Bài 28. Lựa chọn trật tự từ trong câu

chào mừng các thầy cô giáo

về dự giờ lớp 8A
Môn Ngữ văn

Hãy xác định lượt lời trong đoạn hội thoại sau:
Thầy sờ vòi bảo:
Tưởng con voi nó thế nào, hoá ra nó sun sun như con đỉa
Thầy sờ ngà bảo:
Không phải, nó chần chẫn như cái đòn càn.
Thầy sờ tai bảo:
Đâu có! nó bè bè như cái quạt thóc
Thầy sờ chân cãi:
Ai bảo! Nó sừng sững như cái cột đình
" Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên, vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng
Gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ:
- Thằng kia! Ông tưởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à? Nộp tiền sưu! Mau!"
(Ngô Tất Tố, " Tắt đèn")
* Các cách đảo.
(1)Cai Lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ
(2)Thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai Lệ gõ đầu roi xuống đất.
(3)Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lƯ g� ��u roi xu�ng ��t, th�t

(4)Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn cđa ng��i hĩt nhiỊu x�i cũ, cai Lệ thét
" Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên, vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng
Gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ:
- Thằng kia! Ông tưởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à? Nộp tiền sưu! Mau!"
(Ngô Tất Tố, " Tắt đèn")

".Gõ đầu roi xuống đất, cai Lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ ."

Đảo vị ngữ lên trước( Gõ đầu roi xuống đất) nhằm nhấn mạnh vị thế xã hội của cai lệ và thái độ hung hãn của hắn
Tạo điều kiện liên kết câu:
+ Lặp từ "roi" tạo liên kết với câu trước
+ Từ " thét" tạo liên kết với câu sau
Chọn cách khác:

(1)Cai Lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ
? Nh�n m�nh v� th� x� h�i, li�n k�t c�u
(2)Thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai Lệ gõ đầu roi xuống đất.
? Nh�n m�nh th�i �� hung h�n
(3)Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lƯ g� ��u roi xu�ng ��t, th�t
?Nh�n m�nh th�i �� hung h�n


a) Đùng đùng, cai lệ giật phắt cái dây thừng trong tay anh này và chạy sầm sập đến chỗ anh Dậu.
Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn.
b) " Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng
? Thể hiện thứ bậc cao thấp và sự xuất hiện của các nhân vật
roi song, tay thước và dây thừng
? Thể hiện thứ tự tương ứng với trật tự của cụm từ đứng trước
? Thể hiện thứ tự trước sau của hành động
Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín ( Thép Mới, " Cây tre Việt Nam")
? Góp phần tạo nhịp điệu cho câu văn
b) Tre giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, giữ làng, giữ nước,
c) Tre giữ làng,, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, giữ nước
Trật từ tự trong câu thể hiện
Thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động đặc điểm....
Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
Liên kết câu với những câu khác trong văn bản
Đảm bảo sự hài hoà về ngữ âm của lời nói
a) ...Chúng ta có quyền tự hào về những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung....
=>Kể tên các anh hùng dân tộc theo thứ tự xuất hiện của các vị ấy trong lịch sử dân tộc
, tổ quốc ta ơi!
Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt.
Nằng chói , tiếng hát
Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca...
( Tố Hữu, "Ta đi tới")
Đẹp vô cùng
hò ô
sông Lô
=>Nhấn mạnh vẻ đẹp của Tổ quốc
=> "Hò ô" đưa lên phía trước để bắt vần lưng với "sông Lô", gợi ra một không gian mênh mông sông nước, đồng thời bắt vần chân với "ngạt - hát" để tạo ra sự hài hoà về ngữ âm cho khổ thơ.
b)
ấy may cho cô, vơ vẩn mãi ở ngoài phố thế này mà gặp hay thì khốn
tôi cũng chả sợ, cũng chả cần
=> Lặp cụm từ" Mật thám" và "đội con gái" để tạo liên kết với câu đứng trước.
Mật thám
mật thám
đội con gái
đội con gái
c)
Nắm vững kiến thức về lựa chọn trật từ từ trong câu.
Chuẩn bị bài" Trả bài tập làm văn số 6"
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh!