Bài 28. Những ngôi sao xa xôi

Những ngôi sao xa xôi
Tiết: 142
(Trích)
Lê Minh Khuê
Lê Minh Khuê tốt nghiệp phổ thông trung học, tham gia đội thanh niên xung phong chống Mĩ cứu nước. Những năm tháng ấy đã tạo nguồn cảm hứng trong trong sáng tác của Lê Minh Khuê. Năm 1969, bà là phóng viên báo Tiền Phong. Từ năm 1973-1977 là phóng viên Đài phát thanh giải phóng và sau đó là Đài truyền hình Việt Nam. Từ năm 1978 đến nay, nhà văn Lê Minh Khuê là biên tập viên văn học nhà xuất bản Hội nhà văn và là Hội viên Hội nhà văn Việt Nam.
- 1987 Lê Minh Khuê nhận được giải thưởng của Hội nhà văn Việt Nam với tập truyện ngắn: Một chiều xa thành phố.


Lê Minh Khuê
Tác phẩm chính: Cao điểm mùa hạ (Truyện ngắn-1978), Đoàn kết (1980), Bi kịch nhỏ (1993), Một mình qua đường (tập truyện- 2006)
Tóm tắt đoạn trích:
- Ba n÷ TNXP Nho, §Þnh, Thao lµm thµnh mét tæ trinh s¸t mÆt ®­êng, t¹i mét träng ®iÓm trªn tuyÕn ®­êng Tr­êng S¬n.Hä ë trong mét c¸i hang, d­íi ch©n cao ®iÓm, t¸ch xa ®¬n vÞ.
- NhiÖm vô cña hä lµ quan s¸t ®Þch nÐm bom, ®o khèi l­îng ®Êt ®¸ ph¶i san lÊp, ®¸nh dÊu c¸c tr¸i bom ch­a næ vµ ph¸.
- C«ng viÖc cña hä hÕt søc nguy hiÓm, luôn ®èi mÆt víi thÇn chÕt v× ph¶i th­êng xuyªn ch¹y trªn cao ®iÓm gi÷a ban ngµy, m¸y bay ®Þch cã thÓ Ëp ®Õn bÊt kú.
- Cuộc sống của họ ở nơi trọng điểm giữa chiến trường dù khắc nghiệt và nguy hiểm nhưng vẫn có những niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút thanh thản, mơ mộng và đặc biệt là rất gắn bó, yêu thương nhau trong tình đồng đội dù mỗi người một cá tính.
- Trong một lần phá bom, Nho bị thương, Phương Định và Thao lo lắng, chăm sóc chu đáo.
- Một cơn mưa đá đến bất chợt khiến họ thích thú.
- Đoạn trích kết thúc khi cơn mưa đá đưa Phương Đinh trở về kí ức êm đềm ở Hà Nội, về gia đình và mẹ.
Năm 1971 tôi đi làm báo và tìm hiểu thực tế ở đường 20. Khi đó tôi đã gặp và ở lại với một tiểu đội Thanh niên xung phong trong một cái hang lớn. Khi đó, những cánh rừng cây xung quanh bị Mỹ phạt trơ trọi. Hang đá là nơi an toàn nhất để có thể ở được. Tôi ở trong hang với thanh niên xung phong, chứng kiến cuộc sống hàng ngày của họ, chứng kiến cảnh máy bay B52 của Mĩ quần thảo trên đầu như thế nào, chứng kiến các cô gái thanh niên xung phong vô cùng gan dạ cứ sau mỗi dợt bom rơi lại lao thẳng ra chữa lại đường để cho xe đi. Thế rồi nỗi nhớ về thành phố, nhớ Hà Nội hiện lên. Tôi ngồi viết truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi.
Trao đổi nhóm ( 2 phút)
Nhóm 1: Nhận xét cách chọn ngôi kể , điểm nhìn?
Nhóm 2: Nhận xét về ngôn ngữ, giọng điệu và nhịp kể?
Tôi muốn đoạn văn đó, những quan sát đó phải do chính một người trong số những cô gái đó cảm nhận, cái cảm nhận đó có vẻ thực hơn, người đọc dễ tin hơn, do đó sẽ tiếp nhận dễ hơn. Còn gì thuyết phục hơn khi nghe chính một cô gái thanh niên xung phong nói về đạn bom, nói về công việc của họ trên những cung đường đó?
Bố cục: 3 phần
3 ph?n:
Ph?n 1: t? d?u d?n "ngụi sao trờn mu": Phuong D?nh k? v? cụng vi?c, cu?c s?ng c?a b?n thõn v� c?a t? trinh sỏt m?t du?ng.
Ph?n 2: ti?p theo d?n "nh?ng l?i tụi t? b?a ra n?a": Phuong D?nh k? l?i m?t l?n phỏ bom n? ch?m, Nho b? thuong v� du?c d?ng d?i cham súc.
Ph?n 3: do?n cũn l?i: Phuong D?nh k? v? giõy phỳt dún con mua dỏ.
Trên bầu trời:
“Máy bay rít”, “Tiếng máy bay trinh sát rè rè. Phản lực gầm gào.”

“Bom nổ.” , “Mảnh bom xé không khí lao và rít vô hình trên đầu.”

“Khói đen vật vờ thành từng cụm trong không trung...”

“Nắng gắt, gió khô...”
Giữa hai trận bom “vắng lặng đến phát sợ.”
Dưới mặt đất
“Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh, chỉ có những thân cây bị tước khô cháy, xơ xác.”
- “Đất nóng”, “bốc khói”, rung lên mỗi khi bom nổ. “Mặt đất phủ đầy thuốc bom màu xám.”
_ “Những quả bom chưa nổ nằm lạnh lùng, một đầu vùi xuống đất.”


Công việc
“Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom”.
“ Chúng tôi bị bom vùi luôn”
- “ Chúng tôi thì chạy trên cao điểm cả ban ngày. Mà ban ngày chạy trên cao điểm không phải chuyện chơi…. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ.”