Bài 28. Động cơ nhiệt

Giáo viên : HUỲNH MINH VƯƠNG
Năm học : 2010 - 2011
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
TẤT CẢ QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP
Phát biểu nội dung quy tắc bàn tay trái.
BÀI TẬP ÁP DỤNG
Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay,
chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện
thì ngón tay cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực điện từ.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Baứi taọp aựp duùng : Bieồu dieón lửùc ủieọn tửứ taực duùng leõn caực ủoaùn daõy daón AB, CD của khung dây dẫn có dòng điện chạy qua. Lửùc ủieọn tửứ có tác dụng gì đối với khung dây ?
Kiểm tra bài cũ
Cặp lực điện từ làm quay khung dây theo chiều kim đồng hồ.
A
B
D
C
O
O’
Khi khung dây vuông góc với đường sức từ.
? Cặp lực điện từ không làm quay khung dây.
A
B
D
C
O
O’
Lưu ý
Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào chiều dòng điện và chiều của đường sức từ.
Trường THCS VểNH LễẽI
Giáo viên: HUỲNH MINH VƯƠNG
Tiết 26 động cơ điện một chiều
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
I. NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG
CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU

II. ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
TRONG KĨ THUẬT
III. SỰ BIẾN ĐỔI NĂNG LƯỢNG
TRONG ĐỘNG CƠ ĐIỆN

IV. VẬN DỤNG
Ghi bài
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
1. Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều
Động cơ điện một chiều gồm hai bộ phận chính là:
nam châm
và khung dây dẫn
Ngoài ra, để khung dây có thể quay liên tục còn phải có bộ góp điện, trong đó các thanh quét C1, C2 đưa dòng điện từ nguồn vào khung dây.
Thanh quét
C2
C1
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
Động cơ điện một chiều hoạt động dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.
C1: BiÓu diÔn lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn ®o¹n AB vµ CD cña khung d©y dÉn nh­ h×nh 28.1
F1
F2
Lực điện từ tác được biểu diễn treõn hình vẽ bên.
C2: Dự đoán xem có hiện tượng gì xảy ra với khung dây khi đó.
Khung dây sẽ quay.
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
1. Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều
2. Hoạt động của động cơ điện một chiều
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
C1:
C3: Hãy làm TN kiểm tra dự đoán trên bằng cách bật công tắc cho dòng điện đi vào khung dây của mô hình (MH tương tự)
ON
OFF
- 12 V +
S
N
Khung daõy quay do taực duùng cuỷa hai lửùc ủieọn tửứ.
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
1. Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
2. Hoạt động của động cơ điện một chiều
C1, C2 :
3. Kết luận
Bộ phận đứng yên được gọi là
Bộ phận quay được gọi là
Stato
Rôto
a. Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là nam châm tạo ra từ trường (bộ phận đứng yên) và khung dây dẫn cho dòng điện chạy qua (bộ phận quay).
b. Khi đặt khung dây dẫn ABCD trong từ trường và cho dòng điện chạy qua khung thì dưới tác dụng của lực điện từ, khung dây sẽ quay.
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
1. Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
2. Hoạt động của động cơ điện một chiều
ON
OFF
- 12 V +
S
N
Cấu tạo của động cơ điện một chiều trong kỹ thuật
Quan saựt hỡnh beõn.
Ii. động cơ điện một chiều trong kỹ thuật
Rôto
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
Stato
1. Cấu tạo của động cơ điện một chiều trong kỹ thuật
Ii. động cơ điện một chiều trong kỹ thuật
C4 : Động cơ điện trong kỹ thuật khác mô hình vừa tìm hiểu
a. Bộ phận tạo ra từ trường là nam châm điện.
b. Bộ phận quay gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và song song với trục của một khối trụ làm bằng các lá thép kỹ thuật ghép lại.
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
C4: Nhận xét sự khác nhau của hai bộ phận chính (boọ phaọn taùo ra tửứ trửụứng vaứ boọ phaọn quay) của ủoọng cụ ủieọn moọt chie�u trong kyừ thuaọt với mô hình động cơ điện mà em vừa tìm hiểu ụỷ treõn.
1. Cấu tạo của động cơ điện một chiều trong kỹ thuật
Ii. động cơ điện một chiều trong kỹ thuật
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
2. Kết luận

a. Trong động cơ điện kỹ thuật, bộ phận tạo ra từ trường là nam châm điện.

b. Bộ phận quay của động cơ điện trong kỹ thuật không đơn giản là một khung dây mà gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và song song với trục của một khối trụ làm bằng các lá thép kỹ thuật ghép lại.

Ngoài động cơ điện một chiều còn có động cơ điện xoay chiều.
Khi hoạt động, động cơ điện chuỷ yeỏu chuyển hoá ủieọn naờng thaứnh daùng naờng lửụùng naứo ?
III. Sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện
Khi hoạt động, động cơ điện chủ yếu chuyển hoá điện năng thành cơ năng.
Ii. động cơ điện một chiều trong kỹ thuật
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
Iv. Vận dụng
A
B
C
D
C5: Khung dây hình bên quay theo chiều nào ?
Quay ngược chiều kim đồng hồ.
III. Sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện
Ii. động cơ điện một chiều trong kỹ thuật
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
C6: Tại sao khi chế tạo động cơ điện có công suất lớn, người ta không dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra từ trường?
Vì nam châm vĩnh cửu không tạo ra từ trường mạnh như nam châm điện.
III. Sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện
Ii. động cơ điện một chiều trong kỹ thuật
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
IV. VậN DụNG
C7: Kể một số ứng dụng động cơ điện xoay chie�u vaứ moọt chie�u mà em biết ?
Động cơ điện xoay chiều: quạt điện, máy bơm, động cơ điện trong máy may, trong tủ lạnh, trong máy giặt ..
III. Sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện
Ii. động cơ điện một chiều trong kỹ thuật
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
BÀI 28 -
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
IV. VậN DụNG
Động cơ điện một chiều có mặt trong phần lớn các bộ phận của đồ chơi trẻ em: Xe hụi, xe moõtoõ, maựy bay,...
1. Động cơ điện một chiều hoạt động theo nguyên tắc nào ?
1. Động cơ điện một chiều hoạt động dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.
HÃY TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI SAU:
2. Động cơ điện một chiều gồm những bộ phận chính nào ?
2. Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là nam châm tạo ra từ trường và khung dây dẫn có dòng điện chạy qua.
3. Khi động cơ điện một chiều hoạt động, điện năng chuyển hoá thành dạng năng lượng nào ?
3. Khi động cơ điện một chiều hoạt động , điện năng được chuyển hoá thành cơ năng.
GHI NHỚ
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. Học bài và trả lời lại các câu hỏi của bài . 2. Học thuộc và vận dụng : * Quy tắc "NẮM TAY PHẢI": + Xác định chiều của đường sức từ và tên từ cực của ống dây có dòng điện chạy qua. * Quy tắc "BÀN TAY TRÁI": + Xác định chiều của lực điện từ ( Xác định chiều quay của khung dây). + Xác định chiều dòng điện. + Xác định chiều của đường sức từ ( Xác định tên từ cực của Nam châm ).
3. Xem và làm trước các bài tập ở Bài 30 trang 82, 83, 84 SGK Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI

Bài học kết thúc tại đây
Cảm ơn các em!
Có thể em chưa biết:
Người ta còn dựa vào hiện tượng lực điện từ tác dụng lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua để chế tạo điện kế, đó là bộ phận chính của các dụng cụ đo điện như: Ampe kế, Vôn kế.
Hình 28.4 mô tả nguyên tắc hoạt động của một điện kế khung quay. Khi có dòng điện chạy qua khung dây dẫn K (đặt trong từ trường của nam châm C) dưới tác dụng của lực điện từ khung dây quay quanh trục OO` và làm cho kim Q quay theo.