Bài 27. Lực điện từ

MUC TIÊU
--Kiến thứC
Mô tả được thí nghiệm chứng tỏ t/d của lực từ lên đoạn dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường
Vận dụng được qui tắc bàn tay trái biểu diễn lực từ t/d lên dòng điện thẳng đặt vuông góc với đường sức từ , khi biết chiều đường sức từ và chiều dòng điện
Kỹ năng
Mắc mạch điện theo sơ đồ ,sử dụng các biến trở và các dụng cụ điện .
Vẽ và xác định chiều đường sức từ của nam châm
Chuẩn bị
Đối với mỗi nhóm
1 nam châm chữ U
1 đoạn dây dẫn bằng đồng
1 biến trở
1 công tắc , 1 giá thí nghiệm
1 nguồn điện 1ăm pe kế
Kiểm tra bài cũ
Nêu thí nghiệm chứng tỏ dòng điện có tác dụng từ?

Đáp án:
_Thí nghiệm Ơ x tet chứng tỏ dòng điện tác dụng từ lên kim nam châm:

đặt vấn đề:
Thí nghiệm ỡ xtét chứng tỏ " Dòng điện có tác dụng từ lên kim nam châm .Vay ngược lại nam châm có tác dụng lực từ lên dòng điện hay không ?
I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua:
1. Thí nghiệm: (HS hoạt động nhóm)
+ Lắp mạch điện như hình 27.1
+ Đóng khoá K, quan sát đoạn dây dẫn AB
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
K
Hình 27.1
C1: Hiện tượng đó chứng tỏ điều gì?
Khi K đóng, đoạn dây AB bị đẩy ra ngoài nam châm ( hoặc hút vào trong lòng nam châm ), chứng tỏ đoạn dây dẫn AB chịu tác dụng của một lực nào đó → lực điện từ.
2. Kết luận: Từ trường tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường. Lực đó được gọi là lực điện từ.
II. Chiều của lực điện từ - Quy tắc bàn tay trái:

Đổi chiều dòng điện chạy qua dây dẫn AB
Giữ nguyên chiều dòng điện, đổi chiều đường sức từ
1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào?

a. Thí nghiệm: (HS hoạt động nhóm)

: chiều lực điện từ thay đổi.
: chiều lực điện từ thay đổi
B. Kết luận: Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy trong dây dẫn và chiều của đường sức từ.
- Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện
2. Quy tắc bàn tay trái:
thì ngón tay cái choãi ra
90o chỉ chiều của lực điện từ.
*Chú ý: Khi đồng thời đổi chiều dòng điện chạy qua dây dẫn AB và đổi chiều đường sức từ thì chiều lực điện từ không thay đổi.
Ghi nhớ:
Dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong ……………và không song song với …………………. thì chịu tác dụng của ………….
Quy tắc bàn tay trái:
Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều …………. thì ngón tay cái choãi ra 90o chỉ chiều của luc điện từ
………..
từ trường
đường sức từ
lực điện từ
dòng điện
III. Vận dụng:
C2: Áp dụng quy tắc bàn tay trái, xác định chiều dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn AB trong hình 27.3
Hình 27.3
hoặc
Áp dụng quy ước chiều đường sức từ bên ngoài nam châm: đi ra từ cực Bắc, đi vào từ cực Nam của nam châm → chiều đường sức từ đi từ trên xuống dưới.
Vận dụng quy tắc bàn tay trái: Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều ngón tay cái choãi ra 90o chỉ chiều của lực điện từ thì chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện. Vậy chiều dòng điện đi từ B → A của đoạn dây dẫn AB.
C3:Hình nào mô tả đúng chiều đường sức từ (hoặc cực) của nam châm trên hình 27.4?
Hình c
Hình a
Hình b
Hình 27.4
C4: Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn AB , CD của khung dây dẫn có dòng điện chạy qua trong hình 27.5a, b , c. Các cặp lực điện từ tác dụng lên AB và CD trong mỗi trường hợp có tác dụng gì đối với khung dây?

Hướng dẫn về nhà:
Học thuộc phần ghi nhớ.
Đọc phần: “ Có thể em chưa biết”
Làm bài tập: 27.1, 27.2, 27.3, 27.4 27.5 SBT. Trang 33-34
Bài học kết thúc tại đây