Bài 27. Hội thoại (tiếp theo)

Trường THCS Phú Lương
KIểm tra bài cũ
Thế nào là vai xã hội ?
Vai xã hội là vị trí của người tham gia hội thoại đối với người khác trong hội thoại.Vai xã hội được xác định bằng các quan hệ xã hội.
- Quan hệ trên- dưới hay ngang hàng( Theo tuổi tác, thứ bậc trong quan hệ gia đình và xã hội)
- Quan hệ thân- sơ ( Theo mức độ quen biết)
Vai xã hội được xác định bằng các quan hệ nào?
KIểm tra bài cũ
Tiết 111
(Tiếp theo )
I / Lượt lời trong hội thoại
1/ Ví dụ ( sgk)
2/ Nhận xét
Người cô nói :6 lượt
- Hồng! Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không?
- Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu!
- Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá, sắm sửa cho và thăm em bé chứ.
- Vậy mày hỏi cô Thông- tên người họ nội xa kia- chỗ ở của mợ mày, bảo dù sao cũng phải về .Trước sau cũng một lần xấu..
- MÊy l¹i r»m th¸ng t¸m n¨m nay lµ giç ®Çu cËu mµy…
Cô tôi vẫn cứ tươi cười kể cho tô nghe. Có một bà họ nội xa vào trong ấy cân gạo về bán. Bà ta một hôm đi qua chợ thấy mẹ tôi.
Tiết 111 Hội thoại
-Bé Hồng : 2 lượt
Im lặng :2 lần
Thái độ bất bình của Hồng đối với những lời người cô nói
Hồng ý thức được mình thuộc vai dưới, không được phép xúc phạm người cô
Tiết 111 Hội Thoại
I / Lượt lời trong hội thoại
1/ Ví dụ ( sgk)
2/ Nhận xét
-Người cô : 6 lượt
Tiết 111 hội thoại
Em hiểu lượt lời trong hội thoại là gì?
Trong xã hội ai cũng được nói. Mỗi lần có người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời
Để giữ lịch sự cần tôn trọng lượt lời của người khác, tránh nói tranh lượt lời, cát lời hoặc chêm vào lời người khác.
Nhiều khi im lặng khi đến lượt lời của mình cũng là một cách biểu thị thái độ
Ghi nhớ
I / Lượt lời trong hội thoại
Ví dụ:
- Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ !
- Cụ bán rồi ?
- Bán rồi ! Họ vừa bắt xong.
- Thế nó cho bắt à ?
Lượt lời (1) của lão Hạc
Lượt lời (1) của ông giáo
Lượt lời (2) của lão Hạc
Lượt lời (2) của ông giáo
Tiết 111 Hội thoại
( "Lão Hạc" - Nam Cao )
Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời mà em cho là đúng nhất.
Lượt lời là gì?
B. Là lời nói của những người tham gia hội thoại
C. Là lời nói của chủ thể nói năng trong hội thoại.
D. Là sự thay đổi luân phiên lần nói giữa những người tham gia hội thoại với nhau
A . Là việc nói năng trong hội thoại
Tiết 111 : Hội thoại
A. Khi người đối thoại đã kết thúc lượt lời.
B. Nói khi được chủ toạ chỉ định.
C. Nói ngang lời người khác , khi người ấy chưa kết thúc lượt lời.
D. Nói xen vào khi đã xin lỗi người đối thoại và được người đối thoại đồng ý
Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời mà em cho là đúng nhất.
Tiết 111 : Hội thoại
Thế nào là nói tranh lượt lời?
Tiết 111 Hội thoại
II/ Luyện tập
1/ Bài tập 1
Qua cách miêu tả cuộc hội thoại giữa các nhân vật : cai lệ, người nhà lí trưởng, chị Dậu và anh Dậu trong đoạn trích " tức nước vỡ bờ"( ngữ văn 8) em thấy tính cách của mỗi nhân vật được thể hiện như thế nào?
Tiết 111 Hội thoại
Chị Dậu
Cai lệ
- Nhà cháu đã túng lại phải đóng cả Suất sưu của chú nó nữa, nên mới lôi thôi như thế. Chứ cháu có dám bỏ bễ tiền sưu .
Khốn nạn !Nhà cháu đã không có.
-Cháu van ông , nhà cháu mới vừa tỉnh dậy được một lúc , ông tha cho!
Chồng tôi đau ốm, các ông không được phép hành hạ.
-Mày trói ngay chồng bà đi,bà cho mày xem.
-Thà ngồi tù.Để cho chúng nó làm tình làm tội mãi thế , tôi không chịu được.
-Thằng kia! Ông tưởng mày chết tối hôm qua, còn sống đấy à? Nộp tiền sưu! Mau!
-Mày định nói cho cha mày nghe đấy à?Sưu của nhà nước mà dám mở mồm xin khất.
-Nếu không có tiền nộp sưu cho ông bây giờ, thì ông dỡ cả nhà mày đi, chửi mắng thôi à!
-Không hơi đâu mà nói với nó, trói cổ thằng chồng nó lại, điệu ra đình kia.
-Tha này, tha này.

Người nhà lí trưởng
-Anh ta lại sắp phải giá như đêm hôm qua đấy.
-Chị khất tiền sưu đến ngày mai phải không?Chị hãy nói với ông cai để ông ấy ra đình kêu với quan cho! Chứ ông lí tôi thì không có quyền.
Anh Dậu
- U nó không được thế! Người ta đánh mình thì không sao, mình đánh người ta thì phải tù phải tội.
Bài tập 1
Tiết 111 Hội thoại
II/ Luyện tập
1 Bài tập 1
Chị Dậu : Đảm đang , mạnh mẽ.
Cai lệ : Hống hách , tàn nhẫn.
Người nhà lí trưởng : kẻ ninh bợ
Anh Dậu : yếu đuối , nhu nhuợc.
Tính cách của các nhân vật trong đoạn trích " Tức nước vỡ bờ" ( Ngô Tất Tố )
Tiết 111 Hội thoại
Bài tập 2.
Thời điểm
Cái tí
Chị Dậu
Lúc đầu
Nói nhiều
Im lặng
Về sau
Nói ít
Nói nhiều
(Hồn nhiên vô tư )
(Đau lòng )
( Sợ hãi, đau buồn )
(Thuyết phục Tí)
b/ Tác giả miêu tả tâm lí phù hợp với tính cách của các nhân vật
c/ Tô đậm nỗi đau của chị Dậu và nỗi bất hạnh sắp giáng xuống đầu cái Tí
a/
Tiết 111 Hội thoại
- Khi nào im lặng là vàng?
-Khi nào im lặng là hèn nhát?
* Im lặng giữ bí mật tôn trọng người khác : im lặng là vàng
* Im lặng trước sự sai trái, bất công: Im lặng là hèn nhát
Bài tập 4
Hướng dẫn về nhà.
1 Về học bài và làm bài tập
2 Chuẩn bị ở nhà đề bài sau để học tiết 112
Cho đề bài : " Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh". Lập dàn ý với những luận điểm và luận cứ cần thiết.