Bài 28. Những ngôi sao xa xôi

Phòng Giáo dục Quận 3
Trường THCS Lê Quý Đôn
Bài thu hoạch cuối khóa




Môn: Ngữ văn 9
Giáo viên: Nguyễn Thị Tuyết Sương
Tiết 141-142
VĂN BẢN

LÊ MINH KHUÊ
“XẺ DỌC TRƯỜNG SƠN ĐI CỨU NƯỚC
MÀ LÒNG PHƠI PHỚI DẬY TƯƠNG LAI”

Cung đường Trường Sơn huyền thoại thời chống Mỹ đã ghi dấu bao bước chân của hàng vạn, hàng triệu người lính trẻ trung, dũng cảm, trong đó không thiếu những dấu chân nhỏ bé của những cô gái thanh niên xung phong đi mở đường.Viết về những cô gái dũng cảm ấy, tác giả Lê Minh Khuê đã gửi đến người đọc một câu chuyện cảm động, đẹp đẽ, lãng mạn với cái tên ấn tượng “Những ngôi sao xa xôi”.
I. Đọc văn bản-Tìm hiểu chú thích:
Tác giả- Tác phẩm: sgk/120
Xuất xứ- Hoàn cảnh sáng tác: sgk/120
Tóm tắt:
- Hướng dẫn đọc văn bản : Đọc to, rõ, chú ý các câu đối thoại thể hiện tính cách nhân vật.
- Học sinh đọc văn bản.
- Giáo viên nhận xét.
- Tìm hiểu từ khó.

Nhà văn Lê Minh Khuê

Tóm tắt văn bản:
Ba cô thanh niên xung phong thuộc một tổ trinh sát trên tuyến đường Trường Sơn những năm đánh Mỹ.
Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp, đánh dấu các quả bom chưa nổ và phá bom.Công việc đó hết sức nguy hiểm vì họ thường xuyên phải chạy trên cao điểm giữa ban ngày và máy bay địch có thể ập đến bất cứ lúc nào. Hơn nữa, họ luôn phải trực tiếp đối mặt với tử thần trong những lần phá bom diễn ra hằng ngày.Trong một cái hang đá mát lạnh dưới chân cao điểm, tách xa đơn vị, cuộc sống của các cô gái trẻ giữa chiến trường tuy gian khổ, khắc nghiệt nhưng luôn bình thản, lạc quan, vui tuơi, hồn nhiên.Họ gắn bó yêu thương nhau trong tình đồng đội, đồng chí dù mỗi người đều có một tính cách riêng.
II.Tìm hiểu văn bản:
1.Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba cô gái TNXP:
2.Ba cô gái TNXP:
a.Phương Định
b.Chị Thao
c.Nho
Nêu chủ đề của truyện?
Tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm, hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu nhiều gian khổ, hi sinh nhưng vẫn lạc quan của các nhân vật nữ TNXP trong truyện, trên tuyến đường Trường Sơn thời chống Mỹ.
Ba cô gái TNXP sống và chiến đấu trong hoàn cảnh như thế nào?
1. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba cô gái:
- trong hang dưới chân cao điểm
- xung quanh… đường lở loét
- hai bên cây khô cháy
- chạy trên cao điểm cả ban ngày, đất bốc khói… sẽ nổ…
=> nguy hiểm
2. Ba cô gái TNXP:

PHƯƠNG ĐỊNH:
con gái Hà Hội, khá xinh xắn
hai bím tóc dày
cái cổ cao
thích ngắm mắt mình trong gương
mê hát, hát say sưa…
=>xinh đẹp, nhạy cảm, kín đáo, hồn nhiên, mơ mộng…
- Đến gần quả bom…không sợ…không đi khom…dùng xẻng nhỏ đào đất…rùng mình…cẩn thận bỏ gói thuốc mìn…nghĩ đến cái chết…mờ nhạt…liệu mìn có nổ không?... Đứng cẩn thận…

=> bình tĩnh, dũng cảm, ý thức trách nhiệm cao…
Tâm trạng của Phương Định đã bộc lộ như thế nào trong một lần phá bom ở phần cuối truyện?
- tôi moi đất, bế Nho…rửa cho Nho…tiêm cho Nho…pha sữa cho Nho…
=> Yêu thương, hết lòng chăm sóc đồng đội, một chiến sĩ cứng cỏi, suy nghĩ chín chắn.
- Mưa tạnh, thẫn thờ nhớ mẹ…cái cửa sổ…ngôi sao…bầu trời thành phố…con đường…hoa trong công viên…những quả bóng…những ngọn điện lung linh như những ngôi sao trong cổ tích…những cái đó ở thiệt xa…
Yêu gia đình, cuộc sống, quê hương; đa cảm, lãng mạn

Cảm xúc trước trận mưa đá của Phương Định cho em hiểu thêm tính cách, tâm lý gì của nhân vật?
Ngoài Phương Định, chị Thao có những tính cách gì làm em chú ý?
b. Chị THAO:
những lúc không êm ả thì tỏ ra bình tĩnh…
thấy máu, thấy vắt là nhắm mắt lại, mặt tái mét…
thích tỉa lông mày…
hay hát…chép bài hát…
nhìn Nho…sửa cổ áo…ve áo…vuốt tóc nó…
=> gan dạ, cứng cỏi nhưng giàu nữ tính; yêu thương đồng đội.
Cảm nhận của em về Nho?
c. NHO:
trông nhẹ, mát mẻ như một que kem trắng…
đòi ăn kẹo…
bị thương…không một tiếng khóc lóc…
=> cứng cỏi, dũng cảm…
Em hiểu như thế nào về tựa đề “Những ngôi sao xa xôi”?
Tựa đề: HÀ NỘI VỚI NHỮNG HÌNH ẢNH …GIỜ ĐÃ TRỞ THÀNH KỶ NIỆM…TẤT CẢ LÀ NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI TRONG TƯỞNG TƯỢNG CỦA PHƯƠNG ĐỊNH. ĐÓ CHÍNH LÀ QUÊ HƯƠNG LÂU LÂU LẠI LÓE SÁNG TRONG TÂM TRÍ PHƯƠNG ĐỊNH NHƯ NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI.
Từ 3 nhân vật này, em có cảm nghĩ gì về tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ?
Sống lạc quan, lãng mạn, trong sáng dù trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến tranh.
Biết hy sinh khi Tổ Quốc cần.
Yêu thương đồng đội, giàu tình cảm…
Nhận xét về ngôn ngữ, giọng kể chuyện trong văn bản?
III. Tổng kết: sgk/122
IV. Luyện tập: sgk/122
Cuộc kháng chiến chống Mỹ đã đi qua. Chúng ta đang được sống trong những ngày tháng hạnh phúc, hòa bình. Đó là kết quả của những hi sinh lớn lao của nhiều người. Chúng ta mãi mãi biết ơn họ- những chàng trai, cô gái TNXP dũng cảm, kiên cường. Họ chính là “những bông hoa nở giữa chiến trường”.