Bài 28. Lựa chọn trật tự từ trong câu

NGỮ VĂN 8
LỰA CHỌN
TRẬT TỰ TỪ
TRONG CÂU




-Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật hiện tượng, hoạt động, đặc điểm( như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự trước sau của hoạt động, trình tự quan sát của người nói,…)
- Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
- Liên kết với những câu khác trong văn bản.
- Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm của lời nói.
KIỂM TRA BÀI CŨ
TÁC DỤNG CỦA VIỆC THAY ĐỔI TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU?

TIẾT 119
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU (TT)
CÁC BÀI TẬP
Bài1.Trật tự các từ và cụm từ in đậm dưới đây thể hiện mối quan hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế nào?
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
( Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta
b) Gần đến ngày giỗ đầu thầy tôi, mẹ tôi ở Thanh Hoá vẫn chưa về. Trong đó nghe đâu mẹ tôi đi bán bóng đèn và những phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa.
( Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu )
a). giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
=> Thể hiện thứ tự của các công việc cần phải làm để cổ vũ, động viên và phát huy tinh thần yêu nước của nhân dân.

b).mẹ tôi đi bán bóng đèn và những phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa.
=> Thể hiện thứ tự các việc chính, việc phụ hoặc việc thường xuyên

2. Vì sao các cụm từ in đậm được đậm dưói đây được đặt ở đầu câu
a, Cùng lắm, nó có giở quẻ, hắn cũng đến đi ở tù. ở tù thì hắn coi là thường
( Nam Cao, Chí Phèo )

b, Nguyễn Tuân có một kho từ vựng hết sức phong phú mà ông đã cần cù tích luỹ. Vốn từ vựng ấy, trước Cấch mạng tháng Tám, ông thường dùng để chơi ngông với đời.
( Theo Nguyễn Đăng Mạnh, Nhà văn Vịêt Nam hiện đại Chân dung và phong cách )
a- Lặp lại "ở tù"
=> tạo liên kết câu

b-LÆp l¹i “vèn tõ vùng Êy”

=> t¹o liªn kÕt c©u
3. Phân tích hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong các câu sau:
a)Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia
Dừng chân đứng lại, trời non nước,
Một m?nh tình riêng ta với ta.
( Bà Huyện Thanh Quan, Qua đèo Ngang )


Đảo trật tự thông thường để
nhấn mạnh tâm trạng man mác buồn.

3. Phân tích hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong các câu sau:
Rất đẹp hình anh lúc nắng chiều.
Bóng dài trên đỉnh dốc cheo leo
Núi không đè nổi vai vươn tới
Lá nguỵ trang reo với gió đèo
( Bµ HuyÖn Thanh Quan, Qua ®Ìo Ngang )


Đảo trật tự thông thường để
nhấn mạnh v? d?p anh b? d?i.


Bài 5. Liệt kê các khả năng
sắp xếp trật tự từ trong bộ phận câu
in đậm ở ví dụ sau:
Cho biết vì sao tác giả
lựa chọn trật tự từ như vậy ?
Cây tre Việt Nam! Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm. Cây tre mang những đức tính của người hiền là tưọng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam.
(Thép Mới, Cây tre Việt Nam)
Xanh: màu sắc, đặc điểm về hình thức dễ nhận thấy.
Nhũn nhặn: tính khiêm tốn, cần thời gian tìm hiểu
Ngay thẳng: phẩm chất tốt đẹp, cần nhiều thời gian tìm hiểu hơn.
Thuỷ chung: phẩm chất tốt đẹp, cần thử thách mới biết.
Can đảm: Phẩm chất tốt đẹp, cũng phải qua thử thách.

Giải thích sự khác nhau
giữa cặp cụm từ sau:
ăn ít –ít ăn
ăn ít: nói đến lượng thức ăn được đưa vào cơ thể

- ít ăn: nói đến số lần ăn trong một khoảng thời gian


Cách sắp xếp trật tự từ của các từ in đậm
trong ví dụ sau thể hiện điều gì:
Thằng bé con anh Chẩn ho rũ rượi,
ho như xé phổi, ho không còn khóc được.
( Nam Cao)
Mức độ ho tăng dần
Lựa chọn trật tự từ trong câu rất cần thiết trong việc tạo lập văn bản để làm nổi bật hình ảnh, thái độ , cách đánh giá nhìn nhận vấn đề của người viết.
CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HS