Bài 27. Ôn tập phần Tiếng Việt (Khởi ngữ, Các thành phần biệt lập,...)

Trong chương trình ngữ văn 9 ( học kì 2 ) các em đã học những nội dung nào?
Khởi ngữ.
Các thành phần biệt lập.
Liên kết câu và liên kết đoạn văn.
- Nghĩa tường minh và hàm ý.
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC
THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009

Thế nào là khởi ngữ?
Cho ví dụ?
Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ
để nêu lên đề tài được nói đến trong câu.
1. Ôn lí thuyết:
a. Khởi ngữ:
VD: Nghèo, tôi cũng nghèo rồi.
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC
THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
1. Ôn lí thuyết:
a. Khởi ngữ:
VD: Nghèo, tôi cũng nghèo rồi.
b. Các thành phần biệt lập:
Thế nào là thành phần biệt lập?
Thành phần biệt lập là những bộ phận
không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa
của sự việc trong câu.
Kể tên các thành phần biệt lập đã học.
- Tình thái.
- Cảm thán.
- Gọi – đáp.
- Phụ chú.
2. Luyện tập:
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
- Bài tập 1/ 109: Hãy cho biết mỗi từ ngữ in đậm trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu?
Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu hồ cho nó.
( Làng, Kim Lân )
b. Tim tôi cũng đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ
( Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi )
c. Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay cho anh nắm , cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta , biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
( Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
d. – Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến nơi,
vất vả quá,
( Làng , Kim Lân )
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
1. Ôn lí thuyết:
2. luyện tập:
BẢNG TỔNG KẾT VỀ KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP.
a. Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu hồ cho nó.
( Làng, Kim Lân )
a.Xây cái lăng ấy
b. Tim tôi cũng đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ.
( Lê Minh Khuê , Những ngôi sao xa xôi )
b.Dường như
BẢNG TỔNG KẾT VỀ KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP.
a. Xây cái lăng ấy
b.Dường như
c. Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay cho anh nắm , cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta , biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
( Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
c.Những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy
d. – Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến nơi,
vất vả quá!
( Làng , Kim Lân )
d. Thưa ông
d. Vất vả quá
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
- Bài tập 1/ 109: Hãy cho biết mỗi từ ngữ in đậm trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu. Ghi kết quả phân tích vào bảng tổng kết.
a. Xây cái lăng ấy
b.Dường như
c.Những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy
d. Thưa ông
d.Vất vả quá
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
- Bài tập 2/ 110: Viết đoạn văn ngắn giới thiệu truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu, trong đó có ít nhất một câu chứa khởi ngữ và một câu chứa thành phần tình thái
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
1. Ôn lí thuyết:
2. Luyện tập:
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
- Bài tập 2/ 110: Viết đoạn văn ngắn giới thiệu truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu, trong đó có ít nhất một câu chứa khởi ngữ và một câu chứa thành phần tình thái
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
“Bến quê” là một truyện ngắn xuất sắc của nhà văn Nguyễn Minh Châu. Đọc kĩ truyện, chắc có lẽ trong mỗi chúng ta không ai không thấy một triết lí giản dị mà sâu sắc, những tổng kết đã được trải nghiệm trong cuộc đời một con người. Truyện được xây dựng trên một tình huống nghịch lí và thể hịên rất rõ qua nhân vật Nhĩ - một con người bôn ba khắp nơi nhưng cuối cuộc đời lại cột chặt trên giường bệnh. Tuy vậy, qua cửa sổ ngôi nhà, Nhĩ đã phát hiện ra những vẻ đẹp bình dị mà đầy quyến rũ của một vùng đất và anh cũng cảm nhận hết tình yêu thương của vợ dành cho anh trong những ngày bệnh tật… Điều đó , được nhà văn thể hiện qua những lời văn tinh tế, giàu hình ảnh và tràn đầy cảm xúc. Đọc Bến quê, không phải ta chỉ đọc qua một lần mà hiểu được. Chắc chắn người đọc phải nghiền ngẫm , suy nghĩ từng câu, từng chữ của nhà văn mới hiểu thấu đáo được ý nghĩa của vấn đề.
1. Ôn lí thuyết:
2. Luyện tập:
- Bài tập 1/ 109:
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
- Bài tập 1/ 109:
- Bài tập 2/ 110:
a. Ông giáo ấy không hút thuốc, không uống rượu.
b. Chị công tác ở đây à?
c. Những công dân thế giới hiện tại không chỉ cần kiến thức phổ thông mà cả những nhà học giả chuyên môn cũng không thể thiếu nó được.
Thuốc, ông giáo ấy không hút, rượu ông giáo ấy không uống
Ông giáo ấy, thuốc không hút, rượu không uống.
b. Còn chị, chị công tác ở đây à?
c. Kiến thức phổ thông, không chỉ những công dân thế giới hiện tại cần mà cả những nhà học giả chuyên môn cũng không thể thiếu nó được.
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
- Bài tập thêm: Chuyển các câu sau thành câu có chứa thành phần khởi ngữ:
1. Ôn lí thuyết:
2. Luyện tập:
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
- Bài tập 1/ 109:
- Bài tập 2/ 110:
- Bài tập thêm 1: Chuyển các câu sau thành câu có chứa thành phần khởi ngữ:
- Bài tập thêm 2: Tìm các thành phần tình thái trong các câu sau và cho biết những thành phần tình thái đó biểu thị những ý nghĩa cụ thể nào?
a. Có lẽ tôi bán con chó đấy, ông giáo ạ!
b. Chắc chắn đó là bạn Lan.
c. Có người cho rằng, bài toán dân số được đặt ra từ thời cổ đại.
a. Có lẽ: Biểu thị độ tin cậy chưa cao vào việc “bán con chó của lão Hạc”.
ạ!: Biểu thị thái độ tôn trọng của lão Hạc đối với ông giáo.
b. Chắc chắn: Biểu thị độ tin cậy cao.
c. Có người cho rằng: Biểu thị nguồn gốc của ý kiến về việc “bài toán dân số đã được đặt ra từ thời cổ đại”.
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
1. Ôn lí thuyết:
2. Luyện tập:
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
1. Ôn lí thyuết:
2. Luyện tập:
- Bài tập 1/ 109:
- Bài tập 2/ 110:
- Bài tập thêm 1:
- Bài tập thêm 2:
II. LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN:
Các đoạn văn trong một văn bản và các câu trong một đoạn văn phải liên kết với nhau về những mặt nào?
1. Ôn lí thuyết:


Thế nào là liên kết về nội dung?
Liên kết về nội dung và liên kết về hình thức.
Các đoạn văn phải phục vụ chủ đề chung của văn bản, các câu phải phục vụ chủ đề chung của đoạn văn ( liên kết chủ đề )
Các đoạn văn và các câu phải được sắp xếp hợp lí. ( liên kết lô-gíc).
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
1. Ôn lí thyuết:
2. Luyện tập:
II. LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN:
1. Ôn lí thuyết:
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
1. Ôn lí thyuết:
2. Luyện tập:
II. LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN:
1. Ôn lí thuyết:
- Bài tập 1/ 109:
- Bài tập 2/ 110:
- Bài tập thêm 1:
- Bài tập thêm 2:


Kể tên các phép liên kết câu đã học?
- Phép lặp
- Phép thế
- Phép nối
- Phép đồng nghĩa trái nghĩa
và liên tưởng
2. Luyện tập:
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
- Bài tập 1/ 109:
- Bài tập 2/ 110:
- Bài tập thêm 1:
- Bài tập thêm 2:
- Bài 1/ 110: Hãy cho biết mỗi từ ngữ in đậm trong các đoạn trích dưới đây thể hiện phép liên kết nào?
Tiết 138
Thứ ba ngày 17 tháng 3 năm 2009
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP:
II. LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
1. Ôn lí thuyết:
2. Luyện tập:
1. Ôn lí thuyết:
2. Luyện tập:
BẢNG TỔNG KẾT CÁC PHÉP LIÊN KẾT ĐÃ HỌC.
a. Ở rừng mùa này thường như thế. Mưa. Nhưng mưa đá. Lúc đầu tôi không biết. Nhưng rồi có tiếng lanh canh gõ trên nóc hang. Có cái gì vô cùng sắc xé không khí ra từng mảnh vụn. Và tôi thấy đau, ướt ở má.
( Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi )
Nhưng
Nhưng rồi
Và
b. Từ phòng bên kia một cô bé rất xinh mặc chiếc áo may ô con trai và vẫn còn cầm thu thu một đoạn dây sau lưng chạy sang. Cô bé bên nhà hàng xóm đã quen với công việc này. Nó lễ phép hỏi Nhĩ : “Bác cần nằm xuống phải không ạ?”
( Nguyễn Minh Châu, Bến quê )
Cô bé
Nó
Cô bé
BẢNG TỔNG KẾT CÁC PHÉP LIÊN KẾT ĐÃ HỌC.
Cô bé
Nó
Nhưng
Nhưng rồi
Và
c. Nhưng cái “com - pa” lấy làm bất bình lắm, tỏ vẻ khinh khỉnh, cười kháy tôi như cười kháy một người Pháp không biết đến Nã Phá Luân, một người Mĩ không biết đến Hoa Thịnh Đốn vậy! Rồi nói:
- Quên à! Phải, bây giờ cao sang rồi để ý đâu đến bọn chúng tôi nữa!
Tôi hoảng hốt đứng dậy nói:
- Đâu có phải thế! Tôi …
Cô bé
Thế
BẢNG TỔNG KẾT CÁC PHÉP LIÊN KẾT ĐÃ HỌC.
Cô bé
Cô bé
Nó
Thế
Nhưng
Nhưng rồi
Và
d. Chú chuồn chuồn nước mới đẹp làm sao! Màu vàng trên lưng chú lấp lánh. Bốn cái cánh mỏng như giấy bóng. Cái đầu tròn và hai con mắt long lhanh như thuỷ tinh. Thân chú nhỏ và thon vàng như màu vàng của nắng mùa thu.
( Nguyễn Thế Hội, Chú chuồn chuồn nước )
Lưng, cánh, đầu, mắt, thân
( Liên tưởng )
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
1. Bài vừa học:
- Ôn lại lí thuyết
- Viết đoạn văn có sử dụng các phép liên kết câu đã học.
2. Bài sắp học: ÔN TẬP TIẾNG VIỆT ( TT )
- Ôn lí thuyết về nghĩa tường minh và hàm ý.
- Làm các bài tập SGK/ 111.
- Viết đoạn văn đối thoại có sử dụng hàm ý.