Bài 27. Ôn tập phần Tiếng Việt (Khởi ngữ, Các thành phần biệt lập,...)

CHàO MừNG CáC THÂỳ CÔ Về Dự GIờ HộI GIảNG LớP 9C
NGữ VĂN 9:TIếT 138.ÔN TậP TếNG VIệT
NGƯờI DạY :NGUYễN VĂN HồNG
THCS ứng hòe - ninh giang -hải dương
Kiểm tra bài cũ.

Khởi ngữ là gì?Hãy chuyển những câu sau thành những câu có chứa khởi ngữ:
- Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được.
- Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.

2.Thành phần biệt lập là gì?
Xác định thành phần biệt lập trong các câu sau:
a."Anh con trai miễn cưỡng mặc
quần áo, đội chiếc mũ nan rộng vành đề phòng đến trưa có thể nắng to - theo lời yêu cầu khẩn khoản của Nhĩ - giắt vào người mấy đồng bạc."
b. Trời ơi, muộn rồi đi nhanh lên.



Trả lời
Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ nêu lên đề tài được nói đến trong câu.

Hiểu thì tôi hiểu rồi nhưng giải

thì tôi chưa giải được.

KN
KN
- Làm bài thì anh ấy cẩn thận lắm.
KN
Trả lời
2.Thành phần biệt lập là thành phần không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu.

Chứa thành phần phụ chú.
Chứa thành phần cảm thán.

I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
tiết 138 : ôn tập tiếng việt lớp 9
1. Khởi ngữ
=> Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ nêu lên đề tài được nói đến trong câu.



Trước KN có thể thêm ; sau KN có thể thêm
về , đối với , còn...
thì, là...
? Khởi ngữ là gì? Trươc KN có thể thêm những từ ngữ nào? Sau KN có thể thêm những từ ngữ nào?
VD : Về làm bài thì anh ấy cẩn thận lắm
KN
CN
VN
2. Các thành phần biệt lập.
? Thành phần biệt lập là gì? Kể tên các thành phần biệt lập đã học?
=> Thành phần biệt lập là những bộ phận không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu.
Thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu( có lẽ, chắc chắn, chắc là, dường như....)
Dùng để bộc lộ tâm lý người nói như vui , buồn , mừng, giận...( ồ, chao ôi, trời ơi..)
Dùng để tạo lập hay duy trì mối quan hệ giao tiếp (này, ơi,thưa, bẩm....)
Dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu thường được đặt giữa 2 dấu gạch ngang, 2dấu phẩy, 2 dấu ngoặc đơn...
* Điền kết quả Bài tập 1 vào bảng sau
Khởi ngữ
Các thành phần biệt lập
Tình thái
Cảm thán
Gọi- đáp
Phụ chú
Xây cái lăng ấy
( a)
Dường như
( b)
vất vả quá
( d )
Thưa ông
( d)
những người con gái sắp ...... như vậy.
( c)


Hình như
Có lẽ
Chắc chắn
Trời ơi
nhỉ
ơi
Aí chà
Tiếc thay
Thưa thầy
Ai nhanh hơn
tiết 138 : ôn tập tiếng việt lớp 9
tiết 138 : ôn tập tiếng việt lớp 9
II. Liên kết câu và liên kết đoạn văn
Liên kết câu và liên kết đoạn thường diễn ra ở những mặt nào?
1.Liên kết nội dung:
+ Liên kết chủ đề : các đoạn văn phải phục vụ chủ đề chung của đoạn văn, các câu phải phục vụ chủ đề của văn bản.
+ Liên kết lô - gíc : các đoạn văn và các câu phải được sắp xếp theo nhiều trình tự hợp lý.
2.Liên kết hình thức:
Các câu trong đoạn có thể sử dụng các phép liên kết sau:
Liên kết hình thức thường sử dụng những
phép LK nào?
a, ở rừng mùa này thường như thế. Mưa. Nhưng mưa đá. Lúc đầu tôi không biết. Nhưng rồi có tiếng lanh canh gõ trên nóc hang. Có cái gì vô cùng sắc xé không khí ra từng mảnh vụn. Gió .Và tôi thấy đau, ướt ở má.


b, Từ phòng bên kia một cô bé rất xinh mặc chiếc áo may ô con trai và vẫn còn cầm thu thu một đoạn dây sau lưng chạy sang. Cô bé bên nhà hàng xóm đã quen với công việc này. Nó lễ pháp hỏi Nhĩ: " Bác cần nằm xuống phải không ạ ?"



c, Nhưng cái " com - pa" kia lấy làm bất bình lắm , tỏ vẻ khinh bỉ, cười kháy tôi như cưới kháy một người Pháp không biết đến Nã Phá Luân , một người Mỹ không biết đến Hoa Thịnh Đốn vậy! Rồi nói:
Quên à! Phải , bây giờ cao sang rồi thì để ý đâu đến bọn chúng tôi nữa!
Tôi hoảng hốt, đứng dậy nói :
- Đâu phải thế! Tôi...
-> Sử dụng phép nối: nhưng, nhưng rồi, và
-> Sử dụng phép lặp ( cô bé), phép thế ( cô bé - nó )
-> Sử dụng phép thế ( bây giờ...chúng tôi nữa - thế !)
tiết 138 : ôn tập tiếng việt lớp 9
Thảo luận nhóm : Hoàn thành bài tập 1( trang 110) Từ in đậm trong các câu sau thuộc phép liên kết nào?
III. Luyện Tập
Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu truyện ngắn Bến Quê trong
đó có ít nhất một câu chứa khởi ngữ và một câu chứa thành phần tình thái. ( 5`)
VD :Bến Quê là một câu truyện viết về cuộc đời - cuộc đời vốn rất bình dị quanh ta - với những nghịch lí không dễ gì hoá giải. Hình như trong cuộc sống hôm nay,chúng ta có thể gặp đâu đó một số phận giống như của Nhĩ trong câu chuyện của N.M.Châu.Trong cuộc đời người ta có thể mải mê rong ruổi vì một lí do nào đó mà quên đi những giá trị gần gũi, thân thuộc nhất với mình.Cái chân lí giản dị âý Nhĩ chỉ nhận ra vào những ngày cuối của cuộc đời mình.
Phụ chú : " cuộc ........ta".
Tình thái: "Hình như".
Khởi ngữ : "Cái chân lí giản dị ấy"
Về nhà :
Hoàn thành bài tập viết đoạn văn.
Nêu rõ sự liên kết về nội dung và hình thức giữa các câu trong đoạn em viết.
Chuẩn bị nội dung còn lại.
Xin cảm ơn và chào tạm biệt !