Bài 27. Ôn tập phần Tiếng Việt (Khởi ngữ, Các thành phần biệt lập,...)

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ.
NGỮ VĂN 9
Tiết 136
Ôn tập phần Tiếng Việt

Tiết 136
Ôn tập phần Tiếng Việt
Liên kết
Tình thái
Các bạn trật tự nào. Tớ bắt đầu nói đây !
Khởi ngữ
A lô…
Dạ, cháu nghe rồi ạ..
Gọi - Đáp
Cảm thán
Phụ chú
Hàm ý
Các thành phần biệt lập
Nghĩa tường minh và hàm ý
Liên kết câu và liên kết đoạn văn
Khởi ngữ
Tiếng Việt học kì II
Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
1.Lý thuyết
a. Khởi ngữ: là thành phần đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu .Trước khởi ngữ, thuờng có thêm các quan hệ từ về, đối với ...
Tiết 136 : ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
b.Thành phần biệt lập: là những bộ phận không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu.
* Được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.

Thành phần tình thái
Dấu hiệu nhận biết
Chắc là, chắc chắn,chắc hẳn,
có lẽ, dường như, hình như, có vẻ như.
Được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói (vui, buồn, mừng, giận ...)
Thành phần cảm thán
Được dùng để tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp.
Thành phần gọi đáp
Được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
Thành phần phụ chú
Dấu hiệu nhận biết



hai dấu gạch ngang

hai dấu phẩy

Đặt giữa hai dấu ngoặc đơn

giữa một dấu gạch ngang với một dấu phẩy

đặt sau dấu hai chấm
* Thành phần tình thái: Được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.( Chắc là, chắc chắn,chắc hẳn, có lẽ, dường như, hình như, có vẻ như).


* Thành phần cảm thán: Được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói (vui, buồn, mừng, giận ...)
* Thành phần gọi đáp: được dùng để tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp.
* Thành phần phụ chú: được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
Các thành phần biệt lập
Tiết 136 : ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
I/Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
2/Bài tập:
Bài tập 1: Hãy cho biết mỗi từ ngữ in màu xanh trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu? Ghi kết quả vào bảng tổng kết theo mẫu.
a)Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu cho nó.
(Làng – Kim Lân)
b) Tim tôi đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ.
(Lê Minh Khuê - Những ngôi sao xa xôi)
c) Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta , biết không bao giờ gặp lại ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
(Nguyễn Thàng Long - Lặng lẽ Sa Pa).
d) – Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá!
(Kim Lân – Làng)
Tiết 136 : ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
I/Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
2/Bài tập:
Bài tập 1: Hãy cho biết mỗi từ ngữ in màu xanh trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu.Ghi kết quả vào bảng tổng kết theo mẫu.
a)Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu cho nó.
(Làng – Kim Lân)
b) Tim tôi đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ.
(Lê Minh Khuê - Những ngôi sao xa xôi)

c) Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta , biết không bao giờ gặp lại ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
(Nguyễn Thàng Long - Lặng lẽ Sa Pa).
d) – Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá!
(Kim Lân – Làng)
Tiết 136 :
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :
a/ Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, làm phu hồ cho nó.
1. Hãy cho biết mỗi từ ngữ in màu xanh trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu. Ghi kết quả phân tích vào bảng tổng kết.
(Kim Lân, Làng)
Xây cái lăng ấy
Tiết 136 :
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :
Xây cái lăng ấy
b/ Tim tôi cũng đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
Dường như
Tiết 136 :
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :
Xây cái lăng ấy
Dường như
c/ Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ sa Pa)
Những người con gái … nhìn ta như vậy
Tiết 136 :
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập :
Xây cái lăng ấy
Dường như
Những người con gái … nhìn ta như vậy
d/ - Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá !
(Kim Lân, Làng)
Thưa ông
vất vả quá

B¶ng

Bảng tổng kết về khởi ngữ và các thành phần biệt lập
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
Xây cái lăng ấy
Dường như
Vất vả quá
Thưa ông
Những người con gái... nhìn ta như vậy
Tiết 136 : ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
Khởi ngữ
TP câu đứng trước chủ ngữ nêu lên đề tài của câu
Các TP biệt lập
TP tình thái
TP cảm thán
TP phụ chú
TP gọi đáp
Thể hiện cách nhìn của người nói
Bộc lộ tâm lý của người nói
Dùng để
tạo lập-duy trì quan hệ giao tiếp
Bổ sung chi tiết cho ND chính của câu
I.
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Tiết 136 : ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
Xác định khởi ngữ và các thành phần biệt lập trong đoạn văn sau ?
Về môi trường, có lẽ môi trường của chúng ta ngày càng ô nhiễm nghiêm trọng. Một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường chính là rác thải - rác sinh hoạt và rác công nghiệp. Nguyên nhân là do ý thức của con người. Ôi, biết đến bao giờ Việt Nam mới là một đất nước “sạch” như biết bao quốc gia khác!
Xác định khởi ngữ và các thành phần biệt lập trong đoạn văn sau ?
Về môi trường, có lẽ môi trường của chúng ta ngày càng ô nhiễm nghiêm trọng. Một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường chính là rác thải - rác sinh hoạt và rác công nghiệp. Nguyên nhân là do ý thức của con người. Ôi, biết đến bao giờ Việt Nam mới là một đất nước “sạch” như biết bao quốc gia khác!
Khởi ngữ: Về môi trường
Tình thái: có lẽ
Phụ chú: rác sinh hoạt và rác công nghiệp
Cảm thán: Ôi
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Tiết 136 : ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
Xác định khởi ngữ và các thành phần biệt lập trong đoạn văn sau ?
Bài tập 2: Viết một đoạn văn ngắn(khoảng 3-4 câu) giới thiệu truyện ngắn: “Bến quê” có dùng khởi ngữ và thành phần tình thái ?
Bài tập 2: Viết một đoạn văn ngắn(khoảng 3-4 câu) giới thiệu truyện ngắn: “Bến quê” có dùng khởi ngữ và thành phần tình thái ?
Nói về truyện ngắn: “Bến quê”là một truyện ngắn hay. Nó đi vào khám phá chiều sâu của nhân vật chính. Có vẻ như, cả câu chuyện, tác giả để cho nhân vật Nhĩ tự bộc lộ những suy nghĩ sâu kín của mình về cuộc sống mà rất ít đối thoại.
Tiết 138 ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Ôn tập toàn bộ phần 1kiến thức tiếng Việt
-Hoàn thiện bài tập vào vở

-Chuẩn bị : Liên kết câu và liên kết đoạn văn. Nghĩa tường minh và hàm ý (TT)