Bài 28. Những ngôi sao xa xôi

TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG
GV:
LÊ THỊ KIM HOÀNG
Kiểm tra miệng:
Câu 1:Tình huống chính của truyện "Bến quê"?
Câu 2:? Vì sao Nhĩ muốn sang bên kia sông ?
Tình huống chính của truyện "Bến quê": Nhĩ ốm nặng trong những ngày cuối cùng của cuộc đời mình, anh chỉ khao khát được đặt chân lên bờ bên kia sông gần nhà .
Nhĩ muốn sang bên kia sông vì chưa bao giờ Nhĩ đặt chân lên mảnh đất ấy và lúc này anh mới cảm nhận được vẻ đẹp gần gũi, bình dị, thân thương mà thiêng liêng của nó.
Những ngôi sao xa xôi
TIẾT: 141 - 142
ND: 26/3/12
(Trích)
Lê Minh Khuê
I. tìm hiểu chung
1. Đọc văn bản:
2.Tác giả- tác phẩm:
a/ Tác giả:
Lê Minh Khuê sinh năm 1949, quê ở Thanh Hóa, là cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn với ngòi bút miêu tả tâm lý tinh tế, sắc sảo, đặc biệt là tâm lý nhân vật phụ nữ.
b/ Tác phẩm:
-Truyện "Những ngôi sao xa xôi" viết năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc ta đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt.
- Tác phẩm chính: Cao điểm mùa hạ (Truyện ngắn -1978), Đoàn kết (1980)
Bi kịch nhỏ (1993), Một mình qua đường (tập truyện - 2006)
“Ngày đó tôi là phóng viên báo Tiền Phong, đã từng đi đến rất nhiều các chiến trường để viết báo. Năm 1971 tôi cùng một binh chủng làm đường đến đèo Côlanhip và đã ở lại một đêm trong một hang đá cùng một tiểu đội công binh. 
 Họ cũng là những người trẻ, hầu hết là học sinh trung học, những sinh viên… đi tham gia kháng chiến. Sống cùng nhau, cùng tuổi, cùng lý tưởng như nhau trong một hoàn cảnh vô cùng ác liệt nên dễ dàng hiểu và chia sẻ cho nhau. Trong tâm hồn những cô gái thanh niên xung phong, quê nhà bao giờ cũng hiện lên kỳ diệu. Và bởi vẻ đẹp kỳ diệu đó mà họ sẵn sàng hy sinh. Đó cũng chính là ý tưởng lớn nhất mà tôi muốn gửi gắm qua truyện ngắn này”.
Tóm tắt:
- Truyện kể về một tổ trinh sát nữ phá bom trên cao điểm. Họ gồm ba người: Chị Thao, Nho và Phương Định. Công việc của họ là theo dõi việc ném bom của địch, đo khối lượng đất lấp vào hố bom và phá những quả bom chưa nổ. Nơi họ ở rất vắng vẻ và công việc rất vất vả, cái chết rình rập nhưng họ vẫn yêu đời lạc quan. Đặc biệt Phương Định có một tâm hồn lãng mạn, thích hát, thích làm điệu.
Một lần, theo sự phân công của chị Thao, Định ở hang trực máy điện thoại, còn chị Thao và Nho đi trinh sát. Định lo lắng cho các bạn nhưng rồi họ cũng về. Sau đó, ba chị em cùng đi phá những quả bom chưa nổ. Định phá một quả bom trên đồi, Nho phá hai quả dưới lòng đường còn chị Thao phá một quả dưới hầm ba-ri-e cũ. Nho bị thương trong lần phá bom đó. Cô được Định và Thao đưa về chăm sóc cẩn thận. Không ai khóc trong hoàn cảnh ấy, họ cố giữ vẻ cứng cỏi để làm yên lòng đồng đội.
Một cơn mưa đá bất chợt ập xuống, Định chạy ra nhặt những viên đá và đem vào cho Nho mấy viên. Họ say sưa với những niềm vui thời con trẻ và trận mưa ấy cũng gợi về trong tâm trí Định bao hình ảnh quê nhà.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
A/ Nội dung:
? Truyện được trần thuật từ nhân vật nào ? Việc chọn vai kể như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung truyện ?
-Truyện được trần thuật từ ngôi thứ nhất .
- Người kể chuyện cũng là nhân vật chính
-Sự lựa chọn ngôi kể như vậy phù hợp với nội dung tác phẩm và tạo thuận lợi để tác giả miêu tả, biểu hiện thế giới tâm hồn , cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật.
Từ đầu
” ngôi sao trên mũ”
Tiếp theo 
“là buổi trưa”
Đoạn còn lại
Hoàn cảnh sống và công việc của tổ trinh sát mặt đường.
Một lần phá bom Nho bị thương
cả tổ lo lắng chăm sóc.
Sau phút hiểm nguy, niềm vui của cả tổ với cơn mưa bất chợt.
Bố cục: 3 phần
II. Đọc - Hiểu văn bản:
A/ Nội dung:
1/ Hình ảnh ba cô gái thanh niên xung phong.
a/ Điểm chung:
? Ở ba cô gái có những nét gì chung khiến họ gắn bó với nhau thành một khối thống nhất và những nét riêng của mỗi người ?
-Cùng hoàn cảnh sống chiến đấu, cùng công việc: nguy hiểm , ác liệt.
-Đều là những cô gái Hà Nội có chung đặc điểm , tinh thần trách nhiệm cao , lòng dũng cảm , tình đồng đội gắn bó , nhiều mơ ước , hay mơ mộng..
b/ Điểm riêng:
-Chị Thao: Từng trãi hơn ,sợ máu, chăm chép bài hát .
- Nho thích thêu thùa.
-Định :Thích ngắm mình, mơ mộng , thích hát
Tâm hồn trong sáng , dũng cảm, hồn nhiên lạc quan .
? Em thấy Phương Định có những nét riêng gì về tâm hồn, tính cách ?
2/ Hình ảnh Phương Định:
- Là cô gái khá đẹp, được nhiều người để ý.
- Là cô gái nhạy cảm , hồn nhiên hay mơ mộng và thích hát .
- Yêu mến những người đồng đội .
? Diễn biến tâm lý của Định trong lần phá bom nổ chậm được tả như thế nào? Điều đó thể hiện phẩm chất gì ?
- Nhạy cảm và quan tâm đến hình thức của mình nhưng cô lại không hay biểu lộ tình cảm mình , tỏ ra kín đáo giữa đám đông , tưởng như là kiêu kỳ .
- Dũng cảm tự trọng, tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.
Là con người mới, tiêu biểu cho lớp trẻ thời kỳ kháng chiến chống Mỹ .
B/ Nghệ thuật:

Sử dụng ngôi kể thứ nhất, lựa chọn nhân vật người kể chuyện đồng thời là nhân vật trong truyện.

Miêu tả tâm lý và ngôn ngữ nhân vật.

- Có lời trần thuật, lời đối thoại tự nhiên.
C/ Ý nghĩa văn bản:

Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt.
III. Luyện tập
BT: SGK trang 122.(Về nhà).
Không gian ngoài
mặt đường.
Không gian trong
hang đá
“Ta đi theo tiếng gọi của miền Nam.Và cả sự thôi thúc của miền Bắc đang khôi phục - Một nhà ga Ninh Bình vừa dựng bên núi đá, một dòng sông Đáy xanh lững lờ trôi vào bài thơ trữ tình ngọt lịm của Tố Hữu, một chùa Non Nước còn âm vang chiến công của tổ ba người Giáp, Văn, Khương…Tất cả đang giục giã anh chiến sĩ, hãy đi đi - và chiến thắng”.
Trả lời câu hỏi bằng cách lựa chọn chữ cái của câu trả lời đúng nhất.
1. Ngôi kể của truyện “Những ngôi sao xa xôi” ?
A. Ngôi thứ nhất số nhiều. B. Ngôi thứ nhất số ít.
C. Ngôi thứ ba số nhiều. D. Ngôi thứ ba số ít.
2. Truyện “Những ngôi sao xa xôi” ca ngợi ai?
A. Những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn.
B. Những con người lao động xây dựng đất nước.
C. Những cô gái TNXP trong kháng chiến chống Mĩ.
D. Cả ba ý trên.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
3. Tên truyện “Những ngôi sao xa xôi” có ý nghĩa gì?
A. Quê hương như những ngôi sao trong tâm trí Phương Định.
B. Vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái như những vì sao lấp lánh.

C. Cả A và B đều đúng.
D. Cả A và B đều sai.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
1. Bài vừa học:
- Tóm tắt lại tác phẩm
- Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong.
2. Bài sắp học: Tiết 143 – NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI (Tiết 2)
- Ba cô gái thanh niên xung phong có điểm chung và điểm riêng nào?
- Tập trung phân tích nhân vật Phương Định.
+ Tính cách.
+ Tâm hồn.
+ Tâm lí trong một lần phá bom.
- Những nét nghệ thuật chính của truyện?
- Ý nghĩa của văn bản?