Bài 27. Luyện nói: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Tiêt 140: Tập làm văn
Người soạn: Nguyễn Th? Thanh Vân
Trent THCS Th? trấn
Bài soạn Ngữ văn 9
Luyện nói: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi
Đáp án
? Muốn làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ ta cần tiến hành mấy bước? Hãy nói rõ yêu cầu nội dung từng bước?
Cần tiến hành theo trình tự bốn bước:
Bước 1: Tìm hiểu đề, tìm ý.
Bước 2 : Lập dàn ý.
Bước 3 : Viết bài ( viết nháp ).
Bước 4 : Đọc lại, sửa chữa lỗi, hoàn chỉnh bài viết ( viết sạch ).
Tiết 140: Tập làm văn:
Luyện nói nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Đề bài: Suy nghĩ về bài thơ " Bếp lửa" của Bằng Việt .
I/Tìm hiểu đề, tìm ý
* Tìm hiểu đề :
- Thể loại :
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
- Vấn đề cần nghị luận :
Tình cảm bà cháu bên bếp lửa quê hương
- Phương pháp nghị luận :
Trình bày những cảm nhận riêng của bản thân đối với bài thơ
? Vẻ đẹp của tình bà cháu nói chung được thể hiện trong văn học như thế nào?
* Tìm ý :
?/ Tình bà cháu nói riêng trong bài thơ " Bếp lửa" của Bằng Việt được thể hiện như thế nào?
Ca dao, thơ, văn xuôi.ca ngợi vẻ đẹp tình cảm của người Việt Nam trong đó có tình bà cháu.
Nỗi nhớ, tình thương, lòng biết ơn bà từ nơI xa gắn với kỷ niệm tuổi thơ bên bếp lửa quê hương một thời gian khổ.
- Ph¹m vi nghÞ luËn:
Bài thơ Bếp lửa
Tiết 140: Tập làm văn: Luyện nói nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Đề bài: Suy nghĩ về bài thơ " Bếp lửa" của Bằng Việt .
I/ Tìm hiểu đề, tìm ý
II/ Lập dàn ý
* Tìm hiểu đề :
_ Thể loại: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
-Vấn đề cần nghị luận: tình cảm bà cháu
Phương pháp nghị luận: trình bày những cảm nhận riêng của bản thân đối với bài thơ.
Phạm vi nghị luận: bài thơ Bếp lửa.
* Tìm ý :
Tình bà cháu nói chung của người Việt Nam
Tình bà cháu trong bài thơ
1- Mở bài :
Gợi ý hướng dẫn:
- Giới thiệu bài thơ Bếp lửa và tác giả Bằng Việt
2 - Thân bài: trình bày cảm nhận, suy nghĩ về các ý sau:
a/ Hình ảnh Bếp lửa qua hồi ức của cháu đánh thức nỗi nhớ thương bà : " Một bếp lửa. nắng mưa"
b/ Hồi tưởng những kỷ niệm về bà và bếp lửa những năm tháng đầu tiên xa mẹ cha: " Lên bốn tuổi.còn cay".
c/ Nhớ lại cuộc sống bên bà, bên bếp lửa suốt những năm kháng chiến : " Tám năm ròng.đồng xa"
d/ Hình ảnh bếp lửa gắn liền với biến cố lớn của đất nước. Ngọn lửa hồng trong bếp lửa của bà đã truyền cho cháu sự sống, thắp sáng niềm tin yêu soi đường cho cháu.
e/ Hình ảnh bếp lửa trở thành biểu tượng của quê hương đất nước. Bà vừa là người nhen lửa và giữ lửa, vừa là người truyền lửa : " Lận đận .Ôi kỳ lạ và thiêng liêng - Bếp lửa !"
- Nêu nội dung nghị luận: tình bà cháu bên bếp lửa quê hương
g/ Đạo lý của dân tộc từ mối quan hệ quá khứ - hiện tại.
3- Kết bài : Khẳng định và nâng cao cảm nghĩ về bài thơ
Tiết 140: Tập làm văn: Luyện nói nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
I - Tìm hiểu đề, tìm ý :
II - Lập dàn ý :
III - Luyện nói :
? Dựa vào dàn bài, em hãy trình bày phần mở bài bằng ngôn ngữ nói của mình?
Có nhiều cách mở bài :
* Cách 1: Vào đề bằng phương pháp lựa chọn qua so sánh :
Thưa các bạn! Chúng ta đã được đọc, được học nhiều áng thơ hay về tình yêu quê hương, tình cảm gia đình. Có bạn thích vẻ thiết tha, nồng nàn của Tế Hanh ở bài " Quê hương" . Có bạn yêu sự mộng mơ, lãng mạn của tình mẹ con trong bài " Mây và sóng" của Ta - go,.Riêng tôi, tôi đồng cảm cùng tình bà cháu nồng đượm, đằm thắm trong bài " Bếp lửa" của nhà thơ Bằng Việt.
* Cách 2 : Vào đề bằng cách nêu ấn tượng :
Đối với những người đi xa nhớ nhà, có lẽ không có hình ảnh nào gợi cảm hơn hình ảnh bếp lửa. Nhà thơ Bằng Việt đã chọn một hình ảnh thật tiêu biểu làm đề tài để thể hiện tình cảm của mình với người bà kính yêu: "Bếp lửa" .
1 - Tập diễn đạt nói phần Mở bài
? Nhận xét cách mở bài sau đây:
Mở bài: Trong bài thơ "Tiếng gà trưa" của nhà thơ Xuân Quỳnh ta gặp hình ảnh một người lính trẻ trên đường hành quân, nghe tiếng gà trưa chợt nhớ bà da diết. Có một bài thơ khác khiến ta cũng cảm động về tình cảm nhớ thương bà của đứa cháu đang sống xa Tổ quốc. Bài thơ tôi muốn nói tới đó là "Bếp lửa" của Bằng Việt.
Đó là cách mở bài bằng phương pháp lựa chọn so sánh
II - Lập dàn ý :
Tiết 140: Tập làm văn:
Luyện nói nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
I - Tìm hiểu đề, tìm ý :
II - Lập dàn ý :
III - Luyện nói :
1 - Tập diễn đạt nói phần Mở bài:
? Hãy mở bài theo cách riêng của em ?
2 - Tập diễn đạt nói phần Thân bài:
Hoạt động nhóm
Phân công : Hai bàn một nhóm(.)theo thứ tự và công việc :
Nhóm 1: a; Nhóm 2 : b ; Nhóm 3 : c
Nhóm 4 : d: Nhóm 5 : e ; Nhóm 6 : g
? Hãy diễn đạt bằng ngôn ngữ nói bài tập của nhóm mình?
Chú ý khi nói:
Cần đảm bảo đúng nội dung.
Nói truyền cảm, thu hút người nghe, tránh nói như đọc (cần thay dổi ngữ điệu cho phù hợp)
Cần xác định đây là cuộc giao tiếp trực tiếp, nhập vai bằng cách dùng từ ngữ xưng hô
Nhóm 1 nói, nhóm 2 nhận xét
Nhóm 2 nói, nhóm 3 nhận xét
Nhóm 3 nói, nhóm 4 nhận xét
Nhóm 4 noi, nhóm 1 nhận xét
Tiết 140: Tập làm văn:
Luyện nói nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
I - Tìm hiểu đề, tìm ý
II - Lập dàn ý :
III - Luyện nói
1 - Tập diễn đạt nói phần Mở bài:
2 - Tập diễn đạt nói phần Thân bài:
3 - Tập diễn đạt nói phần Kết bài :
Thi đua xem ai nhanh hơn ?
Đoạn văn :
Đã có nhiều bài thơ hay viết về người mẹ hiền. Nhưng chưa có nhiều bài thơ viết về bà, và đạt tới độ đặc sắc như bài thơ "Bếp lửa" của Bằng Việt.Hình ảnh người bà đôn hậu (cùng hình tượng " bếp lửa", việc "nhóm lửa" và "ngọn lửa") thật gần gũi với mỗi chúng ta. Bà thương cháu bao nhiêu thì cháu lại kính yêu và biết ơn bà bấy nhiêu. Bài thơ nói chuyện riêng nhưng đã gợi cho mỗi chúng ta hướng về đạo lý "uống nước nhớ nguồn"của dân tộc.
Bà và cháu, chim tu hú và bếp lửa.những hình ảnh trong bài thơ thật gần gũi, thân thuộc với chúng ta. Đó là hình bóng quê hương xứ sở còn in đậm mãi trong tâm trí những người con đang ở xa Tổ quốc như Bằng Việt, là nỗi niềm thiết tha luôn nhắc nhở chẳng thể nguôi quên.
Trò chơI : Cùng giải ô chữ Văn học
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Có 10 hàng ngang, hàng chìa khoá có 10 chữ cái, mỗi chữ cáI ở hàng chìa khoá là một chữ cái trong mỗi hàng ngang.
Những dòng chữ này đều liên quan đến vấn đề ta vừa nghị luận
Trò chơi : Cùng giải ô chữ Văn học
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
t h ơ
b ì n h y ê n
B ằ n g v I ệ t
t u h ú
B ế p l ử a
H à n g x ó m
C h ờ n v ờ n
L ề u t r a n h
T á m n ă m
ấ p I u
Hàng ngang: có 10 dòng
Hàng dọc: là dòng chìa khoá gồm 10 chữ cái. Mỗi chữ cái ở hàng chìa khoá là một chữ của một dòng hàng ngang.
Tất cả các dòng chữ trong ô chữ đều có liên quan đến vấn đề mà ta vừa nghị luận.
Tiết 140: Tập làm văn:
Luyện nói nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
I - Tìm hiểu đề, tìm ý
II - Lập dàn ý :
III - Luyện nói
1 - Tập diễn đạt nói phần Mở bài:
2 - Tập diễn đạt nói phần Thân bài:
3 - Tập diễn đạt nói phần Kết bài :
IV- Hướng dẫn về nhà:
1 -Tiêp tục tự luyện nói
2- Dựa vào dàn bài,viết hoàn chỉnh.
3 - Chuẩn bị bài sau: Chương trình địa phương: thu bài TLV đã làm ở tuần 19 ( nghị luận về sự việc, hiện tượng ở địa phương )
Bếp lửa
Tình cảm gia đình
Tình yêu, nỗi nhớ về quê hương xứ sở
Đạo lý " Uống nước nhớ nguồn"







Xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh !