Bài 27. Ôn tập phần Tiếng Việt (Khởi ngữ, Các thành phần biệt lập,...)

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
KHỞI
NGỮ
CÁC
THÀNH
PHẦN
BIỆT
LẬP
LIÊN KẾT
CÂU
VÀ
LIÊN
KẾT
ĐOẠN VĂN

NGHĨA
TƯỜNG
MINH
VÀ
HÀM
Ý
Ti?t 145
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
(tiếp theo)
II. Li�n k?t c�u v� li�n k?t do?n van.
Liên kết là sự nối kết ý nghĩa giữa câu với câu, đoạn với đoạn bằng các từ ngữ có tác dụng liên kết.
Việc sử dụng các từ ngữ cụ thể (các phương tiện cụ thể) vào việc liên kết câu với câu được gọi là phép liên kết (hay gọi là biện pháp liên kết).
Phép liên kết

Đọc các đoạn trích sau :
Ở rừng mùa này thường như thế. Mưa. Nhưng mưa đá. Lúc đầu tôi không biết. Nhưng rồi có tiếng lanh canh gõ trên nóc hang. Có cái gì vô cùng sắc xé không khí ra từng mảnh vụn. Gió. Và tôi thấy đau, ướt ở má.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
Từ phòng bên kia một có bé rất xinh mặc chiếc áo may ô con trai và vẫn còn cầm thu thu một đoạn dây sau lưng chạy sang. Cô bé bên nhà hàng xóm đã quen với công việc này. Nó lễ phép hỏi Nhĩ: “Bác cần nằm xuống phải không ạ?”.
(Nguyễn Minh châu, Bến quê)
c) Nhưng cái “com pa” kia lấy làm bất bình lắm, tỏ vẻ khinh bỉ, cười kháy tôi như cười kháy tôi như cười kháy một người Pháp không biết đến Nã Phá Luân, một người Mĩ không đến Hoa Thịnh Đốn vậy! Rồi nói:
Quên à! Phải, bây giờ cao sang rồi thì để ý đâu đến bọn chúng tôi nữa!
Tôi hoảng hốt, đứng dậy nói:
- Đâu có phải thế! Tôi…
(Lỗ Tấn, Cố hương)
PHIẾU HỌC TẬP
Nhóm:...............
1. Cho biết các từ in đậm trong các đoạn trích a, b, c thể hiện phép liên kết nào?
2. Ghi kết quả phân tích ở bài tập trên vào bảng tổng kết theo mẫu.

BẢNG TỔNG KẾT CÁC PHÉP LIÊN KẾT ĐÃ HỌC
BẢNG TỔNG KẾT CÁC PHÉP LIÊN KẾT ĐÃ HỌC
3. Nêu rõ liên kết về nội dung, về hình thức giữa các câu trong đoạn văn em viết về truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu.
Phép thế
Lô-gic
Chủ đề
Hình thức
Nội dung

Phép lặp
Phép nối
Phép đồng nghĩa,
trái nghĩa
và liên tưởng
Liên kết câu, đoạn văn
Lô-gic
Hình thức
Hình thức
Phép lặp
Hình thức
Phép lặp
Hình thức
Phép đồng nghĩa,
trái nghĩa
và liên tưởng
Phép lặp
Hình thức
Phép thế
Phép đồng nghĩa,
trái nghĩa
và liên tưởng
Phép lặp
Hình thức
Phép nối
Phép thế
Phép đồng nghĩa,
trái nghĩa
và liên tưởng
Phép lặp
Hình thức
Bài 3:
Đọc đoạn văn viết về truyện ngắn “ Bến quê ” của Nguyễn Minh Châu và chỉ rõ sự liên kết về nội dung, hình thức giữa các câu trong đoạn văn ( Lưu ý các từ ngữ in nghiêng )
"B?n quờ " l� truy?n ng?n trong t?p truy?n cựng tờn c?a Nguy?n Minh Chõu. V? n?i dung, tỏc ph?m ch?a d?ng nh?ng suy ng?m, tr?i nghi?m sõu s?c c?a nh� van v? con ngu?i v� cu?c d?i ; th?c t?nh ? m?i ngu?i s? trõn tr?ng nh?ng v? d?p v� giỏ tr? bỡnh d?, g?n gui c?a gia dỡnh, c?a quờ huong. V? ngh? thu?t, truy?n ng?n n?i b?t ? s? miờu t? tõm lớ tinh t?, nhi?u hỡnh ?nh gi�u tớnh bi?u tu?ng, cỏch xõy d?ng tỡnh hu?ng, tr?n thu?t theo dũng tõm tr?ng c?a nhõn v?t. Ch?c ch?n, "B?n quờ" s? cú s?c neo d?u lõu b?n trong tõm h?n ngu?i d?c chỳng ta.
Liên kết nội dung
Liên kết hình thức
Liên kết
chủ đề
Liên kết
lo- gic
Phép lặp
Phép thế
truyện ngắn
- tác phẩm
truyện
ngắn
Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy.
III. Nghĩa tường minh và hàm ý

Nhắc lại khái niệm nghĩa tường minh và hàm ý?
Nghĩa tường minh là phần thông báo được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu.
Bài 1: Đọc truyện cười sau đây và cho biết người ăn mày muốn nói điều gì với người nhà giàu qua câu nói in đậm ở cuối truyện.
CHIẾM HẾT CHỖ
Một người ăn mày hom hem, rách rưới, đến cửa nhà giàu xin ăn. Người nhà giàu không cho, lại còn mắng:
- Bước ngay! Rõ trông như người ở dưới địa ngục mới lên ấy!
Người ăn mày nghe nói, vội trả lời:
- Phải, tôi ở dưới địa ngục mới lên đấy!
Người nhà giàu nói:
- Đã xuống địa ngục, sao không ở hẳn dưới ấy, còn lên đây làm gì cho bẩn mắt?
Người ăn mày đáp:
- Thế không ở được nên mới phải lên. Ở dưới ấy các nhà giàu chiếm hết cả chỗ rồi!
“Địa ngục là chỗ của các ông (người nhà giàu).”

Bài 2:Tìm hàm ý của các câu in đậm và cho biết hàm ý được tạo ra bằng cách cố ý vi phạm phương châm hội thoại nào?
a.Tuấn hỏi Nam:
Cậu thấy đội bóng huyện mình chơi có hay không?
Nam bảo:
- Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp.
- “Đội bóng huyện chơi không hay.”
“Tôi không muốn bình luận về việc này.”
Người nói cố ý vi phạm phương châm quan hệ.
b.Lan hỏi Huệ:
Huệ báo cho Nam, Tuấn và Chi sáng mai đến trường để tập văn nghệ chưa?
- Tớ báo cho Chi rồi. - Huệ đáp.
“Tớ chưa báo cho Nam và Tuấn.”
Người nói cố ý vi phạm phương châm về lượng.
1
2
3
4
TRÒ CHƠI Ô CỬA BÍ MẬT
Phép thế
Phép lặp
Chủ đê
Lơ-gic
Phép nối
Phép đồng nghĩa,
trái nghĩa
và liên tưởng
Nội dung
Hình thức
Liên kết câu,
đoạn văn
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
Nghĩa tường
minh và hàm ý
Hàm ý
Khởi ngữ và các
thành phần biệt lập
Tình thái
Phụ chú
Cảm thán
Các thành phần
biệt lập
Gọi
đáp
Khởi ngữ
Nghĩa tường
minh
Khởi ngữ và các
thành phần biệt lập
Khởi ngữ và các
thành phần biệt lập
Khởi ngữ và các
thành phần biệt lập
Khởi ngữ và các
thành phần biệt lập
Khởi ngữ và các
thành phần biệt lập
Khởi ngữ và các
thành phần biệt lập
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Liên hệ thực tế sử dụng câu có hàm ý.
- Ôn lại các kiến thức tiếng Việt đã học.
- Chuẩn bị bài mới: Biên bản.