi

Chào mừng cả lớp đến với giờ học ngữ văn hôm nay
Cõu h?i ki?m tra b�i cu
Câu 1:Nhận định nào sau đây là đúng về nhân vật Nhĩ ?
A. Là người đi nhiều, biết nhiều về các địa danh trên thế giới nhưng lại có tình cảm hời hợi với quê hương.
B. Là người suốt đời chỉ mong muốn những điều nhỏ bé, bình thường mà không đạt được.
C. Là người biết nâng niu, trân trọng vẻ đẹp gần gũi, bình dị của cuộc sống, quê hương.
D. Là người suốt đời sống trong khổ đau, dằn vặt.
Câu2: ý nào sau đây thể hiện chính xác nhất giá trị ý nghĩa truyện "Bến quê"
Tác phẩm thức tỉnh ở mỗi con người niềm trân trọng những vẻ đẹp và những giá trị, gần gũi của cuộc sống, gia đình, quê hương.
B. Tác phẩm đề cập đến những tình cảm thiêng liêng nơi sâu thẳm tình cảm con người :tình cảm gia đình, tình anh em bạn bè.
C. Tác phẩm khắc hoạ cuộc sống của một người trong những ngày cuối cùng của cuộc đời với nỗi khố đau và niềm khao khát cháy bỏng.
D. Thức tỉnh con người hãy biết tìm đến chỗ dựa tình thần lớn laocủa cuộc đời mỗi khi găp khó khăn.


I/ Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm:
1/Tác giả:
- Lê Minh Khuê (1949), quê ở Thanh Hóa,
- Là nữ thanh niên xung phong.
- Là nữ nhà văn chuyên viết về truyện ngắn, với ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế.
- Đề tài chủ yếu: Trước 1975 là cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ trên tuyến đường Trường Sơn; sau 1975 lại bám sát vào những chuyển biến trong đời sống con người.
- Tác phẩm:"Cao điểm mùa hạ"( 1978)
" Một mình qua đường" (2006)...
2/ Tác phẩm:
Truyện ngắn viết 1971

Dựa vào chú
thích SGK
hãy giới thiệu
vài nét về tác
giả?
Tiết 141-142: Văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 141-142: Văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
I/ Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm:
1/Tác giả:
2/ Tác phẩm:
II/ Đọc, tìm hiểu chung văn bản:
1/ Đọc, tìm hiểu từ khó:
2/Bố cục:
3 phần
- Phần 1: Từ đầu đến" có ngôi sao trên mũ" -> Giới thiệu công việc, cuộc sống của tổ trinh sát
- Phần 2: Tiếp đó đến" chị Thao bảo " -> Kể về một lần phá bom trên cao điểm
- Phần 3: Còn lại - >Tâm trạng sau khi phá bom
3/ Tóm tắt:
Theo em văn bản có bố cục như thế nào?
Tóm tắt văn bản

- Ba nữ thanh niên ở trong một cái hang dưới chân cao điểm. Công việc của họ là khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và phá bom. Họ chạy trên cao điểm cả ban ngày. Thần chết luôn đuổi dưới chân họ. Ban đêm thường thì họ về hang làm những việc mà mình thích hát, thêu thùa, ăn ngủ...Khi sắp có chiến dịch lớn, họ ở trên cao điểm cả ban đêm.
- Một hôm, Mĩ lại thả bom. Chị Thao và Nho đi đo khối lượng đất lấp, đếm bom chưa nổ và đánh dấu, Phương Định ở lại hang trực máy. Lần này, họ phải lấp hơn nghìn khối đất, phá bốn quả bom. Định phá một quả trên đồi, Nho hai quả dưới lòng đường, Chị Thao một quả dưới cái hầm ba- ri e cũ. Và khi bom nổ, hầm sập, Nho đã bị thương. Chị Thao và Phương Định đưa Nho về hang băng bó và chăm sóc Nho. Chị Thao hát, Định thì muốn khóc. Rồi mưa đá xuống, họ vui vẻ ngắm mưa.

Tiết 141: Văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
I/ Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm:
II/ Đọc, tìm hiểu chung văn bản:
III/ Tìm hiểu chi tiết:
1/ Hình ảnh ba nữ thanh niên xung phong trên mặt đường cao điểm:
* Hoàn cảnh hiện thực:
- Con đường bị đánh lở loét
- Thần chết lẩn trong những quả bom dưới chân
- Máy bay gầm thét, ầm ì
- Nhiệt độ lên tới 300c
- Bom nổ, cách hang chỉ ba trăm mét, đất dưới chân rung, cửa hang bị che lấp
- Cao điểm thật vắng.Chỉ có Nho và chị Thao. Và bom. Và Định ngồi trong hang. Và cao xạ đặt bên kia quả đồi...Vắng lặng đến phát sợ...
-> Hình ảnh, từ ngữ đặc tả, nhiều câu văn ngắn, nhịp điệu nhanh...khắc họa hiện thực chiến tranh khốc liệt, đầy gian khổ hiểm nguy, đang đe dọa tinh thần và tính mạng con người.


Hiện thực cuộc sống của ba nữ thanh niên trên mặt đườngcao điểm được miêu tả nhưthế nào?
Hình ảnh ba nữ thanh
niên hiện ra như thế
nào giữa bức tranh
hiện thực ấy?( về tuổi
tác, công việc)
- Tuổi còn trẻ
- Công việc:
+ khi có bom nổ thì chạy lên đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ, phá bom
+ Tinh thần căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ.
+ Một ngày phá bom đến năm lần, thành quen.Lần này phải lấp hơn nghìn khối đất, phá bốnquả bom.
->Công việc nặng nề, vất vả và nguy hiểm tưởng chừng như quá sức đói với các cô gái trẻ.

Tinh thần làm việc của họ được miêu tả bằng những chi tiết nào tiêu biểu?

- Tinh thần làm việc:
+ Chị Thao là tổ trưởng, Định và Nho làm việc theo sự phân công của chị -> Có tổ chức và rất đoàn kết
+ Mấy hôm nay, ai cũng leo tót lên trọng điểm,khổ cho đứa phải trực máy trong hang.
Định bị thương nhưng vẫn không nằm viện,khi làm việc có nghĩ đến cái chết nhưng rất mờ nhạt.
Chị Thao biết sắp tới sẽ không êm ả, vẫn móc bánh bích quy ra ăn
Nho bị thương vẫn tin mình không chết và nghĩ tới công việc làm đường của đơn vị
-> Giọng điệu rất thoải mái làm nổi bật những phẩm chất anh hùng, bình tĩnh thản nhiên, bất chấp hoàn cảnh, gắn bó, tha thiết được làm việc, được cống hiến

Ngôn ngữ giọng điệu kể ở đây như thế nào?
Có tác dụng gì?
Tìm những chi tiết miêu tả việc phá bom của ba nữ thanh niên nói chung, của Định nói riêng?
Nghệ thuật kể tả
Của tác giả có gì
nổi bật? Qua đó giúp
em cảm nhận được
gì về ba nữ thanh
niên?
+ Nho hai quả hai quả dưới lòng đường. Chị Thaô một quả dưới hầm ba ri e cũ. Định một quả trên đồi.
Định đến gần quả bom, tự nhủ phải làm nhanh lên một tí, cẩn thận đào đất châm ngòi, lo lắng bom không nổ và nghĩ cách để làm lại lần hai rồi đứng cẩn thận để mảnh bom không găm vào tay…
-> Vừa miêu tả cử chỉ hành động,, vừa miêu tả nội tâm nhân vật bằng ngôn ngữ độc thoại thể hiện chân thực tinhh thần dũng cảm,kiên cường, ý thức trách nhiệm cao để hoàn thành nhiệm vụ, an toàn
Tình cảm đồng
đội của họ được
tác giả thể hiện như
thế nào?
Tình đồng đội:
+ Khi chị Thao và Nho đi chưa về, Định ở trong hang trực máy đã gắt lên, vì lo lắng
+ Khi bom nổ, hẩm của Nho bị sập, chị Thao lao lên trước,…mắt mở to, kéo tay Định sà xuống mô đất nhỏ phủ đầy thuốc bom màu xám, chị nghẹn ngào không nước mắt. Định moi đất bế Nho lên đùi mình. Họ đưa Nho về hang băng bó chăm sóc.
-> Những chi tiết kể tả rất chân thực,cảm động, diễn tả tình cảm yêu thương, lo lắng, quan tâm chăm sóc nhau rất chân thành như tình ruột thịt
Tiết 141: Văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
I/ Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm:
II/ Đọc, tìm hiểu chung văn bản:
III/ Tìm hiểu chi tiết:
1/ Hình ảnh ba nữ thanh niên xung phong trên mặt đường cao điểm:
Trong cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ hi sinh, các chị thực sự là những thanh niên dũng cảm kiên cường, bất chấp hoàn cảnh, sẵn sàng hi sinh, có tinh thần trách nhiệm cao, có tình đồng đội gắn bó đoàn kết, và trên hết có một tình yêu nước mãnh liệt.
2/ Hình ảnh ba nữ thanh niên với cuộc sống sau giờ cao điểm:
Không gian trong hang đá được miêu tả như thế nào?
*Không gian hang đá:
Nằm dưới chân cao điểm
Là một thế giới khác …mát lạnh
-> Đó là một không gian hoàn toàn đối lập với bên ngoài: yên bình, bảo vệ che chở cho ba nữ thanh niên xung phong, để họ được nghỉ ngơi và làm những viẹc mà mình yêu thích trong cuộc sống
* Ba nữ thanh niên:
Chị Thao sợ máu, sợ vắt; thích thêu chỉ màu lên áo, thích chép bài hát, vui khi có cơn mưa đá -> Tươi trẻ, yêu đời và hơi yếu đuối
Nho như một que kem trắng, thích ăn kẹo, thích mưa đá-> Ngây thơ, trong sáng
Định thích nghe nhạc, thích hát, thích ngắm mình trong gương,thích mưa đá, hay nghĩ về thời đi học đã qua, nghĩ về gia đình, người thân, về những anh bộ đội…-> Hồn nhiên, mơ mộng, lãng mạn và rất nữ tính, nhạy cảm

? Nhóm 1,2:Trong cuộc sống
đời thường chị Thao là người
như thế nào?
? Nhóm 3,4: Trong cuộc sống
đời thường Nho được miêu tả
ra sao?
? Nhóm 5,6: Hãy tìm hiểu
và trình bày cảm nhận về
hình ảnh Phương Định trong
cuộc sống đời thường?
Tiết 141: Văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
I. Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm:
II. Đọc, tìm hiểu chung văn bản:
III.Tìm hiểu chi tiết:
1. Hình ảnh ba nữ thanh niên xung phong trên mặt đường cao điểm:
Trong cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ hi sinh, các chị thực sự là những thanh niên dũng cảm kiên cường, bất chấp hoàn cảnh, sẵn sàng hi sinh, có tinh thần trách nhiệm cao, có tình đồng đội gắn bó đoàn kết, và trên hết có một tình yêu nước mãnh liệt.
2. Hình ảnh ba nữ thanh niên với cuộc sống sau giờ cao điểm:
Mỗi người có một nét đặc điểm riêng nhưng giống nhau ở sự yêu đời, trẻ trung:
+ Chị Thao: Từng trải trong công việc, hơi yếu đuối trong cuộc sống đời thường
+ Nho: Ngây thơ, trong sáng
+ Phương Định: Lãng mạn, mơ mộng, rất nữ tính,và nhạy cảm
IV.Tổng kết:
1.Nghệ thuật: Chọn ngôi kể và người kể phù hợp, miêu tả tâm lí nhân vật sinh động và chân thực, ngôn ngữ giọng điệu tự nhiên và có chất nữ tính.
2.Nội dung: Tryuện đã phán ánh và ca ngợi tinh thần dũng cảm, tâm hồn trẻ trung, lạc quan của những nữ thanh niên nóí riêng và của thế hệ trẻ nước ta nói chung trong cuộc kháng chiến chống Mĩ đầy gian khổ hi sinh.
V. Luyện tập:
Nhóm 1,2:
Trình bày cảm nhận của em về nhan đề tác phẩm?

Nhóm3,4:
Văn bản gợi cho em nhớ đến những tác phẩm nào cùng chủ đề?
Đọc một số câu đoạn tiêu biểu hoặc nêu tên nhân vật chính và đặc điểm của
nhân vật đó?

Nhóm 5,6:
Địa phương em cũng có những thanh niên xung phong đã từng
làm việc hi sinh trên tuyến đường huyết mạch thời kháng chiến chống Mĩ.
Em hãy giới thiệu ngắn gọn về họ
Trả lời:
Câu 1:
Nhan đề văn bản trước tiên gợi đến con mắt nhìn xa xăm, mơ mộng của
Nhân vật Phương Định- đôi mắt mà các anh lái xe bảo” Cô có cái nhìn sao
Mà xa xăm!”Và đôi mắt ấy được nhân vật tả” Xa đến đâu mặc kệ…Nó dài,
Màu nâu, hay nheo lại như chói nắng”
Là những ngôi sao trong câu chuyện cổ tích mà Phương Định hay nghĩ tới
Đặc biệt nhan đề nhằm ngợi ca những vẻ đẹp sáng ngời của các nhân vật
Họ- những nữ thanh niên xung phong làm việc trên cao điểm là “Những ngôi
Sao xa xôi”


Trả lời
Câu 2:
“Bài thơ về tiểu đội xe không kính”, “ Gửi em cô thanh niên xung phong “
của Phạm Tiến Duật
Bài thơ” Khoảng trời hố bom “ của Lâm Thị Mĩ Dạ
Truyện ngắn “ Cjiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng, với hình ảnh cô
giao liên dũng cảm mưu trí
Trả lời
Câu 3:
Giới thiệu về những cô gái Truông Bồn và di tích lịch sử Truông Bồn
ở Mĩ Sơn Đô Lương
Giờ học đã kết thúc.
Cảm ơn và chào tạm biệt cả lớp !
Giờ học đã kết thúc.
Cảm ơn và chào tạm biệt cả lớp