Bài 28. Động cơ điện một chiều

Mời thầy cô cùng các em xem một số hình ảnh mang tính sự kiện của trường, lớp ta trong tháng 11 vừa qua,
N
S
+
.
? Vận dụng quy tắc bàn tay trái, em hãy xác định chiều của lực điện từ tác dụng lên các đoạn dây: AB và CD.
A
B
D
C
F1
F2
Kiểm tra bài cũ:
+ Em hãy phát biểu quy tắc bàn tay trái?
S
N
+
_
Tiết 30 - Bài 28 - Động cơ điện một chiều
I/ NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.
1. Cấu tạo:
+ Nam châm: Tạo không gian có từ trường.
+ Khung dây: Đặt trong từ trường của nam châm
+ Bộ góp điện: - Gồm 2 thanh quét và 2 bán vành khuyên.
- Công dụng của bộ góp điện: Đưa dòng điện vào khung dây và đảo chiều dòng điện trong khung dây khi quay.
AB
CD
Bán vành khuyên
Thanh quét
S
N
+
_
+
Tiết 30 - Bài 28 - Động cơ điện một chiều
I/ NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.
Cấu tạo:
Nguyên tă�c hoạt động:
Động cơ điện hoạt đô�ng dựa trên tác dụng của lực điện từ lên khung dây có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.
C1, C2 . Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên đoạn AB và CD khi cho dòng điện chạy qua khung dây ABCD ? Hiện tượng gì sẽ xảy ra với khung dây khi đó?
F1
F2
AB
CD
C1, C2 . Lực điện từ F1 tác dụng lên đoạn AB theo chiều từ dưới lên và lực F2 tác dụng lên đoạn CD theo chiều từ trên xuống, khi đó khung dây sẽ quay theo ngược chiều kim đồng hồ.
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
AB
CD
S
N
+
_
AB
CD
S
N
+
_
AB
CD
S
N
+
_
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
AB
CD
S
N
+
_
+
Tiết 30 - Bài 28 - Động cơ điện một chiều
I/ NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.
Cấu tạo:
Nguyên tă�c hoạt động:
Kết luận: (SGK)
+ Bộ phận đứng yên: Stato
+ Bộ phận quay: Rôto
F1
F2
AB
CD
Tiết 30 - Bài 28 - Động cơ điện một chiều
I/ NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.
II/ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU TRONG KỸ THUẬT
1. Cấu tạo đô�ng cơ điện một chiều trong kỹ thuật:
Stato
Rôto
+
_
Tiết 30 - Bài 28 - Động cơ điện một chiều
I/ NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.
II/ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU TRONG KỸ THUẬT
1. Cấu tạo đô�ng cơ điện một chiều trong kỹ thuật:
Stato
Rôto
Nam châm điện
Các khung dây
C4 : So sánh sự khác nhau của động cơ điện trong kỹ thuật với động cơ điệ�n mô hình?
C4 : Thay vì nam châm vĩnh cửu, động cơ điện trong kỹ thuật sử dụng nam châm điện. Thay vì một khung dây, động cơ điện trong kỹ thuật sử dụng nhiều khung dây đặt lệch nhau cuốn quanh lõi sắt.
2. Kết luận
+ Trong động cơ điện kỹ thuât, bộ phận tạo ra từ trường là nam châm điện.
+ Rôto của động cơ gồm có nhiều khung dây đặt lệch nhau. Chúng song song với trục của khối trụ làm bằng các lá sắt non ghép lại.
Lõi sắt
Tiết 30 - Bài 28 - Động cơ điện một chiều
I/ NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.
II/ ĐỘNG CƠ ĐIỆN TRONG KỸ THUẬT
III/ SỰ BIẾN ĐỔI NĂNG LƯỢNG TRONG ĐỘNG CƠ ĐIỆN
? Khi động cơ điện hoạt động, dạng năng lượng nào đã chuyển hoá thành dạng năng lượng nào ?

Động cơ điện
LHP


9A1

Điện năng
Cơ năng
Khi động cơ điện hoạt động, điện năng được chuyển hoá thành cơ năng.
Tiết 30 - Bài 28 - Động cơ điện một chiều
I/ NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.
II/ ĐỘNG CƠ ĐIỆN TRONG KỸ THUẬT
III/ SỰ BIẾN ĐỔI NĂNG LƯỢNG TRONG ĐỘNG CƠ ĐIỆN
IV/ VẬN DỤNG:
C5. Khung dây trong hình 28.3 quay theo chiều nào ?
A
D
B
C
C5. Khung dây trong hình 28.3 quay theo chiều nào ?
C5 . Khung dây quay ngược chiều kim đồng hồ
Tiết 30 - Bài 28 - Động cơ điện một chiều
I/ NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.
II/ ĐỘNG CƠ ĐIỆN TRONG KỸ THUẬT
III/ SỰ BIẾN ĐỔI NĂNG LƯỢNG TRONG ĐỘNG CƠ ĐIỆN
IV/ VẬN DỤNG:
C5.
C6 . Tại sao khi chế tạo động cơ điện công suất lớn người ta không dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra từ trường ?
Trả lời: Vì nam châm vĩnh cửu có từ tính yếu hơn nam châm điện.
C7. Kể tên một số ứng dụng của động cơ mà em biết ?
Trả lời: Môtơ trong máy cát sét, quạt điện, máy bơm, máy xay sinh tố ..
Câu hỏi: Em hãy nêu những ưu điểm của động cơ điện so với động cơ nhiệt mà em đã học?
Trả lời:
- Phạm vi sử dụng rộng hơn.
Hạn chế được tiếng ồn và không gây ô nhiễm không khí như động cơ nhiệt.
Sử dụng nguồn năng lượng gốc dồi dào trong tự nhiên (Thuỷ điện, điện gió, điện mặt trời).
Hiệu suất động cơ điện cao hơn động cơ nhiệt
Ghi nhớ:
+ Động cơ điện hoạt đô�ng dựa trên tác dụng của lực điện từ lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua.
+ Đô�ng cơ điện một chiều có hai bộ phận chính: Nam châm tạo ra từ trường và khung dây dẫn có dòng điện chạy qua.
+ Khi động cơ điện một chiều hoat động, điện năng được chuyển hoá thành cơ năng.