Bài 27. Hội thoại (tiếp theo)

GIÁO
VIÊN
PHẠM
THỊ
HỒNG
TRƯỜNG
THCS
PHÙ
ĐỔNG
* trường thCS PHAN CH�U TRINH*
*** hội thoại**
ữ
V
ă
N
8
Lớp
N
G
Kiểm tra bài cũ
Cho đoạn văn sau:
- Dạo này, bố thấy điểm môn Anh của con hình như chưa được tốt lắm. Sắp thi rồi, con cần cố gắng hơn nữa. Hay là con sang nhờ bạn.
Ông Nam chưa nói hết câu, A đã vùng vằng đứng dậy và làu bàu:
Thôi, bố đừng nói đến chuyện học hành của con nữa!

* Vai xã hội:
Bố: Con:

* Thái độ:
Kiểm tra bài cũ
Cho đoạn văn sau:
- Dạo này, bố thấy điểm môn Anh của con hình như chưa được tốt lắm. Sắp thi rồi, con cần cố gắng hơn nữa. Hay là con sang nhờ bạn.
Ông Nam chưa nói hết câu, A đã vùng vằng đứng dậy và làu bàu:
Thôi, bố đừng nói đến chuyện học hành của con nữa!
-> Nói tranh lượt lời (cướp lời)
* Vai xã hội:
Bố: Con:

* Thái độ:
Tiết 111: Hội thoại
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
-Bà cô:
-Bé Hồng:

Ví dụ:
[..] Cô tôi hỏi luôn, giọng vẫn ngọt:
- Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu!
Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đưa nhìn tôi. Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay. Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mà nói rằng:
- Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ.
[..] Tôi cười dài trong tiếng khóc, hỏi cô tôi:
- Sao cô biết mợ con có con?
[..]
(Nguyên Hồng, Trong lòng mẹ)
Tiết 111 Hội thoại
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:

Ví dụ:
Cô tôi hỏi luôn, giọng vẫn ngọt:
- (1)Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu!
Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đưa nhìn tôi. Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay. Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mà nói rằng:
- (2)Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ.
[..] Tôi cười dài trong tiếng khóc, hỏi cô tôi:
- Sao cô biết mợ con có con?
(Nguyên Hồng, Trong lòng mẹ)
2 lần nói
Tiết 111: Hội thoại
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:

Ví dụ:
Cô tôi hỏi luôn, giọng vẫn ngọt:
- (1)Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu!
Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đưa nhìn tôi. Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay. Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mà nói rằng:
- (2)Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ.
[..] Tôi cười dài trong tiếng khóc, hỏi cô tôi:
- (1)Sao cô biết mợ con có con?
(Nguyên Hông, Trong lòng mẹ)
2 lần nói
1 lần nói
-> Lượt lời
Tiết 111: Hội thoại
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:

- Mỗi lần có một người tham gia hội thoại được gọi là một lượt lời.
2 lần nói
1 lần nói
-> Lượt lời
nói
Tiết 111: Hội thoại
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:

Bài tập: Cho đoạn thoại:
Bố: Con có đồng ý lấy người ta không?
Con: (Đỏ mặt, im lặng)

Bố: 1lần nói
Con: im lặng
2 lần nói
1 lần nói
-> Lượt lời
-> 1 lượt lời
-> Thái độ đồng ý
Tiết 111: Hội thoại
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:

- Bé Hồng: 1lần im lặng
Ví dụ:
Cô tôi hỏi luôn, giọng vẫn ngọt:
- (1)Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu!
Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đưa nhìn tôi. cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay. Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mà nói rằng:
- (2)Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ.
[..] Tôi cười dài trong tiếng khóc, hỏi cô tôi:
- (1)Sao cô biết mợ con có con?
(Nguyên Hông, Trong lòng mẹ)
2 lần nói
1 lần nói
-> Lượt lời
Tôi lại im lặng
cúi đầu xuống đất
-> Thái độ bất bình
Tiết 111: Hội thoại
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:

- Bé Hồng: 1lần im lặng

Bé Hồng: không cắt lời của người cô khi người cô đang nói
-> Giữ lễ phép, lịch sự
Ví dụ 1: Cô tôi hỏi luôn, giọng vẫn ngọt:
- (1)Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu!
Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đưa nhìn tôi. Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay. Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mà nói rằng:
- (2)Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ.
[..] Tôi cười dài trong tiếng khóc, hỏi cô tôi:
- (1)Sao cô biết mợ con có con?
(Nguyên Hông, Trong lòng mẹ)
Ví dụ 2:
Bố: Con có đồng ý lấy người ta không?
Con: (Đỏ mặt, im lặng)
2 lần nói
1 lần nói
-> Lượt lời
-> Thái độ bất bình
(không nói tranh lượt lời)
Tiết 111: Hội thoại
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:

- Bé Hồng: 1lần im lặng

Bé Hồng: không cắt lời của người cô khi người cô đang nói
-> Giữ lễ phép, lịch sự







TH: Cha mẹ đang bàn bạc với nhau về vấn đề kinh tế trong gia đình. Người con ngồi gần đó nói xen vào câu chuyện của cha mẹ khiến cha mẹ rất bực mình. Hiện tượng người con nói xen vào câu chuyện như trên được gọi là hiện tượng gì?
A. Nói leo B. Nói tranh
2 lần nói
1 lần nói
-> Lượt lời
-> Thái độ bất bình
(không nói tranh lượt lời)
X
X
Nói leo
Tiết 111: Hội thoại
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:

- Bé Hồng: 1lần im lặng

Bé Hồng: không cắt lời của người cô khi người cô đang nói
-> Giữ lễ phép, lịch sự







-> Cần tránh trong hội thoại

2 lần nói
1 lần nói
-> Lượt lời
-> Thái độ bất bình
(không nói tranh lượt lời)
X
X
Tiết 111: Hội thoại
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:

- Bé Hồng: 1lần im lặng

Bé Hồng: không cắt lời của người cô khi người cô đang nói

-> Giữ lễ phép, lịch sự
2. Bài học: (Ghi nhớ /sgk/102)
II. Luyện tập


Trong hội thoại, ai cũng được nói. Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời.

Nhiều khi, im lặng khi đến lượt lời của mình cũng là một cách biểu thị thái độ.

Để giữ lịch sự, cần tôn trọng lượt lời của người khác, tránh nói tranh lượt lời, cắt lời hoặc chêm vào lời người khác( nói leo).
2 lần nói
1 lần nói
-> Lượt lời
-> Thái độ bất bình
(không nói tranh lượt lời)

Bài1: - Nhận xét về tính cách của các nhân vật: chị Dậu, cai lệ, người nhà lí trưởng, anh Dậu








TiÕt 111: Héi tho¹i
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
- Bà cô:
- Bé Hồng:

- Bé Hồng: 1lần im lặng

Bé Hồng: không cắt lời của người cô khi người cô đang nói

-> Giữ lễ phép, lịch sự
2. Bài học: (Ghi nhớ /sgk/102)
II. Luyện tập
Bài tập 1:
2 lần nói
1 lần nói
-> Lượt lời
-> Thái độ bất bình
(không nói tranh lượt lời)
qua cuéc ®èi tho¹i gi÷a
họ trong đoạn trích "Tức nước vỡ bờ" của Ngô Tất Tố ?
TiÕt 111: Héi tho¹i
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập :
Bài 1:

TiÕt 111: Héi tho¹i
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập :
Bài 1:
TiÕt 111: Héi tho¹i
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập :
Bài 1:
TiÕt 111: Héi tho¹i
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập :
Bài 1:
TiÕt 111: Héi tho¹i
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập : Bài 1:











Cháu - ông -> tôi- ông -> bà - mày
Nhún nhường, lễ phép, lịch sự -> vùng lên, đe doạ, thách thức
TiÕt 111: Héi tho¹i
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập : Bài 1:
TiÕt 111: Héi tho¹i
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập : Bài 1:
TiÕt 111: Héi tho¹i
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập : Bài 2:
- Nội dung: kể lại cuộc thoại giữa chị Dậu và cái Tí trước khi nó bị bán sang nhà cụ Nghị Quế.
P1: từ đầu -> "cho em nó bú": Trước khi cái Tí biết nó bị bán
- Bố cục: 2 phần
P2: Còn lại : Khi cái Tí biết nó bị bán
a. Sự chủ động tham gia cuộc thoại của chị Dậu với cái Tí phát triển ngược chiều nhau như thế nào?




b.Tác giả miêu tả diễn biến cuộc thoại như vậy có hợp với tâm lí nhân vật không ? Vì sao?
- Lúc đầu: Tí : nói nhiều -> chưa biết nó bị bán
Chị Dậu: nói ít -> đau lòng vì phải bán con
- Về sau: Tí: nói ít -> nó biết nó bị bán. Nó buồn
Chị Dậu: nói nhiều -> phải thuyết phục con
=> Diễn biến cuộc thoại phù hợp với tâm lí nhân vật.
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập
Bài3: Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như toả ra một thứ ánh sáng rất lạ [.]. Mẹ hồi hộp thì thầm vào tai tôi:
- Con có nhận ra con không?
Tôi giật sững người. Chẳng hiểu sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ. Thoạt tiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ. Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến kia ư? Tôi nhìn như thôi miên vào dòng chữ đề trên bức tranh: "Anh trai tôi". Vậy mà dưới mắt tôi thì...
- Con đã nhận ta con chưa? - Mẹ vẫn hồi hộp.
Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng : "Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy.".
TiÕt 111: Héi tho¹i
- Ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ.
- Xúc động.
TiÕt 111: Héi tho¹i
I.Lượt lời trong hội thoại
II. Luyện tập :
Cho tình huống sau
1/ Một chiến sĩ cách mạng bị bắt. Giặc tra tấn dã man nhưng anh vẫn không nói nửa lời.
2/ Một bạn học sinh nhìn thấy kẻ xấu lấy trộm xe đạp của bạn mình. Khi được hỏi, bạn học sinh ấy im lặng không nói nửa lời.
- Sự im lặng trong tình huống nào trên đây là đáng quý, đáng ca ngợi? Vì sao?
- Giữ bí mật
Đáng quý, đáng ca ngợi
- Đáng phê phán
- Né tránh trách nhiệm
Bài 4
I.Lượt lời trong hội thoại
1.Ví dụ:
- Bà cô: 2 lần nói
- Bé Hồng: 1 lần nói
- Bé Hồng: 1lần im lặng (không nói)
-> Thái độ bất bình
Bé Hồng: không cắt lời của người cô (không nói tranh lượt lời)
-> Giữ lễ phép, lịch sự
2. Bài học:
Trong hội thoại, ai cũng được nói. Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời.
Để giữ lịch sự, cần tôn trọng lượt lời của người khác, tránh nói tranh lượt lời, cắt lời hoặc chêm vào lời người khác( nói leo).
Nhiều khi, im lặng khi đến lượt lời của mình cũng là một cách biểu thị thái độ.
II. Luyện tập
TiÕt 111: Héi tho¹i
Hướng dẫn về nhà
Học kỹ lí thuyết
Hoàn thành các bài tập còn lại
Soạn bài: "Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận"
Tiết 111: Hội thoại