Bài 28. Những ngôi sao xa xôi

Môn: ngữ văn 9
Người thực hiện: Lê Thị Diễm Hương
Kiểm tra bài cũ:
Truyện "Bến quê" của Nguyễn Minh Châu có hình ảnh chi tiết nào mang ý nghĩa biểu tượng:
- Tìm những chi tiết hình ảnh đó?
- Nêu ý nghĩa biểu tượng của một hình ảnh tiêu biểu?
Bài 28 - Tiết 141

(Trích) - Lê Minh Khuê

(Tiết 1)

I. Tìm hiểu chung:
Tác giả, tác phẩm:

Giới thiệu sơ lược về tác giả, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm?
- Ra đời năm 1971 khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt.
- Năm 2005: NXB Houghtơn ở Mỹ chọn "Những ngôi sao xa xôi" là truyện ngắn duy nhất của Việt Nam vào tuyển tập "Nghệ thuật truyện ngắn thế giới".


a. Tác giả: (SGK)

b. Tác phẩm:

I. Tìm hiểu chung:
Tác giả, tác phẩm:
2. Đọc - Tóm tắt văn bản:
- Truyện kể về ba cô gái TNXP ở cùng một tổ trinh sát phá bom tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn.
- Đó là hai cô gái trẻ: Phương Định, Nho và người lớn tuổi nhất là chị Thao - tổ trưởng.
- Họ ở trong một cái hang dưới chân cao điểm, tách xa đơn vị.
- Nhiệm vụ của họ là: quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp và đánh dấu những vị trí những quả bom chưa nổ, nếu cần thì phá bom.
- Cuộc sống của họ gian khổ, công việc nguy hiểm nhưng họ luôn luôn hồn nhiên, thơ mộng, yêu cuộc sống.
- Tuy ba người có tính cách khác nhau nhưng họ có chung phẩm chất của người chiến sĩ TNXP và luôn gắn bó yêu thương nhau.
- Trong một lần phá bom: Nho bị thương được chị Thao và Phương Định chăm sóc tận tình chu đáo.
- Kết thúc truyện là trận mưa đá bất ngờ làm họ hết sức vui thích.
Tóm tắt nội dung truyện bằng các ý chính?
I. Tìm hiểu chung:
Tác giả, tác phẩm:
Đọc - Tóm tắt văn bản:

Văn bản được viết bằng thể loại nào? Tác giả dùng lời kể của nhân vật nào? Nhận xét ngôi kể và tác dụng của việc dùng ngôi kể ấy?
3. Chú thích: (SGK)

4. Thể loại và ngôi kể:

a. Thể loại: truyện ngắn
b. Ngôi kể: Ngôi thứ nhất (Nhân vật xưng "tôi" - Phương Định)


II. Đọc - Tìm hiểu văn bản
Hoàn cảnh sống chiến đấu và phẩm chất chung của ba cô gái:
Hoàn cảnh sống chiến đấu:
- Cách kể: bằng kiểu câu ngắn, câu kể xen câu tả, giọng điệu gần với khẩu ngữ.
? Họ sống, chiến đấu ở nơi tập trung nhiều bom đạn và sự nguy hiểm ác liệt nhưng vẫn bình thản, hóm hỉnh, tự nhiên.
Chúng tôi ở trong một cái hang dưới chân cao điểm.
. chúng tôi thì chạy trên cao điểm cả ban ngày. Mà ban ngày chạy trên
cao điểm không phải là chuyện chơi. Thần chết là một tay không thích
đùa. Hắn ta lẩn trong ruột những quả bom.
Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng.
Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà
vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ
bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ.

Câu hỏi thảo luận:
Phương Định đã kể về hoàn cảnh sống chiến đấu của mình và hai cô gái cùng tổ bằng chi tiết, hình ảnh nào?
Nhận xét cách kể (kiểu câu, giọng điệu.) và cho biết tác dụng của cách kể ấy?
Qua cách kể ấy em nhận thấy: dù hàng ngày phải đối mặt với sự nguy hiểm nhưng họ vẫn có thái độ như thế nào? Liên hệ với văn bản đã học?
Đọc đoạn đầu của văn bản (tr.113 - 114) và cho biết nội dung của đoạn?
- Tinh thần trách nhiệm cao với nhiệm vụ.
- Dũng cảm không sợ hy sinh.
- Tình đồng chí, đồng đội gắn bó.
- Dễ xúc cảm, nhiều ước mơ, thích làm đẹp.
? Là phẩm chất tiêu biểu của người chiến sĩ TNXP.

Thảo luận nhóm:
Qua lời kể của "tôi" về ba cô gái, em thấy họ có những phẩm
chất chung nào? Em có nhận xét gì về những phẩm chất ấy?
II. Đọc - Tìm hiểu văn bản

1. Hoàn cảnh sống chiến đấu và phẩm chất chung của ba cô gái:

a. Hoàn cảnh sống chiến đấu:

- Cách kể: bằng kiểu câu ngắn, câu kể xen câu tả, giọng điệu gần với khẩu ngữ.
Họ sống, chiến đấu ở nơi tập trung nhiều bom đạn và sự nguy hiểm ác liệt nhưng vẫn bình thản, hóm hỉnh, tự nhiên.

b. Phẩm chất chung của ba cô gái:

Từ hình ảnh các cô gái TNXP và phẩm chất của họ em liên hệ đến những van bản nào có hình ảnh những người lính cùng mang phẩm chất ấy? Em có cảm nhận gì về những phẩm chất ấy?
Liên hệ:
Đồng chí - Chính Hữu.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật
Mãi mãi tuổi hai mươi - Liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc
Nhật kí Đặng Thùy Trâm
Phim "Mười cô gái TNXP ngã ba Đồng Lộc"
Củng cố:
Vẽ sơ đồ về cuộc sống chiến đấu và phẩm chất chung của hình ảnh những cô gái TNXP.
Hình ảnh những
chiến sĩ TNXP
Cuộc sống chiến đấu:
nguy hiểm, ác liệt
Phẩm chất chung:
- Tinh thần trách nhiệm cao
Dũng cảm không sợ hy sinh
Tình đồng chí đồng đội gắn bó.
Dễ xúc động, nhiều ước mơ,
thích làm đẹp
Dặn dò:
Tập kể tóm tắt truyện.
Tìm hiểu tính cách riêng của từng nhân vật.