Bài 27. Hội thoại (tiếp theo)

Giáo viên : Nghiêm Hồng Quân
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO ỨNG HOÀ
Tr��ng THCs Ho� Phĩ
Kiểm tra bài cũ
Cho đoạn văn sau:
- Dạo này, bố thấy điểm môn Toán của con hình như chưa được tốt lắm. Sắp thi rồi, con cần cố gắng hơn nữa. Hay là con sang nhờ bạn.
Ông Nam chưa nói hết câu, Hoà đã vùng vằng đứng dậy và làu bàu:
Thôi, bố đừng nói đến chuyện học hành của con nữa!

* Vai xã hội: Bố: Con:
* Thái độ:
-Em hãy xác định vai xã hội trong đoạn hội thoại trên.
-Và nhận xét về cách xử sự của người con?

I.Lượt lời trong hội thoại
1.Khái niệm lượt lời
a.Ví dụ: đoạn trích "Trong lòng mẹ"
-Bà cô:
-Bé Hồng:


Bài 27: Tiết 111: Hội thoại
Trong cuộc hội thoại đó, mỗi nhân vật nói bao nhiêu lần ?

I.Lượt lời trong hội thoại
1.Khái niệm lượt lời
a.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:


5 lần nói
BàI 27: Tiết 111: Hội thoại
(1) Sao l¹i kh«ng vµo? Mî mµy ph¸t tµi l¾m, cã nh­ d¹o tr­íc ®©u!
(3) Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ.
(1) Hồng ! Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không?
(4) Vậy mày hỏi cô Thông
(5) Mấy lại rằm tháng tám là giỗ đầ cậu mày
2 lần nói
(2 ) Sao c« biÕt mî con cã con?
( 1) Không! cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về.
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Khái niệm lượt lời
a.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:
- Bé Hồng: 2 lần im lặng

Bé Hồng: không cắt lời của người cô khi người cô đang nói
-> Giữ lễ phép, lịch sự

5 lần nói
2 lần nói
-> Thái độ bất bình
BàI 27: Tiết 111: Hội thoại
Bao nhiêu lần lẽ ra Hồng được nói nhưng Hồng không nói ?
Sự im lặng của Hồng thể hiện thái độ nào của Hồng đối với người cô ?
2 lần Hồng định nói nhưng lại không
Vì sao Hồng không cắt lời người cô khi bà nói những điều Hồng không muốn nghe ?
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Khái niệm lượt lời

BàI 27: Tiết 111: Hội thoại
Từ việc phân tích ví dụ trên, em hiểu thế nào là lượt lời?
Trong hội thoại, ai cũng được nói.
Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời.
* Ghi nhớ 1
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Khái niệm lượt lời
2 Sử dụng lượt lời
a. Tình huống





Tình huống 1: Cha mẹ đang bàn bạc với nhau về vấn đề kinh tế trong gia đình. Minh đang đứng gần đó nói xen vào câu chuyện của cha mẹ, khiến cha mẹ rất bực mình.
A. Nói leo
B. Nói tranh

BàI 27: Tiết 111: Hội thoại
Hiện tượng Minh nói xen vào câu chuyện dưới đây được gọi là hiện tượng gì? Em hiểu như thế nào về hiện tượng này?
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Khái niệm lượt thoại
2. Sử dụng lượt lời











-> Cần tránh trong hội thoại


BàI 27: Tiết 111: Hội thoại
- Cần tôn trọng lượt lời:
+ không nói tranh, cắt lời
+ Không được nói xen, nói chêm
- Im lặng cũng là một việc thể hiện thái độ trong giao tiếp
Qua những tình huống vừa rồi em có đúc kết gì về việc sử dụng lượt lời trong hội thoại
2
* Ghi nhớ 2
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Khái niệm lượt lời
2 Sử dụng lượt lời
3 Ghi nhớ (/sgk/102)

II. Luyện tập

Ghi nhớ
Trong hội thoại, ai cũng được nói. Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời.

Để giữ lịch sự, cần tôn trọng lượt lời của người khác, tránh nói tranh lượt lời, cắt lời hoặc chêm vào lời người khác( nói leo).

Nhiều khi, im lặng khi đến lượt lời của mình cũng là một cách biểu thị thái độ.

BàI 27: Tiết 111: Hội thoại

I.Lượt lời trong hội thoại
1.Khái niệm lượt lời
2. Sử dụng lượt lời
3.Ghi nhớ (/sgk/102)
II. Luyện tập

BàI 27: Tiết 111: Hội thoại
Qua cách miêu tả cuộc thoại giữa các nhân vật : Cai lệ, người nhà lý trưởng, chị Dậu, và anh Dậu. Em thấy tính cách của mỗi nhân vật được thể hiện như thế nào?
3
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập : Bài 2:
- Nội dung: kể lại cuộc thoại giữa chị Dậu và cái Tí trước khi nó bị bán sang nhà cụ Nghị Quế.
P1: từ đầu -> " ..lấy đâu ra sữa cho em nó bú": Trước khi cái Tí biết - Bố cục: 2 phần nó bị bán
P2: Còn lại : Khi cái Tí biết nó bị bán






- Lúc đầu: Tí : nói nhiều -> chưa biết nó bị bán
Chị Dậu: nói ít -> đau lòng vì phải bán con
- Về sau: Tí: nói ít -> nó biết nó bị bán. Nó buồn
Chị Dậu: nói nhiều -> phải thuyết phục con


=> Diễn biến cuộc thoại phù hợp với tâm lí nhân vật.
BàI 27: Tiết 111: Hội thoại
a. Sự chủ động tham gia cuộc thoại của chị Dậu với cái Tí phát triển ngược chiều nhau như thế nào?

b.Tác giả miêu tả diễn biến cuộc thoại như vậy có hợp với tâm lí nhân vật không ? Vì sao?

I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập
Bài3:


Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như toả ra một thứ ánh sáng rất lạ [.]. Mẹ hồi hộp thì thầm vào tai tôi:
- Con có nhận ra con không?
Tôi giật sững người. Chẳng hiểu sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ. Thoạt tiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ. Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến kia ư? Tôi nhìn như thôi miên vào dòng chữ đề trên bức tranh: "Anh trai tôi". Vậy mà dưới mắt tôi thì...
- Con đã nhận ta con chưa? - Mẹ vẫn hồi hộp.
Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng : "Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy.".

- Ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ.
Xúc động trước tâm hồn,
tình cảm của em gái
BàI 27: Tiết 111: Hội thoại
Dựa vào đoạn trích sau . Em hãy cho biết sự im lặng của nhân vật tôi biểu thị điều gì?
2
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập :

1/ Một chiến sĩ cách mạng bị bắt. Giặc tra tấn dã man nhưng anh vẫn không nói nửa lời.
2/ Một bạn học sinh nhìn thấy kẻ xấu lấy trộm xe đạp của bạn mình. Khi được hỏi, bạn học sinh ấy im lặng không nói nửa lời.
- Sự im lặng trong 2 tình huống trên thể hiện điều gì? Sự im lặng nào là đáng quý, đáng ca ngợi?
- Giữ bí mật
Đáng quý, đáng ca ngợi
- Đáng phê phán
- Né tránh trách nhiệm
Bài 4
BàI 27: Tiết 111: Hội thoại
Cho tình huống sau

I.Lượt lời trong hội thoại
Khỏi ni?m lu?t l?i
S? d?ng lu?t l?i
Ghi nhớ:
Trong hội thoại, ai cũng được nói. Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời.
Để giữ lịch sự, cần tôn trọng lượt lời của người khác, tránh nói tranh lượt lời, cắt lời hoặc chêm vào lời người khác
Nhiều khi, im lặng khi đến lượt lời của mình cũng là một cách biểu thị thái độ.
II. Luyện tập
BàI 27: Tiết 111: Hội thoại
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc ghi nhớ
Hoàn thành các bài tập còn lại
Soạn bài: Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận.
BàI 27: Tiết 111: Hội thoại
Xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo đã về dự tiết học
Xin cảm ơn tập thể lớp đã tích cực tham gia xây dựng bài học


Tình huống 2: Cho đoạn thoại:
Lan: Sao bạn lại ăn trộm con ngựa của nhà tớ ?
Bình: (Đỏ mặt, im lặng)

Lan : 1lần nói
Bình : im lặng

-> 1 lượt lời
Bài 27 : Tiết 111: Hội thoại
->Thái độ xấu hổ
Lan
Bình
Em có nhận xét gì về lượt lời trong đoạn thoại này?
Quay về