Bài 28. Động cơ điện một chiều

động cơ điện
một chiều
Tiết 30
Vật lý 9
Kiểm tra bài cũ:
Em hãy phát biểu qui tắc bàn tay trái ?
U
N
N
S
-
+
QUI TẮC BÀN TAY TRÁI
Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay
chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện
thì ngón tay cái cho·i ra 900 chỉ chiều của lực điện từ.
Tiết 30
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
1./ Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều.
Gồm hai bộ phận chính là:
+ Nam châm vĩnh cửu.
+ Khung dây dẫn.
Ngoài ra còn có bộ góp điện (trong đó có hai thanh quét C1, C2)
I.Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
Hình 28.1
(
(
S
N
C1
C2
O
O’
+
-
2./Hoạt động của động cơ điện một chiều
C1 Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên đoạn dây AB và CD của khung dây dẫn khi có dòng điện chạy qua (hình 28.1)
C2.Dự đoán xem có hiện tượng gì xảy ra với khung dây dẫn đó
Hình 28.1
(
(
S
N
C1
C2
O
O’
+
-
2./Hoạt động của động cơ điện một chiều
* Bộ phận quay gọi là Roto.
* Bộ phận đứng yên gọi là Stato.
Tiết 30
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
1./ Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều.
2./ Hoạt động của động cơ điện một chiều
+Khi đặt khung dây dẫn ABCD trong từ trường và cho dòng điện chạy qua khung thì dưới tác dụng của lực điện từ, khung dây sẽ quay.
I.Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
Tiết 30
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
1./ Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều.
2./ Hoạt động của động cơ điện một chiều
I.Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
II. Động cơ điện một chiều trong kĩ thuật
3./Kết luận
Về cấu tạo : ĐCĐ gồm 2 bộ chính :

Về nguyên tắc hoạt động : Khi khung dây ABCD đặt trong từ trường và cho dòng điện chạy qua thì dưới tác dụng của lực điện từ khung dây sẽ quay.
Stato l� nam châm
Rôto là khung dây
Nhận xét sự khác nhau của hai bộ phận chính của nó so với mô hình động cơ điện mà em vừa tìm hiểu
1. Cấu tạo động cơ điện một chiều trong kĩ thuật
Stato
Rôto
C4:
Namchâm
vĩnh cửu
Namchâm
điện
Khung dây
Nhiều cuộn dây
Tiết 30
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
1./ Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều.
2./ Hoạt động của động cơ điện một chiều
I.Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
II. Động cơ điện một chiều trong kĩ thuật
+ Bộ phận tạo ra từ trường là nam châm điện.
+ Bộ phận quay của động cơ gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và song song với trục của một khối trụ làm bằng nhiÒu lá thép kĩ thuật ghép lại.
+ Ngoài động cơ điện một chiều còn có động cơ điện xoay chiều
2. Kết luận.
Tiết 30
ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
1./ Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều.
2./ Hoạt động của động cơ điện một chiều
I.Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều
II. Động cơ điện một chiều trong kĩ thuật
III.Sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện
+ Khi hoạt động,động cơ điện chuyển hóa năng lượng điện năng thành cơ năng.
IV.Vận dụng
Kiến thức trọng tâm
* Về cấu tạo : Động cơ điện một chiều có 2 bộ phận chính là nam châm và khung dây.
* Về hoạt động : Dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.
* Khi hoạt động động cơ điện một chiều chuyển hóa điện năng thành cơ năng.
Hình 28.3
Vận Dụng
C5
Quay ngược chiều kim đồng hồ
Khung dây dưới đây quay theo chiều nào ?
Vận Dụng
C6
( 78 /SGK )
Tại sao khi chế tạo động cơ điện có công suất lớn, người ta không dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra từ trường ?
Trả lời : Vì nam chõm điện có thể tạo ra từ trường mạnh hơn nam châm vinh c?u.
Vận Dụng
C7
(78/ SGK )
Kể tên một số ứng dụng của động cơ điện mà em biết ?
Động cơ điện có mặt trong các dụng cụ gia đình phần lớn là động cơ điện xoay chiều, như quạt điện, động cơ trong máy khâu, trong tủ lạnh, trong máy giặt….Ngày nay động cơ điện một chiều có mặt trong phần lớn các bộ phận quay của đồ chơi trẻ em.
Bài tập. Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về ưu điểm của động cơ điện ?
A. Động cơ điện thường được thiết kế nhỏ, gọn và dễ vận hành.
B. Động cơ điện không gây ô nhiễm môi trường xung quanh như động cơ nhiệt.
C. Có thể chế tạo các động cơ điện có hiệu suất rất cao ( đạt tới 98% ) .
D. Các phát biểu A, B và C đều đúng.
Ưu điểm c?a động cơ điện
- Nhỏ, gọn, dễ vận hành.
- Không gây ô nhiễm môi trường.
- Có nhiều cỡ công suất khác nhau.
- Hiệu suất cao.
Có thể em chưa biết:
Người ta còn dựa vào hiện tượng lực điện từ tác dụng lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua để chế tạo điện kế, đó là bộ phận chính của các dụng cụ đo điện như: Ampe kế, Vônkế.
Hình 28.4 mô tả nguyên tắc hoạt động của một điện kế khung quay. Khi có dòng điện chạy qua khung dây dẫn K (đặt trong từ trường của nam châm (C) dưới tác dụng của lực điện từ khung dây quay quanh trục OO` và làm cho kim Q quay theo.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
Học bài : nắm vững trọng tâm của bài học
Làm bài tập 28.2 (SBT)
Xem trước bài thực hành, chuẩn bị s½n bản báo cáo
Bài học kết thúc tại đây!
Chúc các em học tốt !