Bài 27. Ôn tập phần Tiếng Việt (Khởi ngữ, Các thành phần biệt lập,...)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
Chào mừng các thầy , cô giáo
GV: PHAN THỊ MỸ DUYÊN
NĂM HỌC: 2017 - 2018
TRƯỜNG THCS BỔ TÚC – TÂN CHÂU
(Nguyễn Thi – Những đứa con trong gia đình)
Câu 1: Hãy tìm từ toàn dân tương ứng với các từ địa phương in đậm trong câu sau:(4đ
Câu 3: Kể tên các những kiến thức tiếng Việt mà em đã học trong chương trình học kì II của lớp 9? 2đ
Câu 2: : Hàm ý là gì? Nêu điều hiện sử dụng hàm ý? 4đ
KIỂM TRA MIỆNG:
Còn năm công ruộng hồi trước mấy chú cấp cho ba má, giờ mình đi, mình trao lại cho chi bộ đặng chia cho cô bác khác mần nghen?
Câu 3:
Câu 1: ba: cha, bố.
má: mẹ.
mần: làm
nghen: nghe
Câu 2: - Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng những từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy.
- Điều kiện sử dụng hàm ý:
+ Người nói ( viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
+ Người nghe ( đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
Đáp
Các thành phần biệt lập
Nghĩa tường minh và hàm ý
Liên kết câu và liên kết đoạn văn
Khởi ngữ
Tiếng Việt học kì II
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
TIẾT: 139
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập:
Tiết 139 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
1.Lý thuyết
- Trước khởi ngữ có thể thêm các từ: còn, về, đối với
Là thành phần câu, đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu.
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần được in nghiêng thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ thì):
a. Anh ấy làm bài cẩn thận lắm
b. Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được
a/ Khởi ngữ
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập:
Tiết 139 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
1.Lý thuyết.
Trả lời:
Câu a.
Ví dụ: Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm.
(Có thể thêm các quan hệ từ về, hoặc đối với trước làm bài)
Câu b.
Ví dụ: Hiểu thì tôi hiểu rồi, nhưng giải thì tôi chưa giải được.
a/ Khởi ngữ
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập:
Tiết 139 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
1.Lý thuyết
- Thành phần biệt lập là thành phần không tham gia vào diễn đạt nghĩa của sự việc được nói đến trong câu.
VD: 1. Hôm nay Hưng đi học trễ.
2. Hình như hôm nay Hưng đi học trễ.
- Thành phần tình thái: Được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.
a/ Khởi ngữ.
b/ Các thành phần biệt lập.


Nóng quá !!!
Cảm thán
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập:
Tiết 139 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
1.Lý thuyết
a/ Khởi ngữ.
b/ Các thành phần biệt lập.
- TP cảm thán: Được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói: vui, buồn, mừng, giận
Đọc đoạn văn và xác định thành phần biệt lập trong đoạn văn đó. Có biết đó là thành phần biệt lập nào?
Một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường chính là rác thải - rác sinh hoạt và rác công nghiệp. Nguyên
nhân là do ý thức của con người. Ôi, biết đến bao giờ Việt
Nam mới là một đất nước “sạch” như biết bao quốc gia khác!

Phụ chú
Cảm thán
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập:
Tiết 139 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
1.Lý thuyết
a/ Khởi ngữ.
b/ Các thành phần biệt lập.
- TP phụ chú: Dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
A lô…
Dạ, cháu nghe rồi ạ..
Gọi - Đáp
I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập:
Tiết 139 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
1.Lý thuyết
a/ Khởi ngữ.
b/ Các thành phần biệt lập.

- TP gọi đáp: Dùng để tạo lập và duy trì quan hệ giao tiếp.
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Tìm thành phần biệt lập trong các câu sau. Cho biết đó là thành phần gì?
Có vẻ như cơn bão đã đi qua.
b. Tôi không rõ, hình như họ là hai mẹ con.
c. Trời ơi, bên kia đường có một con rắn chết.
TP tình thái
TP tình thái
Cảm thán
I Khởi ngữ và các thành phần biệt lập
1. Lý thuyết
2/Bài tập:
Bài tập 1: Hãy cho biết mỗi từ ngữ in màu xanh trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu.Ghi kết quả vào bảng tổng kết theo mẫu.
a)Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu cho nó.
(Làng – Kim Lân)
b) Tim tôi đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ.
(Lê Minh Khuê - Những ngôi sao xa xôi)

c) Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta , biết không bao giờ gặp lại ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
(Nguyễn Thàng Long - Lặng lẽ Sa Pa).
d) – Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá!
(Kim Lân – Làng)
Tiết 139 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
Bài tập 1: Hãy cho biết mỗi từ ngữ in đậm(màu xanh) trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu.

Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu cho nó.
(Làng – Kim Lân)

Xây cái lăng ấy
b/ Tim tôi đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ.
(Lê Minh Khuê - Những ngôi sao xa xôi)
Dường như
b/ Tim tôi đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ.
(Lê Minh Khuê - Những ngôi sao xa xôi)
Dường như
c) Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta , biết không bao giờ gặp lại ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
(Nguyễn Thàng Long - Lặng lẽ Sa Pa).
Dường như
Những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp….
-


d) – Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá!
(Kim Lân – Làng)
Dường như
Những người......như vậy.
Thưa ông
vất vả quá
2.Bài tập 2/SGK: Em hãy viết đoạn văn giới thiệu truyện ngắn “Bến quê”của Nguyễn Minh Châu, trong đó có một câu chứa khởi ngữ và một câu chứa thành phần tình thái.
Bến quê là câu chuyên kể về cuộc đời riêng của một con người. Nhưng trong cuộc sống hôm nay, dường như chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp ở đâu đó một số phận giống như những suy ngẫm, chiêm nghiệm của Nhĩ về vẻ đẹp bình dị, đích thực của cuộc sống làm người đọc không khỏi day dứt, suy tư. Đối với nhân vật ấy, chúng ta sẽ có những sự đồng cảm sâu sắc hơn nhiều.
TỔNG KẾT
Em hãy vẽ sơ đồ tư duy cho mục “ các thành phần biệt lập”?
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
1/ Đối với bài học ở tiết này:
Nắm chắc khái niệm về khởi ngữ và các thành phần biệt lập.
Viết đoạn văn với chủ đề “ Học tập” (có sử dụng khởi ngữ và một trong các thành phần biệt lập đã học).
2/ Đối với bài học ở tiết tiếp theo:Ôn tập tiếng Việt (tiếp theo)
Liên kết câu và liên kết đoạn văn.
Nghĩa tường minh và hàm ý
Làm các bài tập vào VBT.
TRƯỜNG THCS BỔ TÚC – TÂN CHÂU
Giáo viên
PHAN THỊ MỸ DUYÊN
Kính chúc các thầy
Cô giáo khỏe mạnh
Các em
học sinh
Chăm ngoan
học giỏi