Bài 28. Lựa chọn trật tự từ trong câu

LỚP 8/2 - XIN TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ.
Giáo viên: Nguyễn Thị Xuân Lan - Bắc Hòa, 29.3.2013
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TÂN THẠNH
TRƯỜNG THCS BẮC HÒA
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi:
1. Thế nào là lượt lời trong hội thoại ? Để giữ lịch sự trong hội thoại, người tham gia hội thoại cần thực hiện yêu cầu gì ?
2. Cho biết đoạn đối thoại sau, mỗi nhân vật có bao nhiêu lượt lời ?

“Vẻ nghi ngại hiện ra sắc mặt, con bé hóm hỉnh hỏi mẹ một cách
thiết tha:
- Sáng ngày người ta đấm u có đau lắm không?
Chị Dậu khẽ gạt nước mắt:
- Không đau con ạ!
- Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai? Hay là u
thương chúng con đói quá? Không, chúng con không đói nữa
đâu. Hai đứa ăn hết ngần kia củ khoai thì no mòng bụng ra rồi
còn đói gì nữa. U cứ ăn đi, u cứ ăn hết bát khoai ấy đi! Nếu u
không ăn, lấy đâu ra sữa cho em nó bú?”
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đáp án:
1. Thế nào là m?t lượt lời ? Để giữ lịch sự trong hội thoại, người tham gia hội thoại cần thực hiện yêu cầu gì ?
- Trong hội thoại, ai cũng được nói. Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời .
- Để giữ lịch sự trong hội thoại, người tham gia hội thoại cần: nói đúng lượt lời, khôn ngắt lời người khác là thể hiện sự lắng nghe, thấu hiểu, tôn trọng người cùng tham gia hội thoại.
2.


Số lượt lời của
Chị Dậu: 1
Cái Tí: 2
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi:
1. Thế nào là lượt lời trong hội thoại ? Để giữ lịch sự trong hội thoại, người tham gia hội thoại cần thực hiện yêu cầu gì ?
2. Cho biết đoạn đối thoại sau, mỗi nhân vật có bao nhiêu lượt lời ?

“Vẻ nghi ngại hiện ra sắc mặt, con bé hóm hỉnh hỏi mẹ một cách
thiết tha:
- Sáng ngày người ta đấm u có đau lắm không?
Chị Dậu khẽ gạt nước mắt:
- Không đau con ạ!
- Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai? Hay là u
thương chúng con đói quá? Không, chúng con không đói nữa
đâu. Hai đứa ăn hết ngần kia củ khoai thì no mòng bụng ra rồi
còn đói gì nữa. U cứ ăn đi, u cứ ăn hết bát khoai ấy đi! Nếu u
không ăn, lấy đâu ra sữa cho em nó bú?”
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đáp án:
1. Thế nào là m?t lượt lời ? Để giữ lịch sự trong hội thoại, người tham gia hội thoại cần thực hiện yêu cầu gì ?
- Trong hội thoại, ai cũng được nói . Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời .
- Để giữ lịch sự trong hội thoại, người tham gia hội thoại cần: nói đúng lượt lời, khôn ngắt lời người khác là thể hiện sự lắng nghe, thấu hiểu, tôn trọng người cùng tham gia hội thoại.
2.


Số lượt lời của
Chị Dậu: 1
Cái Tí: 2
TUẦN 31
TIẾT 122: TIẾNG VIỆT
LÖÏA CHOÏN TRAÄT TÖÏ TÖØ TRONG CAÂU
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng.
Gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ:
- Thằng kia ! Ông tưởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à ? Nộp tiền sưu ! Mau !
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
a. Có thể thay đổi trật tự từ trong câu in đậm theo những cách nào mà không làm thay đổi nghĩa cơ bản của câu?
b. Vì sao tác giả chọn trật tự từ như đoạn trích trên?
c. Hãy thử chọn một trật tự từ khác và nhận xét về tác dụng của sự thay đổi ấy.
Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi:
* Nhận xét chung
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
(...) “Gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ:”...
Gõ đầu roi xuống đất
cai lệ
thét
bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ
a. Có thể thay đổi trật tự từ trong câu in đậm theo những cách nào mà không làm thay đổi nghĩa cơ bản của câu?
(Hãy sắp xếp các từ và cụm từ trên thành những câu văn theo những cách khác nhau mà mà không làm thay đổi nghĩa cơ bản của câu?)
* Nhận xét chung
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
(...) “Gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ:”...

(2) Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ:
(3) Cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất:
(4) Thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất:
(5) Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét:
(6) Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét:
(7) Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ thét:
→ Có 6 cách thay đổi trật tự từ mà không làm thay đổi nghĩa cơ bản của câu.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng.
Gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ:
- Thằng kia ! Ông tưởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à ? Nộp tiền sưu ! Mau !
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
b. Vì sao tác giả chọn trật tự từ như đoạn trích trên?
Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi:
- Việc lặp lại từ roi ở ngay đầu câu có tác dụng liên kết chặt câu ấy với câu trước.
- Việc đặt từ thét ở cuối câu có tác dụng liên kết chặt với câu sau.
- Việc mở đầu bằng cụm từ gõ đầu roi xuống đất có tác dụng nhấn mạnh sự hung hãn của cai lệ.
Cách viết của tác giả nhằm mục đích: Nhấn mạnh sự hung hãn của tên cai lệ và để tạo liên kết câu.
* Nhận xét chung
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung:
Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng.
Gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ:
- Thằng kia ! Ông tưởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à ? Nộp tiền sưu ! Mau !
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
c. Hãy thử chọn một trật tự từ khác và nhận xét về tác dụng của sự thay đổi ấy.
Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi:
* Nhận xét chung
Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng.


(2) Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ:
(3) Cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất:
(4) Thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất:
(5) Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét:
(6) Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét:
(7) Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ thét:
- Thằng kia ! Ông tưởng mày chết đêm qua,còn sống đấy à? Nộp tiền sưu ! Mau!
Tiết 122
Tiếng Việt
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
I. Tìm hiểu chung
c. Hãy thử chọn một trật tự từ khác và nhận xét về tác dụng của sự thay đổi ấy.
Tiết 122
Tiếng Việt
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
I. Tìm hiểu chung
* Nhận xét chung
Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải,chống tay xuống phản,anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng.





Thằng kia ! Ông tưởng mày chết đêm qua,còn sống đấy à? Nộp tiền sưu ! Mau!
(2) Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ:
(3) Cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất:
(4) Thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất:
(5) Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét:,
(6) Bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét.
(7) Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ thét.
→ Chủ yếu liên kết với câu trước và câu sau.
→ Chỉ liên kết với câu trước.
→ Không liên kết.
→ Chỉ liên kết với câu sau.
→ Chỉ liên kết với câu sau.
→ Để nhấn mạnh và liên kết với câu sau.
Tiết 122
Tiếng Việt
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
I. Tìm hiểu chung
Tiết 122
Tiếng Việt
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
I. Tìm hiểu chung
* Nhận xét chung
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
? Thế nào là trật tự từ?
- Trật tự từ là cách sắp xếp từ ngữ trong một câu.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
* Nhận xét chung
* Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ
1. Trật tự từ trong những bộ phận in đậm thể hiện điều gì?
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
1. Trật tự từ trong những bộ phận in đậm thể hiện điều gì?
a. Người nhà lí trưởng hình như không dám hành hạ một người ốm nặng, sợ hoặc xảy ra sự gì, hắn cứ lóng ngóng ngơ ngác, muốn nói mà không dám nói. Đùng đùng, cai lệ giật phắt cái thừng trong tay anh này và chạy sầm sập đến chỗ anh Dậu.
Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
b. Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngổng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh vừa mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
1. Trật tự từ trong những bộ phận in đậm thể hiện điều gì?
c. Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi!
Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt
Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát
Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca…
(Tố Hữu, Ta đi tới)
d. Cùng lắm, nó có giở quẻ, hắn cũng chỉ đến đi ở tù. Ở tù thì hắn coi là thường.
(Nam Cao, Chí Phèo)
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
1. Trật tự từ trong những bộ phận in đậm thể hiện điều gì?
a. Người nhà lí trưởng hình như không dám hành hạ một người ốm nặng, sợ hoặc xảy ra sự gì, hắn cứ lóng ngóng ngơ ngác, muốn nói mà không dám nói. Đùng đùng, cai lệ giật phắt cái thừng trong tay anh này và chạy sầm sập đến chỗ anh Dậu.
Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
- Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động.
- Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động và trạng thái.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
1. Trật tự từ trong những bộ phận in đậm thể hiện điều gì?
- Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động, trạng thái.
b. Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngổng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh vừa mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
- Thể hiện thứ bậc cao thấp của các nhân vật. Ngoài ra, nó còn phản ánh thứ tự xuất hiện của các nhân vật (theo trình tự quan sát của vợ chồng anh Dậu khi bọn người ấy vào nhà).
- Thể hiện sự tương ứng với trật tự của cụm từ đứng trước.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
1. Trật tự từ trong những bộ phận in đậm thể hiện điều gì?
- Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động, trạng thái.
- Thể hiện thứ bậc cao thấp của các nhân vật. Ngoài ra, nó còn phản ánh thứ tự xuất hiện của các nhân vật (theo trình tự quan sát của vợ chồng anh Dậu khi bọn người ấy vào nhà).
- Thể hiện sự tương ứng với trật tự của cụm từ đứng trước.
→ Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm (như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự trước sau của hoạt động, trình tự quan sát của người nói,…)
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
1. Trật tự từ trong những bộ phận in đậm thể hiện điều gì?
c. Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi!
Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt
Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát
Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca…
(Tố Hữu, Ta đi tới)
→ Nhấn mạnh cái đẹp của non sông mới được giải phóng, thể hiện thái độ ca ngợi Tổ quốc của tác giả.
- Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm (như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự trước sau của hoạt động, trình tự quan sát của người nói,…)
- Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
1. Trật tự từ trong những bộ phận in đậm thể hiện điều gì?
- Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm (như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự trước sau của hoạt động, trình tự quan sát của người nói,…)
- Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
d. Cùng lắm, nó có giở quẻ, hắn cũng chỉ đến đi ở tù. Ở tù thì hắn coi là thường.
(Nam Cao, Chí Phèo)
→ Cụm từ ở tù được lặp lại ngay đầu câu thứ hai để liên kết câu ấy chặt hơn với câu thứ nhất.
- Liên kết câu với những câu khác trong văn bản.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
* Nhận xét chung
* Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ
2. So sánh tác dụng của những cách sắp xếp trật tự từ trong các bộ phận câu in đậm dưới đây:
a. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người.
b. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, giữ làng, giữ nước. Tre hi sinh để bảo vệ con người.
c. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, giữ nước. Tre hi sinh để bảo vệ con người.
Cách sắp xếp trật tự từ ở đây là hợp lí nhất, hay nhất vì sóng đôi từng cặp riêng – chung, tạo nhịp điệu cân đối, hài hòa về ngữ âm, ngữ điệu (2/2/4/4) theo cấp độ tăng tiến tạo sự mạnh mẽ, ngân vang.
Cách sắp xếp trật tự từ ở đây thiếu hài hòa về ngữ âm, nhịp 2/2 để cuối câu không tạo được ngân vang.
Trật tự từ sắp xếp ë ®©y lủng củng, ngắt nhịp không đồng đều, không hài hòa về ngữ âm.
2. So sánh tác dụng của những cách sắp xếp trật tự từ trong các bộ phận câu in đậm dưới đây:
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
1. Trật tự từ trong những bộ phận in đậm thể hiện điều gì?
- Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm (như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự trước sau của hoạt động, trình tự quan sát của người nói,…)
- Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
- Liên kết câu với những câu khác trong văn bản.
- Ñaûm baûo söï haøi hoaø veà ngöõ aâm cuûa lôøi noùi.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
- Trật tự từ là cách sắp xếp từ ngữ trong một câu.
- Tác dụng:
? Tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong câu.
+ Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm (như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự trước sau của hoạt động, trình tự quan sát của người nói,…)
+ Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
+ Liên kết câu với những câu khác trong văn bản.
+ Ñaûm baûo söï haøi hoaø veà ngöõ aâm cuûa lôøi noùi.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
II. Luyện tập
1. Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây
a. Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, … Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.
(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)

b. Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi!
Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt
Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát
Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca…
(Tố Hữu, Ta đi tới)
c. - Ấy cũng may cho cô, vơ vẩn mãi ở ngoài phố thế này mà gặp mật thám hay đội con gái thì khốn.
- Mật thám tôi cũng chả sợ, đội con gái tôi cũng chả cần.
(Nguyễn Công Hoan, Ngựa người, người ngựa)
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
II. Luyện tập
a. Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, … Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.
(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)
→ Keå teân caùc vò anh huøng daân toäc theo thöù töï xuaát hieän cuûa caùc vò aáy trong lòch söû .
1. Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
II. Luyện tập
1. Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây

b. Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi!
Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt
Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát
Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca…
(Tố Hữu, Ta đi tới)
→ Cụm từ “Đẹp vô cùng” đứng trước hô ngữ “Tổ quốc ta ơi” đây là hiện tượng đảo ngữ (vị ngữ đứng trước chủ ngữ) nhấn mạnh cái đẹp của non sông mới được giải phóng, thể hiện thái độ ca ngợi Tổ quốc cña t¸c gi¶.
Cụm từ “hò ô tiếng hát” đảo “hò ô” lên trước để bắt vần với “sông Lô” (vần lưng), tạo cảm giác kéo dài, thể hiện sự mênh m«ng của sông nước, đồng thời cũng đảm bảo cho câu thơ bắt vần với câu trước (vần chân: ngạt – hát). Như vậy ở đây, trật tự từ đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm cho lời thơ.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
II. Luyện tập
1. Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây
c. - Ấy cũng may cho cô, vơ vẩn mãi ở ngoài phố thế này mà gặp mật thám hay đội con gái thì khốn.
- Mật thám tôi cũng chả sợ, đội con gái tôi cũng chả cần.
(Nguyễn Công Hoan, Ngựa người, người ngựa)
→ Lặp lại các từ và cụm từ mật thám, đội con gái ở hai đầu hai vế câu là để liên kết chặt chẽ câu ấy với câu đứng trước.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
II. Luyện tập
Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây
a. Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, … Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.
(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)
→ Keå teân caùc vò anh huøng daân toäc theo thöù töï xuaát hieän cuûa caùc vò aáy trong lòch söû .
→ Tác dụng: Trật tự từ được sắp xếp theo trình tự thời gian xuất hiện của các vị anh hùng trong lịch sử dân tộc.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
II. Luyện tập
1. Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây

b. Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi!
Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt
Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát
Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca…
(Tố Hữu, Ta đi tới)
→ Cụm từ “Đẹp vô cùng” đứng trước hô ngữ “Tổ quốc ta ơi” đây là hiện tượng đảo ngữ (vị ngữ đứng trước chủ ngữ) nhấn mạnh cái đẹp của non sông mới được giải phóng, thể hiện thái độ ca ngợi Tổ quốc của tác giả.
→ Tác dụng: Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
Cụm từ “hò ô tiếng hát” đảo “hò ô” lên trước để bắt vần với “sông Lô” (vần lưng), tạo cảm giác kéo dài, thể hiện sự mênh mông của sông nước, đồng thời cũng đảm bảo cho câu thơ bắt vần với câu trước (vần chân: ngạt – hát). Như vậy ở đây, trật tự từ đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm cho lời thơ.
→ Tác dụng: Ñaûm baûo söï haøi hoaø veà ngöõ aâm cuûa lôøi noùi.
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Tiết 122
Tiếng Việt
I. Tìm hiểu chung
II. Luyện tập
1. Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây
c. - Ấy cũng may cho cô, vơ vẩn mãi ở ngoài phố thế này mà gặp mật thám hay đội con gái thì khốn.
- Mật thám tôi cũng chả sợ, đội con gái tôi cũng chả cần.
(Nguyễn Công Hoan, Ngựa người, người ngựa)
→ Lặp lại các từ và cụm từ mật thám, đội con gái ở hai đầu hai vế câu là để liên kết chặt chẽ câu ấy với câu đứng trước.
→ Tác dụng: Liên kết câu với những câu khác trong văn bản.
TRÒ CHƠI
Lên đỉnh Olympia
Luật chơi :
L?p chia l�m 2 d?i : Xanh v� D?. G?m 6 cõu h?i. L?n lu?t m?i d?i ch?n m?t cõu h?i d? tr? l?i, n?u tr? l?i dỳng s? du?c lờn m?t n?c thang, n?u d?i n�o tr? l?i sai thỡ d?i khỏc tr? l?i thay v� d?i dú du?c lờn m?t n?c thang. D?i n�o lờn d?n d?nh tru?c d?i dú th?ng.
Trò chơi: Lên đỉnh Olympia
XANH
Đỏ
1
2
3
4
5
6
BT
VN
1. Tác dụng của trật tự từ trong câu thơ sau:
Xanh xanh bãi mía bờ dâu
Ngô khoai biêng biếc.
(Hoàng Cầm, Bên kia sông Đuống)
Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng
2. Chỉ rõ hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong câu sau
Trong đình, đèn thắp sáng trưng, nha lệ lính tráng, kẻ hầu người hạ đi lại rộn ràng.
Thể hiện thứ bậc quan trọng của sự vật.
Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động.
3. Tác dụng của trật tự từ trong câu sau:
Hắn ho khẽ một tiếng, bước từng bước dài ra sân.
4. Vì sao cụm từ in đậm được đặt ở đầu câu:
Vieäc ñeán tai em beù con nhaø thôï caøy, em lieàn baûo cha:
- Chaû Maáy khi ñöôïc loäc vua ban, cha cöù thöa vôùi laøng gieát thòt hai con traâu vaø ñoà hai thuùng gaïo neáp ñeå moïi ngöôøi aên moät böõa cho söôùng mieäng. Coøn moät con traâu vaø moät thuùng gaïo, ta seõ xin laøng laøm phí toån cho cha con ta traåy kinh lieäu vieäc ñoù.
Tạo sự liên kết với câu trước.
5. Chỉ rõ hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong câu sau:
Mua xu�n tr�n bi?n, thuy?n y�n ch?
Tơm c� ch?c d?y phi�n ch? mai
S?m t?t thuy?n v? dam khĩm d?;
D?o xa th�m th?m v?t mua d�i.
(Huy C?n, Mua xu�n tr�n bi?n)
Đảm bảo sự hài hoà về ngữ âm.
Ô MAY MẮN
- Giải thích cách sắp xếp trật tự từ trong một câu văn, câu thơ cụ thể.
- Chuẩn bị: Lựa chọn trật từ trong câu (Luyện tập)
Hu?ng d?n HS t? h?c ? nhà
CHÚC QUÝ THẦY CÔ GIÁO MẠNH KHỎE - CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
CHÚC QUÝ THẦY CÔ GIÁO MẠNH KHỎE - CHÚC CÁC EM HỌC TỐT