Bài 28. Những ngôi sao xa xôi

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ
* Bài cũ: Trình b�y n?i dung � nghia c?a truy?n B?n qu� ?
TL:Truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu chứa dựng những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời, thức tỉnh sự trân trọng giá trị của cuộc sống gia đình và những vẻ đẹp bình dị của quê hương.
Trường Sơn, đông nắng, tây mưa
Ai chưa đến đó, như chưa rõ mình

Rừng Trường Sơn dù trong đạn lửa
Vẫn bám trụ cho những đoàn xe xông ra mặt trận
Vẫn có biết bao những chàng trai cô gái
Vẫn nối liền liền tuyến hậu phương.


TIẾT 140 Văn bản Những ngôi sao xa xôi (T1)
Lê Minh Khuê
TIẾT 140 Văn bản Những ngôi sao xa xôi (T1) Lê Minh Khuê
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả :
- Tên thật: Lê Thị Miên, sinh năm 1949.
- Quê: An Hải -Tĩnh Gia-Thanh Hoá, nay ở Hà Nội
- Từng là thanh niên xung phong trên đường Trường Sơn, hiện là biên tập viên văn học Nhà xuất bản Hội Nhà văn.
- Là cây bút nữ có sở trường về truyện ngắn; với ngòi bút miêu tả tâm lí tinh tế, sắc sảo, đặc biệt là tâm lí nhân vật phụ nữ.
- Có nhiều tác phẩm được xuất bản và một số tác phẩn đạt giải cao ví dụ:Một chiều xa thành phố (1987 - Giải thưởng văn xuôi Hội Nhà văn Việt Nam ); Màu Xanh man trá đưa LMK trở thành nhà văn nữ đầu tiên đoạt giải thưởng mang tên văn hào Byeong-ju Lee, Lễ trao giải trị giá 10.000 USD diễn ra vào 25/4 / 2008 trong Liên hoan văn học quốc tế Hadong, Hàn Quốc
2. Tác phẩm:
- Hoàn cảnh sáng:
Là một trong những truyện ngắn đầu tay của tác giả, sáng tác trong thời kì chống Mĩ (1971)
- Xuất xứ :
Trích trong tập truyện ngắn có cùng nhan đề- Những ngôi sao xa xôi ( Nhà xuất bản Kim Đồng)
- Thể loại :
Truyện ngắn
TIẾT 140 Văn bản Những ngôi sao xa xôi (T1)
Lê Minh Khuê
II. Đọc -hiểu văn bản :
1. Đọc - giải nghĩa từ khó:
* Yêu cầu giọng đọc: Đọc to, rõ ràng, giọng kể tự nhiên, trẻ trung, gần với khẩu ngữ, và có chất nữ tính; thay đổi giọng theo từng đoạn truyện: Giọng kể tự nhiên khi Phương Định nói về công việc, về Thao và Nho; nhưng khi đến đoạn Phương Định hồi tưởng về thời đi học thì đọc chậm lại, gơi nhớ. Đọc giọng tự tin, pha chút kiêu kì, mơ mộng khi cô kể về mình....Chú ý ngắt nhịp linh hoạt ở câu ngắn, câu dài, và linh hoạt thay đổi ngữ điệu khi đọc các kiểu câu khác nhau.
TIẾT 140 Văn bản Những ngôi sao xa xôi (T1)
Lê Minh Khuê
II. Đọc - hiểu văn bản :
Đọc - giải nghĩa từ khó:
- Nghĩa của từ khó:
+ Cao xạ ( pháo cao xạ): Loại pháo dùng để bắn các mục tiêu trên không.
+ 12 li 7: Súng máy cỡ nòng 12.7mm, có thể dùng bắn mục tiêu dưới mặt đất hoặc trên không ở tầm thấp.
+ Ba-ri-e ( phiên âm tiếng Pháp): Thanh hoặc vật dụng dùng chắn ngang đường, có thể di chuyển được.
+ Ca-chiu-sa: Tên một bài hát Nga phổ biến trong Hồng quân liên Xô thời kì chiến tranh vệ quốc (1941 - 1945)
+ Mủng : Đồ đan bằng tre, sít vào nhau, miệng tròn, sâu lòng, nhỏ hơn thúng, dùng để dựng




Pháo cao xạ
Đội pháo cao xạ
Súng máy 12ly7
Cái mủng
TIẾT 140 Văn bản Những ngôi sao xa xôi (T1)
Lê Minh Khuê
II. Đọc - hiểu văn bản :
1. Đọc - giải nghĩa từ khó:
*TÓM TẮT : Ba nữ thanh niên xung phong: Thao, Định, Nho làm thành một tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Chị Thao lớn tuổi hơn một chút, làm tổ trưởng. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp do bom địch gây ra, đánh dấu vị trí các trái bom chưa nổ và phá bom. Công việc của họ rất nguy hiểm vì thường xuyên phải chạy trên cao điểm giữa ban ngày và máy bay địch có thể ập đến bất cứ lúc nào. Đặc biệt họ phải đối mặt với thần chết trong mỗi lần phá bom.
Ba cô gái ở trong một cái hang, dưới chân cao điểm, tách xa đơn vị. Cuộc sống của họ ở nơi trọng điểm rất nguy hiểm nhưng vẫn có những niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút thanh thản, mơ mộng và họ rất yêu thương, gắn bó với nhau trong tình đồng đội, dù mỗi người một cá tính.
Trong một lần phá bom, Nho bị thương, được Thao và phương Định chăm sóc rất tận tình, Lúc ấy, trong lòng Thao lo lắng, nhưng bên ngoài tỏ ra bình tỉnh ; Phương không chỉ anh dũng, tận tình với đồng đội mà còn là một cô gái tự tin, mơ mộng.
TIẾT 140 Văn bản Những ngôi sao xa xôi (T1)
Lê Minh Khuê
II. Đọc - hiểu văn bản :
2. Tìm hiểu văn bản:
2.1 Ngôi kể :
Ngôi thứ nhất - Phương định tự kể, thuận lợi để tác giả kể, miêu tả, biểu hiện thế giới nội tâm cũng như cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật.
2.2 Bố cục :
3 phần
- P1:Từ đầu……………ngôi sao trên mũ: -> Phương Định kể về công việc và cuộc sống của bản thân và tổ 3 cô trinh sát mặt đường.
- P2:Tiếp ……………….chị Thao bảo -> Một lần phá bom, Nho bị thương, hai chị em lo lắng, săn sóc.
- P3: Còn lại: Sau phút hiểm nguy, hai chị em nối nhau hát. Niềm vui của 3 người trước trận mưa đá đột ngột.
2.3 Phương thức biểu đạt:
Tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận.
TIẾT 140 Văn bản Những ngôi sao xa xôi (T1)
Lê Minh Khuê
II. Đọc - hiểu văn bản :
2. Tìm hiểu văn bản:
2.4. Phân tích:
a. Hoàn cảnh sống, chiến đấu và tính cách của tổ nữ thanh niên xung phong trinh sát mặt đường:
* Hoàn cảnh sống, chiến đấu:
Không gian mặt đường
- Không gian hang đá
K.G MẶT ĐƯỜNG
K.GIAN HANG ĐÁ
TIẾT 140 Những ngôi sao xa xôi (T1)
Lê Minh Khuê
2.4. Phân tích:
a. Hoàn cảnh sống, chiến đấu và tính cách của tổ nữ thanh niên xung phong trinh sát mặt đường:
* Hoàn cảnh sống, chiến đấu:
Theo dõi các đoạn truyện :
- Con đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn .hai bên đường không có lá xanh, chỉ có những thân cây bị tước khô cháy…han gỉ nằm trong đất. .. .( cuối trang 13).
- Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần …( giữa trang 114)
Bên ngoài nóng….uống nước trong bao di đông.( trang 114)…..Mưa đá! Cha mẹ ơi! Mưa đá! ….trong tâm trí tôi. (trang 120 )
- Những cái xảy ra hàng ngày: Máy bay rít, bom nổ, nổ trên cao điểm, cách cái hang này khoảng 300 mét. Đất dưới chân chúng tôi rung lên…tất cả cứ như một cơn sốt. Khói lên và cửa hang bị che lấp. Không thấy mây và bầu trời đâu nữa…( cuối trang 115, đầu trang 116)
- Vắng lặng đến phát sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng, khói đen vật vờ từng cụm trong không trung che đi những gì từ xa…. Quả bom nằm lạnh lùng trên một cành cây khô, một đầu nằm vùi xuống đất. Đầu này có vẽ một vòng tròn màu vàng…(giữa trang 117)
-
- Không gian mặt đường:
+ Con đường bị đánh lở loét, …gỉ nằm trong đất.
+ Máy bay rít…. khó chịu và căng thẳng.
+ Bom nổ …hình trên đầu.
+ Quả bom nằm lạnh lùng ….màu vàng.
Không gian hang đá:
+ Mát lạnh.
+ Mưa đá
TIẾT 140 Những ngôi sao xa xôi (T1)
Lê Minh Khuê
2.4. Phân tích:
a. Hoàn cảnh sống, chiến đấu và tính cách của tổ nữ thanh niên xung phong trinh sát mặt đường:
* Hoàn cảnh sống, chiến đấu:
- Không gian mặt đường:
+ Con đường bị đánh lở loét, …gỉ nằm trong
đất.
+ Máy bay rít…. khó chịu và căng thẳng.
+ Bom nổ …hình trên đầu.
+ Quả bom nằm lạnh lùng ….màu vàng.
Không gian hang đá:
+ Mát lạnh.
+ Mưa đá! Cha mẹ ơi ! Mưa đá!
-> Cách kể chuyện tự nhiên: giọng diệu, ngôn ngữ tự nhiên; kết hợp tự sự, miêu tả sinh động và biểu cảm. Sử dụng linh hoạt các kiểu câu.
=>Hiện thực chiến tranh khốc liệt nhưng vẫn có lúc êm dịu trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước ở một trọng điểm giao thông ; đòi hỏi sự dũng cảm, bình tĩnh, khéo léo, kinh nghiệm, và tinh thần lạc quan.
* Thảo luận : Nhận xét về nghệ thuật kể chuyện của tác giả? Từ đó em thấy hoàn cảnh sống, chiến đấu của các cô gái ntn?
- Con đường bị đánh lở loét, màu trắng lẫn lộn .hai bên đường không có lá xanh, chỉ có những thân cây bị tước khô cháy…han gỉ nằm trong đất. .. .( cuối trang 13).
- Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần …( giữa trang 114)
Bên ngoài nóng….uống nước trong bao di đông.( trang 114)…..Mưa đá! Cha mẹ ơi! Mưa đá! ….trong tâm trí tôi. (trang 120 )
- Những cái xảy ra hàng ngày: Máy bay rít, bom nổ, nổ trên cao điểm, cách cái hang này khoảng 300 mét. Đất dưới chân chúng tôi rung lên…tất cả cứ như một cơn sốt. Khói lên và cửa hang bị che lấp. Không thấy mây và bầu trời đâu nữa…( cuối trang 115, đầu trang 116)
- Vắng lặng đến phát sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng, khói đen vật vờ từng cụm trong không trung che đi những gì từ xa…. Quả bom nằm lạnh lùng trên một cành cây khô, một đầu nằm vùi xuống đất. Đầu này có vẽ một vòng tròn màu vàng…(giữa trang 117)
s
BÀI TẬP CỦNG CỐ:
1.Truyện “Những ngôi sao xa xôi “ được sáng tác và thời gian nào ?
A. Trong kháng chiến chống Pháp, năm1948
B. Trong kháng chiến chống Mĩ, năm 1965
C.Trong kháng chiến chống Mĩ, năm 1971
D. Khi thống nhất đất nước, tác giả trở lại thăm trường Sơn.

2. Trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi tác giả kể về hoàn cảnh sống, chiến đấu của tổ nữ thanh niên xung phong ở đâu, như thế nào ?
A. Tại Ngã ba Đồng Lộc, nơi mưa bom, bão đạn.
B. Tại Điện Biện Phủ trong cảnh rừng hoang, sương muối, sốt rét rừng.
C. Tại biên giới phía Bắc, nơi lắm gian nguy.
D. Trên con đường Trường sơn đầy mưa bom, bão đạn vào những năm chống mĩ
TIẾT 140 Những ngôi sao xa xôi (T1)
Lê Minh Khuê
C
D
TIẾT 140 Những ngôi sao xa xôi (T1)
Lê Minh Khuê
I. Giới thiệu chung:
II. Đọc - hiểu văn bản :
III. Hướng dẫn tự học:
- Tóm tắt lại truyện. Nắm nội dung bài học: hoàn cảnh ra đời, xuất xứ của tác phẩm; ngôi kể, phương thức biểu đạt, hoàn cảnh sống , chiến đấu của tổ nữ trinh sát mặt đường.
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO ĐÃVỀ DỰ GIỜ
- Con đường bị đánh lở loét, màu trắng lẫn lộn .hai bên đường không có lá xanh, chỉ có những thân cây bị tước khô cháy…han gỉ nằm trong đất. .. .( cuối trang 13).
- Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần …( giữa trang 114)
Bên ngoài nóng….uống nước trong bao di đông.( trang 114)…..Mưa đá! Cha mẹ ơi! Mưa đá! ….trong tâm trí tôi. (trang 120 )
- Những cái xảy ra hàng ngày: Máy bay rít, bom nổ, nổ trên cao điểm, cách cái hang này khoảng 300 mét. Đất dưới chân chúng tôi rung lên…tất cả cứ như một cơn sốt. Khói lên và cửa hang bị che lấp. Không thấy mây và bầu trời đâu nữa…( cuối trang 115, đầu trang 116)
- Vắng lặng đến phát sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng, khói đen vật vờ từng cụm trong không trung che đi những gì từ xa…. Quả bom nằm lạnh lùng trên một cành cây khô, một đầu nằm vùi xuống đất. Đầu này có vẽ một vòng tròn màu vàng…(giữa trang 117)
s