Bài 27. Ôn tập phần Tiếng Việt (Khởi ngữ, Các thành phần biệt lập,...)

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ.
NGỮ VĂN 9
Đuổi hình bắt chữ
* Yêu cầu luật chơi
Trên màn hình sẽ chiếu những hình ảnh mang thông điệp tên các kiến thức Tiếng Việt mà HS đã được học ở học kì II – Ngữ văn 9.
Nếu bạn nào phát hiện ra thông điệp thì giơ tay để dành quyền trả lời. Nếu trả lời đúng sẽ được 5 điểm tích lũy. Nếu trả lời sai sẽ mất quyền trả lời và quyền trả lời dành cho các bạn còn lại.
Liên kết
LIÊN
Tình thái
Bạn trật tự nào. Tớ bắt đầu nói đây !
Khởi ngữ
HÀ THỊ KHỞI
HOÀNG DIỆU NGỮ
A lô…
Dạ, cháu nghe rồi ạ..
Gọi - Đáp
Cảm thán
Phụ chú
Hàm ý
Các thành phần biệt lập
Nghĩa tường minh và hàm ý
Liên kết câu và liên kết đoạn văn
Khởi ngữ
Tiếng Việt học kì II
Trò chơi đi chợ - mua khái niệm các thành phần

* Yêu cầu luật chơi
Khi GV hô “ Đi chợ đi chợ” HS đáp “ Mua gì mua gì”. GV yêu cầu mua thành phần gì thì học sinh phải trả lời đúng khái niệm thành phần đó.
Nếu bạn nào muốn đi mua thì giơ tay xin được trả lời.
Nếu mua đúng sẽ được cộng 5 điểm vào điểm tích lũy, nếu trả lời sai sẽ mất lượt và quyền trả lời dành cho các bạn còn lại.
Khởi ngữ
Thành phần câu đứng trước chủ ngữ nêu lên đề tài của câu
Các TP biệt lập
TP tình thái
TP cảm thán
TP phụ chú
TP gọi đáp
Thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đén trong câu.
Bộc lộ tâm lý của người nói (vui, buồn, mừng, giận).
Bổ sung chi tiết cho nội dung chính của câu
Dùng để
tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp
Hiểu thì tôi hiểu rồi, nhưng tôi chưa giải được
Có lẽ hôm nay trời sẽ mưa.
Trời ơi, chỉ còn có 5 phút!
Lan - lớp trưởng lớp tôi - là người rất năng động
Lan ơi, chờ tớ với!
Bài tập 1: SGK trang 109
Hãy cho biết mỗi từ ngữ in đậm trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu.

Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu cho nó.
- Xây cái lăng ấy: thành phần khởi ngữ.

b) Tim tôi đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ.
- Dường như: thành phần tình thái.

c) Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta , biết không bao giờ gặp lại ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
- những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp lại ta nữa, hay nhìn ta như vậy: thành phần phụ chú.

d) – Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá!
Thưa ông: thành phần gọi đáp,
vất vả quá!: thành phần cảm thán.

B¶ng

Bảng tổng kết về khởi ngữ và các thành phần biệt lập
Xây cái lăng ấy
Dường như
Vất vả quá
Thưa ông
Những người con gái... nhìn ta như vậy
2.Bài tập 2/SGK:
Em hãy viết đoạn văn giới thiệu truyện ngắn “Bến quê”của Nguyễn Minh Châu, trong đó có một câu chứa khởi ngữ và một câu chứa thành phần tình thái.
Bến quê là câu chuyên kể về cuộc đời riêng của một con người. Nhưng trong cuộc sống hôm nay, dường như chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp ở đâu đó một số phận giống như những suy ngẫm, chiêm nghiệm của Nhĩ về vẻ đẹp bình dị, đích thực của cuộc sống làm người đọc không khỏi day dứt, suy tư. Đối với nhân vật ấy, chúng ta sẽ có những sự đồng cảm sâu sắc hơn nhiều.
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
1/ Đối với bài học ở tiết này:
Nắm chắc khái niệm về khởi ngữ và các thành phần biệt lập.
Viết đoạn văn với chủ đề “ Học tập” (có sử dụng khởi ngữ và một trong các thành phần biệt lập đã học).
2/ Đối với bài học ở tiết tiếp theo:Ôn tập tiếng Việt (tiếp theo)
Liên kết câu và liên kết đoạn văn.
Nghĩa tường minh và hàm ý
Làm các bài tập vào VBT.