Bài 28. Động cơ điện một chiều

GV: NGUYỄN ĐÌNH ANH
Câu hỏi kiểm tra bài cũ
1/Hãy phát biểu quy tắc bàn tay trái?
2/ Hãy xác định chiều dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn AB trong hình vẽ ?
ĐÁP ÁN
C1: Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 90˚ chỉ chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn đó.
Ti?t 30:
D?NG CO DI?N M?T CHI?U
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều:
1. Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều:
Động cơ điện một chiều gồm:
+ Nam châm.
+ Khung dây dẫn.
- Ngoài ra, để khung dây có thể quay liên tục còn phải có bộ góp điện, trong đó các thanh quét C1, C2 đưa dòng điện từ nguồn điện vào khung dây.
Hãy tìm hiểu hình 28.1 và mô hình động cơ điện một chiều để chỉ ra các bộ phận chính của nó?
?
2. Hoạt động của động cơ điện một chiều
Ti?t 30:
D?NG CO DI?N M?T CHI?U
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều:
1. Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều:
Động cơ điện một chiều hoạt động dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.
?
F2
F1
C1: Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên
đoạn AB và CD của khung dây dẫn khi có dòng điện chạy qua như H28.1?
C2:Dự đoán xem có hiện tượng gì xảy ra với khung dây dẫn khi đó?
C3 Làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán của em?
2. Hoạt động của động cơ điện một chiều
Ti?t 30:
D?NG CO DI?N M?T CHI?U
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều:
1. Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều:
C2: Dự đoán:Khung dây sẽ quay do tác dụng của cặp lực điện từ F1, F2 .
Kết quả: Khung dây dẫn sẽ quay do tác dụng của cặp lực điện từ.
3.Kết luận: - Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là nam châm tạo ra từ trường ( bộ phận đứng yên ) và khung dây dẫn cho dòng điện chạy qua ( bộ phận quay ). Bộ phận đứng yên gọi là stato, bộ phận quay gọi là rôto.
- Khi đặt khung dây dẫn ABCD trong từ trường và cho dòng điện chạy qua khung thì dưới tác dụng của lực điện từ, khung dây sẽ quay.
2. Hoạt động của động cơ điện một chiều
Ti?t 30:
D?NG CO DI?N M?T CHI?U
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều:
1. Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều:

II. Động cơ điện một chiều trong kĩ thuật
1. Cấu tạo của động cơ điện một chiều
trong kĩ thuật
Hãy quan sát hình 28.2 để chỉ ra các bộ
phận chính của động cơ điện một chiều
trong kĩ thuật ?
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều:

Ti?t 30:
D?NG CO DI?N M?T CHI?U
C4: Nhận xét về sự khác nhau của hai bộ phận chính của nó so với mô hình động cơ điện mà em vừa mới tìm hiểu?

Bộ phận đứng yên: Nam châm điện
Bộ phận quay: Không đơn giản là một khung dây mà gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và song song với trục của một khối trụ làm bằng các lá thép kĩ thuật ghép lại.
Trả lời C4:
III. Sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện
Khi hoạt động, động cơ điện chuyển hóa năng lượng từ dạng nào sang dạng nào?
2. Kết luận: ( SGK- trang 77 )

II. Động cơ điện một chiều trong kĩ thuật
1. Cấu tạo của động cơ điện một chiều
trong kĩ thuật
Ti?t 30:
D?NG CO DI?N M?T CHI?U
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều:

Khi hoạt động, động cơ điện chuyển hóa năng lượng từ điện năng sang cơ năng.
?
A
c
S
N
B
C
D
o
o’
IV. Vận dụng
C5. Khung dây trong hình 28.3 quay theo chiều nào?
- Khung dây dẫn quay ngược chiều kim đồng hồ.
C6. Tại sao khi chế tạo động cơ điện có công suất lớn, người ta không dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra từ trường?
- Vì nam châm vĩnh cửu không tạo ra từ trường mạnh như nam châm điện.
IV. Vận dụng
C7. Kể một số ứng dụng của động cơ điện mà em biết?
- Quạt điện, máy bơm, động cơ trong máy may, trong tủ lạnh, máy giặt, trong đồ chơi trẻ em…..
IV. Vận dụng
Động cơ điện có ưu điểm gì hơn so với động cơ đốt trong ?
?
Động cơ điện không thải ra khí thải làm ô nhiễm môi trường như động cơ đốt trong.
Hiệu suất cao hơn…
Động cơ điện một chiều hoạt động dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.

Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là nam châm tạo ra từ trường và khung dây dẫn có dòng điện chạy qua.

Khi động cơ điện hoạt động điện năng được chuyển hóa thành cơ năng.
Ghi nhớ bài học
Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc phần ghi nhớ ( SGK – 78 )
- Đọc có thể em chưa biết
- Làm bài tập 28.1- 28.4 SBT
- Đọc trước bài 29
- Chuẩn bị mẫu báo cáo trang 81 SGK
Trả lời câu hỏi C1, C2, C3 trong mẫu báo cáo