Bài 28. Những ngôi sao xa xôi

Giáo viên: Nguyễn Thị Minh Loan




Học sinh Lớp 9a,b
Tiết 142
Những ngôi sao xa xôi
Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 141:
I. Tìm hiểu chung:

1. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của tổ nữ thanh niên xung phong.
II. Tìm hiểu chi tiết:
* Cuộc sống:
- Sống trong hang đá
- đường bị đánh lở loét
- màu đất đỏ trắng lẫn lộn
=> Miêu tả tỉ mỉ -> cuộc sống ở nơi trọng điểm giữa chiến trường khắc nghiệt -> nơi tập trung bom đạn.
Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Tiết 141:
I. Tìm hiểu chung:

1. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của tổ nữ thanh niên xung phong.
II. Tìm hiểu chi tiết:
* Công việc:
Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất, đếm bom chưa nổ và phá bom.
-Bị bom vùi luôn.
-Chạy trên cao điểm cả ban ngày.
-Đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay ì ầm, thần kinh căng như chão, tim đập bất chập cả nhịp điệu "Thần chết là một tay không thích đùa"
=>Đó là một công việc căng thẳng, nguy hiểm đòi hỏi sự dũng cảm, bình tĩnh , khôn ngoan, khéo léo, sẵn sàng hi sinh .
=> Công việc với họ đã trở thành bình thường.
Những ngôi sao xa xôi
(Lê Minh Khuê)
Tiết:142
Tiết 142:
những ngôi sao xa xôi
a. Phẩm chất chung
+ Hä lµ nh÷ng c« g¸i cßn rÊt trÎ nhiÒu m¬ ­íc hay xóc ®éng.
+ Cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc, quyÕt t©m hoµn thµnh mäi nhiÖm vô.
+ Dũng cảm, sẵn sàng hi sinh, không quản gian khổ, hiểm nguy.
+ Có tình đồng đội gắn bó keo sơn.
+ Hay xúc động, nhiều mộng mơ, dễ vui, dễ trầm tư, thích làm đẹp.
Vừa cao đẹp, vừa bình dị, hồn nhiên, lạc quan của tuổi trẻ Việt Nam thời chống Mĩ.
Lê Minh Khuê
2. Những nét chung và những nét riêng của các nữ thanh niên xung phong
II. Tìm hiểu chi tiết:
Tiết 142:
những ngôi sao xa xôi
b. Nét khác nhau:
+ Phương Định: nhạy cảm, lãng mạn, hay sống với những kỷ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư .
+ Nho: là cô gái trẻ ,xinh xắn, hồn nhiên, thích thêu thùa.
+ Chị Thao: Tổ trưởng, lớn tuổi, từng trải hơn, trong công việc bình tĩnh,táo bạo nhưng lại rất sợ máu và sợ vắt .
Mỗi người có một tính cách khác nhau làm cho nhân vật hiện lên sinh động, chân thật và đáng yêu hơn.
Lê Minh Khuê
2. Những nét chung và những nét riêng của các nữ thanh niên xung phong
Nghệ thuật: Miêu tả tâm lý và ngôn ngữ nhân vật
II. Tìm hiểu chi tiết:
Tiết 142:
những ngôi sao xa xôi
- Là một cô gái Hà Nội, hồn nhiên, vô tư, có ngoại hình khá đẹp: hai bím tóc dày mềm, cổ cao, đôi mắt nhìn xa xăm.
- Nhạy cảm, quan tâm đến hình thức.
(Lª Minh Khuª)
3. Nhân vật Phương Định.
- Thích ngắm mình trong gương, thích hát, hay mơ mộng, thích làm điệu một chút trước các anh lính trẻ.
- Vui thích cuống cuồng trước mưa đá.
- Thẫn thờ nuối tiếc khi mưa tạnh.
- Mơ mộng nhớ lại những kỉ niệm xưa.
Tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng
II. Tìm hiểu chi tiết:
Tiết 142:
những ngôi sao xa xôi
* Trong một lần phá bom:
+Khi đến gần quả bom: cảm thấy có ánh mắt các chiến sĩ ...tôi không sợ nữa, sẽ không đi khom...
+ Khi đào đất đặt mìn phá bom: thấy gai người khi kề sát với cái chết, nghĩ tới cái chết..mờ nhạt, không cụ thể
+ Khi chờ bom nổ: Tim tôi đập không rõ, căng thẳng sau khi châm ngòi nổ.
Miêu tả tâm lí sâu sắc, cụ thể đến từng cảm giác của nhân vật làm hiện lên thế giới nội tâm phong phú, trong sáng cao thượng.
=> Đó là cô gái dũng cảm, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.
Lê Minh Khuê
II. Tìm hiểu chi tiết:
3. Nhân vật Phương Định.
Tiết 142:
những ngôi sao xa xôi
* Gắn bó, thân thiết với những người đồng đội, cảm phục các chiến sĩ: lo lắng cho Nho và Thao đi phá bom, chăm sóc Nho chu đáo khi bị thương => giàu tình cảm, yêu thương đồng đội.
(Lª Minh Khuª)
II. Tìm hiểu chi tiết:
3. Nhân vật Phương Định.
Tiết 142:
những ngôi sao xa xôi
+ Là một cô gái Hà Nội, có hình thức khá đẹp: hai bím tóc dày mềm, cổ cao, đôi mắt nhìn xa xăm
+Thích ngắm mắt trong gương, thích hát, hay mơ mộng, thích làm điệu một chút trước các anh lính trẻ.
+ Dũng cảm, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc
+ Yêu mến những người đồng đội, cảm phục các chiến sĩ: lo lắng cho Nho và Thao đi phá bom, chăm sóc Nho chu đáo khi bị thương => giàu tình cảm.
Lê Minh Khuê
3. Nhân vật Phương Định.
II. Tìm hiểu chi tiết:
Tiết 142:
những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Nghệ thuật miêu tả nhân vật :
Để nhân vật tự kể về mình, kết hợp miêu tả tâm lý với hành động, ngoại hình.
Phương Định là một cô gái có cá tính, tâm hồn trong sáng, giàu tình cảm, hồn nhiên nhưng can đảm, anh hùng.
Đó là Hình tượng về những nữ TNXP, với tinh thần dũng cảm trong cuộc sống, chiến đấu đầy gian khổ và hy sinh thời kì kháng chiến chống Mĩ.

II. Tìm hiểu chi tiết:
3. Nhân vật Phương Định.
Tiết 142
những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Hình ảnh trên làm em nghĩ gì về môi trường, về chiến tranh và thái độ của em như thế nào về những vấn đề trên?
Tiết 142:
những ngôi sao xa xôi
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
Tâm hồn trong sáng, tinh thần lạc quan dũng cảm của thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
- Sử dụng ngôi kể phù hợp (ngôi thứ nhất), cách miêu tả tâm lý nhân vật tinh tế.
- Ngôn ngữ trần thuật, giọng điệu tự nhiên.
2. Nội dung:
Lê Minh Khuê
Tiết 142:
những ngôi sao xa xôi
IV. Luyện tập.
1. Bài 1:
Em hiểu gì về nhan đề Những ngôi sao xa xôi ?
(Lª Minh Khuª)
Những ngôi sao xa xôi
Tiết 142:
những ngôi sao xa xôi
IV. Luyện tập.
1. Bài 1:
Em hiểu gì về nhan đề Những ngôi sao xa xôi ?
Nhan đề tác phẩm là một hình ảnh ẩn dụ đẹp đẽ: những ngôi sao xa xôi, dù rất nhỏ bé nhưng đó là những ngôi sao làm sáng bầu trời đêm. Hình ảnh ẩn dụ đẹp đẽ: chỉ ba cô gái thanh niên xung phong Thao, Nho và Phương Định với những phẩm chất sáng ngời. Họ mãi là những ngôi sao sáng trên bầu trời xa xôi góp sức mình làm nên chiến thẵng vĩ đại của dân tộc trong cuộc kháng chiến trường chinh.
(Lª Minh Khuª)
Võ Thị Tần
Võ Thị Hà
Dài tưởng niệm
Nhà bia tưởng niệm
Ngã ba Dồng Lộc trong chiến tranh
B�i 2: Qua tác phẩm, em có suy nghĩ gì về đất nước, con người Việt Nam và trách nhiệm của tuổi trẻ hiện nay ?
Tiết 142:
những ngôi sao xa xôi
III. Luyện tập.
Bài 3:
Sưu tầm các bài thơ, bài hát ca ngợi thế hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ?
- Bài thơ về tiểu đội xe không kính .
- Khoảng trời - Hố bom.
(Lª Minh Khuª)
KHOẢNG TRỜI HỐ BOM

Chuyện kể rằng: em, cô gái mở đường
Để cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương
Cho đoàn xe kịp giờ ra trận
Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa
Đánh lạc hướng quân thù. Hứng lấy luồng bom…

Đơn vị tôi hành quân qua con đường mòn
Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái
Một nấm mộ nắng ngời bao sắc đá
Tình yêu thương bồi đắp cao lên…

Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em
Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ
Đất nước mình nhân hậu
Có nước trời xoa dịu vết thương đau.

Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời nằm yên trong đất
Đêm đêm, tâm hồn em toả sáng
Những vì sao ngời chói lung linh
Có phải thịt da em mềm mại trắng trong
Đã hoá thành những làn mây trắng ?
Và ban ngày khoảng trời ngập nắng
Đi qua khoảng trời em - Vầng dương thao thức
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực
Soi cho tôi
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài .
Tên con đường là tên em gửi lại
Cái chết em xanh khoảng trời con gái
Tôi soi lòng mình trong cuộc sống của em

Gương mặt em bạn bè tôi không biết
Nên mỗi người có gương mặt em riêng… .

Lâm Thị Mỹ Dạ - 1972
Hướng dẫn về nhà:
- Học bài, thuộc ghi nhớ.
- Tóm tắt truyện.
- Phân tích những phẩm chất chung của các cô gái. Phân tích nhân vật Phương Định. Từ đó khái quát phẩm chất của thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
- Làm câu 1 (SGK - 122).
Chuẩn bị chương trình địa phương phần TLV.
Xin chân thành cảm ơn