Bài 27. Tiêu hóa ở dạ dày

các thầy cô giáo về dự
Môn: sinh học
Phạm đình Thuận
Nhiệt Liệt Chào Mừng
Kiểm tra bài cũ
* Chọn câu trả lời đúng
Hoạt động tiêu hoá lí học ở khoang miệng là:
. Tiết nước bọt . Đảo trộn thức ăn
. Nhai nghiền thức ăn . Cả A, B và C

2. Loại enzim thực hiện tiêu hoá ở khoang miệng là:
. Tripsin . Amilaza
. Pepsin . LipaZa

3. Sự biến đổi hoá học ở khoang miệng là:
. Tinh bột đường glucozơ
. Lipit axit béo và glixêrin
. Prôtêin axit amin
. Tinh bột(chín) đường mantôzơ
A
B
C
A
B
D
A
B
C
D
C
D
I.Caỏu taùo cuỷa daù daứy
1/Tiếp theo của thực quản là bộ phận nào ?
2/Dạ dày nằm ở vị trí nào trong khoang bụng ?
3/Dạ dày có hình gì ?Thể tích chứa được là bao nhiêu ?
Dạ dày
Nằm ở khoang bụng bên trái gần sát với khoang ngực
Hình túi,thể tích chứa 3 lít
Dạ dày có đặc điểm như thế nào ?
Dạ dày gồm hai mặt .Mặt trước áp sát với bụng ,mặt phía kia là mặt sau có bờ cong lớn và bờ cong nhỏ phần trên dạ dày phình to,phần dưới dạ dày phình nhỏ .Khi không chứa thức ăn hai mặt này áp sát vào nhau dạ dày dẹt lại .Trong dạ dày luôn luôn có khoảng 50ml khí nằm ở phần trên của dạ dày và tồn tại suốt đời sống của cá thể để điều chỉnh áp suất
Cong nhỏ
Cong lớn
phần trên
phần dưới
Mặt trước
Quan sát hình hãy nêu đặc điểm bên ngoài của dạ dày ?
Mặt ngoài của dạ dày có động mạch treo dạ dày,động mạch dạ dày phải,dây thần kinh mề táu
Dạ dày có cấu tạo gồm mấy lớp cơ bản ?
Có 4 lớp cơ bản :lớp màng bọc bên ngoài ,lớp cơ ,lớp dưới niêm mạc ,lớp niêm mạc trong cùng
Cơ dạ dày gồm mấy lớp là những lớp nào ?
Gồm 3 lớp cơ :Cơ dọc ,cơ vòng,cơ chéo
Haừy dửù ủoaựn xem daù daứy coự maỏy loaùi moõ ?Go�m nhửừng loaùi moõ naứo ?
Mô cơ trơn ,mô liên kết ,mô thần kinh ,mô biểu bì
Hình 27-1. Cấu tạo dạ dày và lớp niêm mạc daù daứy
Môn vị
Tâm vị
3 lớp cơ
Bề mặt bên
trong dạ dày
Các lỗ trên bề mặt lớp nêm mạc
Tuyến vị
Niêm mạc
Tế bào tiết chất nhày
Tế bào tiết pepsinôgen
Tế bào tiết HCl
Bề mặt bên trong dạ dày có các thành phần nào ?
Lớp niêm mạc có đặc điểm gì?
Trong tuyến vị có các tế bào tiết nào ?Nêu chức năng của chúng ?
Lớp niêm mạc dạ dày có đặc điểm như thế nào?
Lớp niêm mạc dạ dày có đặc điểm gồm các vân cơ nổi lên đan chen lại với nhau để tăng độ ma sát lên nhiều lần khi co và bóp giúp thức ăn được nhào trộn kĩ hơn và tiêu hoá một phần thức ăn
Tế bào tuyến vị và lỗ tuyến vị có chức năng gì ?Tế bào tiết chất nhầy có chức năng gì ?
Tế bào tuyến vị có chức năng tiết ra dịch vị đưa vào ống dẫn và đổ vào dạ dày bằng lỗ tuyến
Tế bào tiết chất nhày có chức tiết chất nhày để bảo vệ cho dạ dày
Cơ vòng ở môn vị



























Cơ tâm vị nối dạ dày với cơ quan nào có tác dụng gì trong quá trình lưu chuyển thức ăn ?
Tâm vị cho thức ăn xuống dạ dày theo sự nuốt xuống,khi ta nuốt thức ăn thì tâm vị sẽ mở ra thức ăn từ thực quản được đưa xuống dạ dày,sau đó tâm vị sẽ đóng lại cư tiếp diễn như vậy cho đến khi kết thúc bữa ăn
Khi say rượu thần kinh trung ương bị kích thích mạnh tác động vào vùng trung khu ăn uống tâm vị mở ra sự co bóp của dạ dày, thức ăn sẽ bị đưa ra ngoài (gây ói )
Cơ tâm vị
Thức ăn
Cơ vòng ở môn vị
Cơ môn vị có tác dụng gì trong quá trình lưu chuyển thức ăn ?
Sau khi thức ăn được nghiền nát trong dạ dày được biến đổi về lí học hoá học sẽ được đưa xuống ruột non nhờ sự đóng mở của cơ vòng môn vị
I. Cấu tạo dạ dày
H. Nghiên cứu thông tin mục I và H27.1, trình bày đặc điểm cấu tạo chủ yếu của dạ dày vào vở bài tập?
Hình dạng: ............
Thành dạ dày: ..............
Tuyến tiêu hoá:.................
-Hình dạng: Hình túi thắt 2 đầu,dung tích tối đa 3 lớt
-Thaứnh daù daứy coự 4 lụựp (Lụựp maứng ,lụựp cụ ,lụựp dửụựi nieõm maùc vaứ lụựp nieõm maùc trong cuứng )
+ Có lớp cơ rất dày và khoẻ ( gồm 3 lớp cụ doùc ,cụ voứng, cụ cheựo )
Lớp niêm mạc nhiều neỏp nhaờn coự tuyến tiết dịch vị
Taõm vũ noỏi daù daứy vụựi thửùc quaỷn
Moõn vũ noỏi daù daứy vụựi ruoọt non coự cụ voứng laứm van moọt chie�u
3 phút sau
I. P. Paplôp
Thí nghiệm bữa ăn giả ở chó
Thức ăn
II.Tiêu hoá ở dạ dày.
Quan sát hình ảnh của thí nghiệm
Nhà sinh lý học người nga đã làm thí nghiệm bữa ăn giả như thế nào ?
Từ thí nghiệm trên ta biết được điều gì ?
Hãy cho biết kết quả của thí nghiệm ?
Nhà sinh lý học người nga ông đã làm thí nghiệm(bữa ăn giả ) trên cơ thể con chó ông cắt một lỗ dò thực quản .Khi nó ăn thức ăn không vào dạ dày mà rơi ngay xuống đĩa đặt dưới cổ nó
Khi thức ăn hay bất cứ vật gì chạm vào lưỡi hay niêm mạc dạ dày đều có tác dụng gây phản xạ tiết dịch vị
Thành phần dịch vị được tiết ra
+Nước 95%
+enzimpep sin
+A xít Clohiđric
+Chất nhày
5%
Dạ dày có những hoạt động nào? có tác dụng như thế nào đối với thức ăn ?
Thức ăn được nghiền,bóp, nhào trộn
Lúc đói và khi có thức ăn dạ dày hoạt động như thế nào ?
Sự đẩy thức ăn xuống ruột nhờ hoạt động của các cơ quan bộ phận nào ?
Loại thức ăn gluxit và lipit được tiêu hoá trong dạ dày như thế nào ?
Thử dự đoán vì sao prôtêin trong thức ăn bị dịch vị phân huỷ nhưng prôtêin của lớp niêm mạc dạ dày lại được bảo vệ và không bị phân huỷ ?
Thức ăn
Cơ vòng ở môn vị
Sự đẩy thức ăn xuống ruột nhờ hoạt động của các cơ quan bộ phận nào ?
Bình thường môn vị hơi hé mở khi bữa ăn bắt đầu dịch vị tiết ra một vài giọt HCl rơi xuống tá tràng và tá tràng kích thích ngược lại làm môn vị đóng lại để giữ thức ăn lại dạ dày để tiêu hoá
Khi thức ăn được làm nhuyễn loãng ,dịch tuỵ do tuyến tuỵ tiết ra làm trung hoà axít HCl môn vị mở ra dưới sự co bóp của dạ dày một lượng được đưa xuống ruột non.Trong thức ăn có HCl đến tá tràng ,tá tràng kích thích ngược lại là môn vị đóng lại
Enzim Pepsin
Cơ vòng ở môn vị
Cơ vòng ở tâm vị
Prôtêin
Pepsinôgen
Axit HCl
Enzim Pepsin
Cơ vòng ở môn vị
Cơ vòng ở tâm vị
Prôtêin
Pepsinôgen
Axit HCl
Enzimpepsin có trong dịch vị đã phân cắt prôtêin từ chuỗi dài gồm nhiều aa thành chuỗi ngắn gồm 3-4 aa và được tiêu hoá tiếp tục ở ruột non đây là quá trình biến đổi thức ăn bằng hoá học
Thức ăn
Cơ vòng ở môn vị
Bình thường môn vị hơi hé mở khi bữa ăn bắt đầu dịch vị tiết ra một vài giọt HCl rơi xuống tá tràng và tá tràng kích thích ngược lại làm môn vị đóng lại để giữ thức ăn lại dạ dày để tiêu hoá
Khi thức ăn được làm nhuyễn loãng ,dịch tuỵ do tuyến tuỵ tiết ra làm trung hoà axít HCl môn vị mở ra dưới sự co bóp của dạ dày một lượng được đưa xuống ruột non.Trong thức ăn có HCl đến tá tràng ,tá tràng kích thích ngược lại là môn vị đóng lại
Sự đẩy thức ăn xuống ruột nhờ nhờ hoạt động của các cơ quan bộ phận nào ?
Bài tập 2.1: Hãy điền các cụm từ thích hợp theo cột và theo hàng trong bảng sau:
- Tiết dịch vị
- Co bóp của dạ dày
- Tuyến vị
- Các lớp cơ của dạ dày
- Hoà loãng thức ăn
- Đảo trộn thức ăn cho thấm đều dịch vị
- Hoạt động của enzim pepsin
- Enzim pepsin
Phân cắt prôtêin chuỗi dài thành các chuỗi ngắn gồm
3 -10 axit amin
H. Thảo luận nhóm, trả lời lời các câu hỏi
2,3,4 - Bài tập 2 trong vở bài tập
2. Sự đẩy thức ăn từ dạ dầy xuống ruột non nhờ hoạt động của cơ quan bộ phận nào?
3. Loại thức ăn gluxit, lipit được tiêu hoá trong dạ dày như thế nào?
4. Thử giải thích xem vì sao prôtêin trong thức ăn bị dịch vị phân huỷ nhưng prôtêin của lớp niêm mạc dạ dày lại được bảo vệ không bị phân huỷ?
Thức ăn
Cơ vòng ở môn vị
Hoạt động co bóp của dạ dày
Enzim Pepsin
Cơ vòng ở môn vị
Cơ vòng ở tâm vị
Prôtêin
Pepsinôgen
Axit HCl
Hoạt động của enzim pepsin
II.Tiêu hoá ở dạ dày :
-Nhờ câu tạo đặc biệt của dạ dày nên thức ăn xuống đây được làm nhuyễn và đảo trộn thấm dịch vị ,loại thức ăn Prôtêin được phân cắt một phần thành chuỗi ngắn gồm 3-4 axít amin
-Thức ăn được tiêu hoá ở dạ dày từ 3-6 giờ được đẩy dần từng đợt xuống ruột non nhờ sự co bóp của dạ dàyvà sự đóng mở môn vị
4. Thử giải thích xem vì sao prôtêin trong thức ăn bị dịch vị phân huỷ nhưng prôtêin của lớp niêm mạc dạ dày lại được bảo vệ không bị phân huỷ?
Prôtêin của lớp niêm mạc dạ dày được bảo vệ không bị dịch vị phân huỷ là nhờ chất nhầy do tuyến vị tiết ra phủ lên bề mặt niêm mạc, ngăn cách các tế bào niêm mạc với enzim pepsin.
H. Để hoạt động co bóp của dạ dày đỡ "vất vả " thì trong khi ăn ta cần chú ý gì?
H. Tại sao bác sĩ lại khuyên mọi người hạn chế uống rượu bia và nước uống có chất kích thích?
H. Thảo luận nhóm, trả lời lời các câu hỏi 2,3,4 - Bài tập 2 trong vở bài tập
2. Sự đẩy thức ăn từ dạ dầy xuống ruột non nhờ hoạt động của cơ quan bộ phận nào?
Thức ăn được đẩy xuống ruột non nhờ hoạt động co của các cơ dạ dày phối hợp với sự co cơ vòng ở môn vị.
3. Loại thức ăn gluxit, lipit được tiêu hoá trong dạ dày như thế nào?
ở giai đoạn đầu (20 -30`) khi dịch vị chưa trộn đều với thức ăn. Enzim amilaza đã được trộn đều với thức ăn từ khoang miệng tiếp tục phân giải một phần tinh bột (gluxit) thành đường mantôzơ
Thức ăn lipit không được tiêu hoá hoá học trong dạ dày.
Gluxit và lipit đều biến đổi về mặt lí học

Câu1

Câu 2

Câu 3
Chinh phục đỉnh cao tri thức
1. Thời gian thức ăn lưu giữ và tiêu hoá trong dạ dày là:
A. 1 giờ
B. 2 - 3 giờ
C. 3 - 6 giờ
D. 8 - 10 giờ
C
Chọn câu trả lời đúng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
Câu 1
2. Biến đổi lí học ở dạ dày gồm:
A. Sự tiết dịch vị
B. Sự co bóp của dạ dày
C. Sự nhào trộn thức ăn
D. Cả A, B và C
D
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
Câu 2
Chọn câu trả lời đúng
3. Với khẩu phần thức ăn đầy đủ, sau khi tiêu hoá ở dạ dày thì còn những loại chất nào trong thức ăn cần được tiêu hoá tiếp?
A. Prôtêin
B. Lipit
C. Gluxit
D. Chỉ A và C
E. Cả A , B và C
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
Câu3
Chọn câu trả lời đúng
Bài tập 1: Chọn câu trả lời đúng
Tâm vị là :
Phần đáy của dạ dầy
Phần thông giữa dạ dày và ruột non
Phần thông giữa dạ dày với thực quản
D. Phần bờ cong lớn của dạ dày
2. Chỗ thông giữa dạ dày với ruột non gọi là:
Thượng vị B. Môn vị
C. Niêm mạc D. Tâm vị
3. Cấu tạo của tuyến vị gồm:
Các tế bào tiết chất nhày B. Các tế bào tiết pesinôgen
C. Các tế bào tiết axit HCl D. Cả A, B và C
D
B
C
1. Thời gian thức ăn lưu giữ và tiêu hoá trong dạ dày là:
A. 1 giờ
B. 2 - 3 giờ
C. 3 - 6 giờ
D. 8 - 10 giờ
2. Biến đổi lí học ở dạ dày gồm:
A. Sự tiết dịch vị
B. Sự co bóp của dạ dày
C. Sự nhào trộn thức ăn
D. Cả A, B và C
D
3. Với khẩu phần thức ăn đầy đủ, sau khi tiêu hoá ở dạ dày thì còn những loại chất nào trong thức ăn cần được tiêu hoá tiếp?
A. Prôtêin
B. Lipit
C. Gluxit
D. Chỉ A và C
E. Cả A , B và C
C
Chọn câu trả lời đúng
Xin trân thành cảm ơn !
Chào tạm biệt
Hẹn gặp lại !
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc bài theo nội dung vở bài tập
Làm các bài tập phần II, III trong vở bài tập trang 71
Đọc mục "Em có biết " trong SGK trang 89
- Đọc tìm hiểu bài 28