Bài 27. Lực điện từ

TRƯỜNG THCS LIÊM PHÚ

NHẮC LẠI KIẾN THỨC
Thí nghiệm Ơ-xtét
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ đều gây ra tác dụng lực lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói dòng điện có tác dụng từ.
1. Thí nghiệm
I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện.
TIếT 29. LựC Điện từ
- Mục đích của thí nghiệm
- Dụng cụ thí nghiệm
- Các bước tiến hành thí nghiệm
S
N
K
A
A
B
+
-
Đóng công tắc K quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây AB
Hiện tượng đó chứng tỏ
điều gì?
+
-
S
N
K
A
A
B
+
-
Lực đó gọi là: lực điện từ
Từ trường tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.
F
-
+
Hãy so sánh lực từ và lực điện từ?
II. Chiều của lực điện từ.
1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào?
* Dự đoán:
Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào :
- Chiều của dòng điện

- Chiều của đường sức từ
a)Thí nghiệm:
* Hãy đổi chiều dòng điện (chú ý đổi chiều Ampe kế). Quan sát chiều chuyển động của đoạn dây AB.


* Sau đó, giữ nguyên chiều dòng điện, đổi chiều đường sức từ. Quan sát chiều chuyển động của đoạn dây AB.
S
N
K
A
A
B
+
Chúng ta theo dõi chậm từng bước chú ý chiều chuyển động của đoạn dây AB
-
+
-
S
N
K
A
A
B
+
-
Đổi chiều dòng điện

+
-
S
N
K
A
A
B
+
-
Đổi chiều đường sức từ
Cực Bắc
Cực Nam
+
Ii. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái
1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào?
Đổi chiều dòng điện chạy qua dây dẫn AB
Giữ nguyên chiều dòng điện, đổi chiều đường sức từ

a. Thí nghiệm:
: chiều lực điện từ thay đổi.
: chiều lực điện từ thay đổi
b) Kết luận: Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào hai yếu tố
Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay.
Chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện.
Thì ngón tay cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực điện từ.
+ Chiều của đường sức từ
+ Chiều dòng điện
2. Quy t¾c bµn tay tr¸i
S
N
A
B
?
Nếu đặt dây AB song song với các đường sức từ thì có lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB hay không?
Theo quy tắc bàn tay trái thì không có lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB
- Khi có dòng điện chạy qua dây dẫn AB
Khi nào có lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB?
- Dây dẫn AB đặt trong từ trường
- Dây AB không song song với các đường sức từ
?
III. Vận dụng
S
N
F
A
B
C2. áp dụng quy tắc bàn tay trái, xác định chiều dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn AB
Trong đoạn dây dẫn AB, dòng điện có chiều đi từ B đến A
III. Vận dụng
C3. Xác định chiều đường sức từ của nam châm hình bên
Đường sức từ của nam châm có chiều đi từ dưới lên trên.
I
F
B
A
N
S
A
c
S
N
B
C
D
C4 Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn dây dẫn AB, CD của khung dây dẫn có dòng điện chạy qua và có tác dụng gì đối với khung dây ?
o
o’
Lực điện từ tác dụng như hình vẽ
Cặp lực điện từ có tác dụng làm khung quay theo chiều kim đồng hồ
C4. Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn dây dẫn AB, CD của khung dây dẫn có dòng điện chạy qua và có tác dụng gì đối với khung dây ?
A
B
c
D
N
S
C
O’
Lực điện từ tác dụng như hình vẽ.
Cặp lực điện có không có tác dụng làm khung quay.
A
c
S
N
B
C
D
C4 Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn dây dẫn AB, CD của khung dây dẫn có dòng điện chạy qua và có tác dụng gì đối với khung dây ?
o
o’
Lực điện từ tác dụng như hình vẽ
Cặp lực điện từ có tác dụng làm khung quay theo chiều ngược với chiều kim đồng hồ
C4
III. Vận dụng
-Học thuộc và vận dụng thành thạo quy tắc bàn tay trái.
Làm bài tập 27.1 đến 27.5 SBT
Đọc phần có thể em chưa biết sgk
Chuẩn bị bài 28: Động cơ điện một chiều.
H 27.2
Có thể em chưa biết: xem SGK trang 75
Thông tin thêm về có thể em chưa biết:

Hai cặp nam châm điện (NC1, NC2) trong tivi , máy tính. thuật ngữ chuyên ngành gọi là cuộn lái tia (NC1: lái mành, NC2: lái dòng). Mỗi giây cuộn lái mành có thể quét được 50 mặt, cuộn lái dòng có thể quét được 312,5 dòng tương ứng với một mặt (tần số quét là 15625Hz). Hiện nay tần số quét có thể cao hơn, nên chất lượng (độ phân giải) cao hơn.
Quét được như vậy là do ứng dụng của lực điện từ.
VUI D? H?C
Có các vật sau : một thanh nam châm, một thanh thép, một miếng xốp nhẹ, một chậu bằng nhựa đựng nước. Làm cách nào em có thể chế tạo thanh thép thành thanh nam châm?
Làm nhiễm từ thanh thép : Cho thanh thép tiếp xúc với nam châm .
Đặt thanh thép lên miếng xốp .
Thả nhẹ miếng xốp nổi trên mặt nước trong chậu .
Chờ thanh thép định hướng theo phương Bắc – Nam địa lí .
Đánh dấu cực của thanh thép .