Bài 27. Lực điện từ

PHÒNG GD bè tr¹ch-Tr­êng THCS H­ng Tr¹ch.
TỔ TOÁN – LÝ – TIN
CHUYÊN ĐỀ THAY SÁCH : VẬT LÝ LỚP 9
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN :Ph¹m Ngäc Hoµn .
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM HỌC SINH ĐẾN DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY !
Trả lời:
*Đặt dây dẫn song song với kim nam châm được đặt tự do trên trục thẳng đứng . Khi cho dòng điện chạyqua AB thì kim nam châm bị lệch hướng.
*Kết luận: Dòng điện gây ra lực từ tác dụng lên kim nam châm.
Kiểm tra bài cũ:
Đặt vấn đề
?
Các em cùng dự đoán như thế nào?
* Dòng điện gây ra lực từ tác dụng lên kim nam châm.Ngược lại nam châm có gây ra lực tác dụng lên dây dẫn có dòng điện hay không?
Dự đoán?
* Nam châm cũng gây ra lực tác dụng lên dây dẫn có dòng điện đặt trong từ trường của nó.
Tiết 29 :
LỰC ĐIỆN TỪ.
I-Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện:
1-Thí nghiệm 1: Mắc mạch điện như hình :
a) Đoạn dây dẫn AB nằm vị trí nào?
- Đoạn dây AB nằm trong từ trường của một nam châm.
b) K đóng hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây dẫn AB?
- K đóng dây dẫn AB lệch khỏi vị trí ban đầu.
c) Hiện tượng đó chứng tỏ gì?
- Chứng tỏ dây dẫn AB chịu tác dụng một lực nào đó.
d) Lực đó được gọi là lực gì?
- Lực đó được gọi là lực điện từ.
*Tiến hành thí nghiệm theo dự đoán-Trả lời vào phiếu:
Từ trường tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện đặt trong từ trường.Lực đó gọi là lực điện từ.
 kết luận 1:
2-Thí nghiệm 2:
Thay đổi vị trí nam châm ở thí nghiệm 1(hình bên).
a) Dây dẫn AB đặt như thế nào với các đường sức từ của nam châm?
- Dây dẫn AB đặt song song với các đường sức từ .
b) K đóng hiện tượng gì xảy ra với dây dẫn AB?
- K đóng dây dẫn AB vẫn nằm yên vị trí ban đầu.
c) Hiện tượng đó chứng tỏ gì?
- Chứng tỏ dây dẫn AB không chịu tác dụngcủa lực điện từ.
 Rút ra kết luận.
*Kết luận 1:
1/Từ trường tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.Lực đó gọi là lực điện từ.
*Kết luận 2
2/Từ trường không tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện chạy qua đặt song song với đường sức từ của nam châm.
KẾT LUẬN:
Dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường và không song song với đường sức từ thì chịu tác dụng của lực điện từ.
II - Chiều của lực điện từ. Qui tắc bàn tay trái.
1- Chiều lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào?
*Dự đoán?
- Phụ thuộc vào chiều dòng điện và chiều đường sức từ.
*Tiến hành thí nghiệm theo dự đoán-Trả lời vào phiếu:
*Tiến hành thí nghiệm theo dự đoán-Trả lời vào phiếu:
a) Khi đổi chiều dòng điện, chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB như thế nào ?
Rút ra kết luận ?
- Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB cũng thay đổi.
b) Khi đổi chiều đường sức từ , chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB như thế nàò?
- Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB cũng thay đổi.
Kết luận : Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy trong dây dẫn và chiều của đường sức từ.
2-Qui tắc bàn tay trái:
Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức hướng vào lòng bàn tay,chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choải ra 90 độ chỉ chiều của lực điện từ.
*Nghiên cứu qui tắc bàn tay trái và trả lời:
a) Ở qui tắc bàn tay trái, lòng bàn tay,chiều từ cổ tay đến ngón tay ,chiều ngón tay cái, tượng trưng cho yếu tố nào?
Chiều đường sức từ
Chiều dòng điện
Chiều lực điện từ
b) Kiểm tra xem chiều chuyển động của đầu dây AB ở thí nghiệm đúng với qui tắc bàn tay trái không?
III. Vận dụng.
C2. Áp dụng quy tắc bàn tay trái, xác định chiều dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn AB trong hình 27.3.
C3. Xác định chiều đường sức từ của nam châm trong hình 27.4
C4. Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn AB, CD của khung day dẫn có dòng điện chạy qua trong hình 27.5a, b, c. Các cặp lực điện từ tác dụng lên AB và CD trong mối trường hợp có tác dụng gì đối với khung dây ?