Bài 27. Lực điện từ

1
chào mừng các thầy giáo, cô giáo
và các em học sinh
Giáo án điện tử Vật lý 9
TRU?NG THCS HUONG DI?N NAM HUONG
2
Kiểm tra bài cũ
A
B
Kim nam châm lệch đi so với vị trí ban đầu.
Chúng ta cùng quan sát
Trong thÝ nghiÖm Ơ-xtét , khi cho dòng điện chạy qua dây dẫn AB , hiện tượng gì xảy ra đối với kim nam châm?
Trong thí nghiệm Ơ-xtét cho thấy dòng điện tác dụng lực lên kim nam châm . Ngược lại , liệu nam châm có tác dụng lực lên dòng điện hay không?
3
Tiết 29 bài 27: LỰC ĐIỆN TỪ
4

I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện
1. Thí nghiệm:
Lắp mạch điện như hình dưới
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
- Đặt nam châm vào, đóng công tắc quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây AB
5

I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện
1. Thí nghiệm:
Lắp mạch điện như hình dưới
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
Hiện tượng đó chứng tỏ điều gì?
Chứng tỏ đoạn dây AB chịu tác dụng của một lực nào đó.
6
1. Thí nghiệm: MĐ như hình dưới
Ta quan sát lại lần nữa
2. Kết luận
Từ trường tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.
Lực đó gọi là lực điện từ

I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
7
Kết luận: Từ trường tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường. Lực đó gọi là lực điện từ

I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
II. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái
1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào?
a. Thí nghiệm
Đổi chiều dòng điện chạy qua dây dẫn AB:
Giữ nguyên chiều dòng điện, đổi chiều đường sức từ:
chiều lực điện từ thay đổi.
chiều lực điện từ thay đổi
Vậy chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào những yếu tố nào?
8
Kết luận: Từ trường tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường. Lực đó gọi là lực điện từ

I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
II. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái
1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào?
a. Thí nghiệm
b. Kết luận: Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy trong dây dẫn và chiều đường sức từ.
9

I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
II. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái
1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào?
Kết luận: Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy trong dây dẫn và chiều đường sức từ.
Kết luận: Từ trường tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường. Lực đó gọi là lực điện từ
2. Quy tắc bàn tay trái
thì ngón cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực điện từ.
Đặt bàn tay trái
sao cho các đường sức
từ hướng vào lòng bàn tay
chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện
10
B1: Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ vuông góc và có chiều hướng vào lòng bàn tay.
B2: Xoay bàn tay trái quanh một đường sức từ ở giữa lòng bàn tay để ngón tay giữa chỉ chiều dòng điện.
B3: Choãi ngón tay cái vuông góc với ngón tay giữa. Lúc đó , ngón tay cái chỉ chiều của lực điện từ
11

I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
II. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái
1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào?
Kết luận: Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy trong dây dẫn và chiều đường sức từ.
Kết luận: Từ trường tác dụng lực lên đoạn dây dẫn AB có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường. Lực đó gọi là lực điện từ
2. Quy tắc bàn tay trái
thì ngón cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực điện từ.
Đặt bàn tay trái
sao cho các đường sức
từ hướng vào lòng bàn tay
chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện
12
III. Vận dụng
C2:
Xác định chiều dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn AB
B
A

I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
II. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái
13
C3:
Xác định chiều đường sức từ của nam châm
S
N
III. Vận dụng

I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
II. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái
14
A
c
S
N
B
C
D
C4 Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn dây dẫn AB, CD của khung dây dẫn có dòng điện chạy qua và có tác dụng gì đối với khung dây.
o
o’
Lực điện từ tác dụng như hình vẽ
Cặp lực điện từ có tác dụng làm khung quay theo chiều kim đồng hồ
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
15
A
B
c
D
N
S
C
O
O’
C4 Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn dây dẫn AB, CD của khung dây dẫn có dòng điện chạy qua và có tác dụng gì đối với khung dây.
Lực điện từ tác dụng như hình vẽ.
Cặp lực điện có không có tác dụng làm khung quay.
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
16
A
c
S
N
B
C
D
C4 Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên các đoạn dây dẫn AB, CD của khung dây dẫn có dòng điện chạy qua và có tác dụng gì đối với khung dây.
o
o’
Lực điện từ tác dụng như hình vẽ
Cặp lực điện từ có tác dụng làm khung quay theo chiều ngược với chiều kim đồng hồ
Tiết 29: LỰC ĐIỆN TỪ
17
Có thể em chưa biết: xem SGK trang 75
Thông tin thêm về có thể em chưa biết:
Hai cặp nam châm điện (NC1, NC2) trong tivi , máy tính. thuật ngữ chuyên ngành gọi là cuộn lái tia (NC1: lái mành, NC2: lái dòng). Mỗi giây cuộn lái mành có thể quét được 50 mặt, cuộn lái dòng có thể quét được 312,5 dòng tương ứng với một mặt (tần số quét là 15625Hz). Hiện nay tần số quét có thể cao hơn, nên chất lượng (độ phân giải) cao hơn.
Quét được như vậy là do ứng dụng của lực điện từ.
18
Hướng dẫn về nhà:
Học thuộc phần ghi nhớ: nắm vững điều kiện để đoạn dây dẫn chịu tác dụng của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái.
Làm bài tập: 27.1, 27.2, 27.3, 27.4 27.5 SBT. Trang 33-34
19
CHúC THầY Cô Sức khoẻ
chúc các em học tốt
xin chân thành cảm ơn!
20
VUI D? H?C
Có các vật sau : một thanh nam châm, một thanh thép, một miếng xốp nhẹ, một chậu bằng nhựa đựng nước. Làm cách nào em có thể chế tạo thanh thép thành thanh nam châm, xác định rõ các cực từ?
21
Làm nhiễm từ thanh thép : Cho thanh thép tiếp xúc với nam châm .
Đặt thanh thép lên miếng xốp .

Thả nhẹ miếng xốp nổi trên mặt nước trong chậu .

Chờ thanh thép định hướng theo phương Bắc – Nam địa lí .

Đánh dấu cực của thanh thép .
VUI D? H?C
22
Hãy so sánh lực từ và lực điện từ?