Bài 27. Ôn tập phần Tiếng Việt (Khởi ngữ, Các thành phần biệt lập,...)

Giáo án
Người dạy: Đoàn văn Quyến
Tru?ng : THCS Văn cẩm
kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Trong các thành phần sau, thành phần nào không phải là biệt lập của câu?
Khởi ngữ. B. Tình thái.
C. Gọi - đáp D. Cảm thán.
Câu 2: Em hãy chỉ ra những từ ngữ làm phương tiện liên kết các câu trong đoạn văn sau:
" Nghe chuyện Phù Đổng Thiên Vương, tôi tưởng tượng đến một trang nam nhi, sức vóc khác người, nhưng tâm hồn còn thô sơ giản dị, như tâm hồn tất cả mọi người thời xưa. Tráng sĩ ấy gặp lúc quốc gia lâm nguy đã xông pha ra trận đem sức khoẻ mà đánh tan giặc, nhưng bị thương nặng. Tuy thế người trai làng Phù Đổng vẫn còn ăn một bữa cơm..."
( Nguyễn Đình Thi)
A
Tiết 138 - 139: ôn tập tiếng việt
Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
1.Lý thuyết:
a) Khởi ngữ:
b) Các thành phần biệt lập:
Tiết 138 - 139: ôn tập tiếng việt
Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
Lý thuyết:
Điền vào chỗ trống để hoàn thành hệ thống kiến thức
Tiết 138 - 139: ôn tập tiếng việt
Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
Lý thuyết:
Bài tập:
Bài tập 1: Cho biết mỗi từ ngữ in đậm trong đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu? Ghi vào bảng tổng hợp.
Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu hồ cho nó.
Tim tôi cũng đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ.
Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh-những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp lại ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá!
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng
Xây cái lăng ấy
Mặt trời của bắp
Mặt trời của mẹ
Dường như
Vất vả quá!
Thưa ông
" những người con gái.....nhìn ta như vậy"
Tiết 138 - 139: ôn tập tiếng việt
Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
Lý thuyết:
Bài tập:
Bài tập 1:
Bài tập 2: viết 1 đoạn văn ngắn giới thiệu truyện ngắn " Bến quê" của Nguyễn Minh Châu, trong đó có ít nhất 1 câu chứa khởi ngữ và 1 câu chứa thành phần tình thái hoặc cảm thán.

Liên kết
......................
..........................
.................
..................
..................
.................
......................
......................
Tiết 138 - 139: ôn tập tiếng việt
Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
Liên kết câu và liên kết đoạn văn.
Lý thuyết
Liên kết câu là gì?
Các câu trong đoạn, các đoạn trong văn bản được liên kết với nhau trên những phương diện nào?
Hoàn thành lược đồ sau:

Liên kết
Chủ đề
Từ đồng nghĩa, trái nghĩa và liên tưởng
Nội dung
Hình thức
Lô gic
Lặp từ ngữ
Phép thế
Phép nối
Tiết 138 - 139: ôn tập tiếng việt
Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
Liên kết câu và liên kết đoạn văn.
Lý thuyết
Liên kết câu là gì?
Các câu trong đoạn, các đoạn trong văn bản được liên kết với nhau trên những phương diện nào?

Tiết 138 - 139: ôn tập tiếng việt
Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
Liên kết câu và liên kết đoạn văn.
Lý thuyết
Liên kết câu là gì?
Các câu trong đoạn, các đoạn trong văn bản được liên kết với nhau trên những phương diện nào?
Bài tập nhanh:
Phân tích sự liên kết về nội dung và hình thức trong văn bản sau:
" Vua nâng lưỡi gươm về phía Rùa Vàng. Nhanh như cắt, Rùa há miệng đớp lấy thanh gươm và lặn xuống nước. Gươm và Rùa chìm xuống đáy nước, người ta vẫn còn thấy vật gì sáng le lói ở dưới mặt hồ xanh.
Từ đó, hồ Tả Vọng mang tên là Hồ Gươm hay Hồ Hoàn Kiếm"
( Sự tích Hồ Gươm)
Tiết 138 - 139: ôn tập tiếng việt
Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
Liên kết câu và liên kết đoạn văn.
Lý thuyết
Bài tập:
Bài tập 1: Mỗi từ ngữ in đậm trong các đoạn trích dưới đây thể hiện phép liên kết nào? Thống kê vào bảng?
ở rừng mùa này thường như thế. Mưa. Nhưng mưa đá. Lúc đầu tôi không biết. Nhưng rồi có tiếng lanh canh gõ trên nóc hang. Có cái gì vô cùng sắc xé không khí ra từng mảnh vụn. Gió. Và tôi thấy đau, ướt cả má.
Từ phòng bên kia một cô bé rất xinh mặc chiếc áo may ô con trai và vẫn còn cầm thu thu một đoạn dây sau lưng chạy sang. Cô bé bên hàng xóm đã quen với công việc này. Nó lễ phép hỏi Nhĩ: " Bác cần nằm xuống phải không ạ?"
Nhưng cái " com-pa" kia đấy làm bất bình lắm, tỏ vẻ khinh bỉ, cười kháy tôi như cười kháy một người Pháp không biết đến Nã Phá Luân, một người Mĩ không biết đến Hoa Thịnh Đốn. vậy! Rồi nói:
Quên à! Phải, bây giờ cao sang rồi thì để ý đâu đến bọn chúng tôi nữa!
Tôi hoảng hốt, đứng dậy nói:
Đâu có phải thế! Tôi...................
Từ ngữ tương ứng
Cô bé
Nó, thế
Nhưng, nhưng rồi, và.
Tiết 138 - 139: ôn tập tiếng việt
Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
Liên kết câu và liên kết đoạn văn.
Lý thuyết
Bài tập:
Bài tập 1:
Bài tập 2: Nêu rõ sự liên kết về nội dung, hình thức giữa các câu trong đoạn văn em viết về truyện ngắn " Bến quê" của Nguyễn Minh Châu.
Củng cố, dặn dò
Về nhà ôn tập phần tiếng việt tiếp theo.
Chuẩn bị bài: Luyện nói: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.