Bài 28: Đời sống và tập tính của sâu bọ

Đời sống và tập tính
của sâu bọ
Trương Đình Cư
Trường THCS Trần Quang Khải, Ninh Hoà.

Sâu bọ thuộc ngành chân khớp. Đây là động vật vô cùng phong phú với hơn một triệu loài , chúng giữ một vai trò quan trọng trong giới tự nhiên .

Sâu bọ có đủ 5 giác quan . Xúc giác biểu thị dưới dạng các lông và các râu của chúng , đặc biệt là hai râu dài phía trước .
Khứu giác ở dạng các hố trên râu . Khứu giác của loài ruồi rất nhạy .
Khứu giác ở dạng các hố trên râu . Ở vài loài bướm , chúng có thể nhận ra các mùi ( hocmôn ) của nhau cách xa hàng km .

Vị giác là các nhú lồi ở tua miệng hay ở bàn chân . Sâu bọ là những nhà vô địch nhận ra các vị dù nồng độ pha rất loãng .

Thị giác của sâu bọ rất đặc biệt . Một số loài có mắt kép , có thể điều chỉnh để nhìn thấy tia tử ngoại . Một số loại vừ có mắt đơn vừa có mắt kép . Chúng có thể nhìn với góc nhìn rất rộng .
Thính giác là các râu và các lông của sâu bọ rất nhạy với dao động âm , giúp chúng định hướng được nguồn âm phát ra , thậm chí loài muỗi còn nghe được siêu âm ( nên người ta chế ra các máy phát siêu âm để đuổi muỗi ) .

Về thần kinh , não sâu bọ phát triển có 3 phần : Não trước , não giữa , não sau . Đây chính là cơ sở lưu giữ , di truyền những tập tính bản năng của sâu bọ .


Về đặc điểm tập tính : Phần lớn các sâu bọ trải qua nhiều biến thái trong một vòng đời . Bướm trưởng thành , giao phối đẻ ra trứng , trứng nở ra sâu .Sâu phát triển thành ấu trùng , ấu trùng biến thái thành con trưởng thành . .

Cào cào , châu chấu biến thái không hoàn toàn : Trứng nở ra cào cào convaf lột xác nhiều lần ra cào cào trưởng thành . Con trưởng thành bao giờ cũng có 3 đôi chân , đầu có 2 râu , hô hâpf bằng hệ thống ống khì .

Nhiều loài như ve , bọ cánh cứng . có giai đoạn sâu , ấu trùng kéo dài tời 3 năm , còn trong giai đoạn trưởng thành ngắn , hầu như chỉ làm nhiệm vụ duy trì giống loài .
Môi trường sống của các giai đoạn cũng khác : Con bà mụ , ấu trùng của chuồn chuồn sống dưới nước
Sâu bọ sống thích nghi với môi trường . Trong điều kiện thuận lợi chung sinh sôi nảy nở rất nhiều gây ra đại dịch châu chấu , rầy nâu .
Một số loài như mối , muỗi . Gây hại cho con người . Nhưng ở góc độ môi trường thiên nhiên không thể thiếu chúng .
Nhiều loài sâu bọ có khả năng nguỵ trang tránh kẻ thù , chúng thay đổi dáng vẻ bề ngoài như cảnh vật môi trường quanh nó .
Nhiều loài như ong , mối , kiến . Sống tập trung thành đàn có tổ chức chặt chẽ như một "xã hội" . Tất nhiên đây chỉ là bản năng .
Sâu bọ xuất hiện rất sớm trong lịch sử tự nhiên . Nhiều triệu năm về trước con gián vẫn như bây giờ . Sâu bọ sống khắp mọi nơi trên trái đất .
Sâu bọ nhiều loài có ích cho nhà nông như loài ong giúp thụ phấn cho hoa . Một số được khai thác làm dược liệu , thực phẩm .
Sâu bọ nhiều loài là thiên địch của nhau . Nhà nông lợi dụng những con có ích để tiêu diệt những con có hại : Bọ ăn sâu , ong mắt đỏ .
Sâu bọ còn rất nhiều điều rất kì thú mà con người chưa tìm hiểu hết được .
Sâu bọ còn rất nhiều điều rất kì thú mà con người chưa tìm hiểu hết được .
Sâu bọ còn rất nhiều điều rất kì thú mà con người chưa tìm hiểu hết được .
Sâu bọ còn rất nhiều điều rất kì thú mà con người chưa tìm hiểu hết được .
Sâu bọ còn rất nhiều điều rất kì thú mà con người chưa tìm hiểu hết được .