Bài 27. Bến quê

Giáo viên dạy : Nguyễn Đình Anh
Đơn vị công tác : Trường THCS Lê Quý Đôn
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
Kiểm tra bài cũ
H. Em hãy kể tên những bài thơ được sáng tác sau năm 1975 trong chương trình Ngữ văn 9 ?
Viếng lăng Bác -- Viễn Phương .Sáng tác năm 1976
Sang thu -- Hữu Thỉnh .Sáng tác năm 1977
ánh trăng -- Nguyễn Duy .Sáng tác năm 1978
Nói với con -- Y Phương .Sáng tác năm 1980
Bến quê
Tiết 136
Văn bản:
Nguyễn Minh Châu
I .Đọc -hiểu chú thích
1 . Tác giả
-(1930-1989),quê Quỳnh Lưu-Nghệ An
-Là cây bút xuất sắc của văn học Việt Nam hiện đại.
-Tác phẩm chính: Cửasông (1967 ) ,Dấu chân người lính (1972) ,Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành (1983), Bến quê (1985), Cỏ lau (1989) ),Cỏ lau( 1989)
-Được trao giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000.
-Văn phong của Nguyễn Minh Châu:Thấm đượm chất trữ tình với cảm xúc sâu lắng.
-Luôn trăn trở tìm tòi,đổi mới mạnh mẽ về tư tưởng nghệ thuật,cùng với Nguyễn Huy Thiệp,Ma văn Kháng.thúc đẩy công cuộc đổi mới văn học.
" Người mở đường tinh anh và đi được xa nhất trong chặng mở đầu của công cuộc đổi mới văn học"
Nguyên Ngọc
Bến quê
Tiết 136
Văn bản:
Nguyễn Minh Châu
I .Đọc -hiểu chú thích
1 . Tác giả
-Được trích trong tập truyện ngắn cùng tên(1985)
2 .Tác phẩm
-Nối thông tin cột A với cột B để chọn nghĩa của từ:
3 .Từ khó : 5,8,9
Cột A
Cột B
1. Ngược xuôi đây đó để lo liệu công việc.
Chơi cờ phá thế.
b. Bôn tẩu
2 .Một cách chơi cờ tướng,người chơi tìm cách phá những thế cờ được bày sẵn.
3 .Giơ tay đưa mạnh về một hướng để ra hiệu.
C . Khoát khoát
Cột A
Cột B
1. Ngược xuôi đây đó để lo liệu công việc.
Chơi cờ phá thế.
b. Bôn tẩu
2 .Một cách chơi cờ tướng,người chơi tìm cách phá những thế cờ được bày sẵn.
3 .Giơ tay đưa mạnh về một hướng để ra hiệu.
C . Khoát khoát
Cột A
Bến quê
Tiết 136
Văn bản:
Nguyễn Minh Châu
I .Đọc -hiểu chú thích
1 . Tác giả
2 .Tác phẩm
3 .Từ khó :
II .Đọc -hiểu chú thích
1. Đọc và tóm tắt
* Yêu cầu đọc :
- Đọc với giọng trầm tĩnh, suy tư, xúc động và đượm buồn .
-Chú ý giọng trữ tình xúc cảm khi đọc đoạn tả thiên nhiên vào thu.
(1) Nhìn qua cửa sổ ngắm những bông hoa bằng lăng,cảnh bãi bồi ven sông .mà Nhĩ chưa và không bao giờ có thể sang thăm.
(2)Trong khi trò chuyện và quan sát ,Nhĩ chợt nhận ra Liên suốt đời vất vả với tình yêu thương thầm lặng và đầy hi sinh.(3) Trong một buổi sáng đầu thu ,Nhĩ nằm trên giường bệnh để vợ - chị Liên- chải tóc cho. ( 4) Nhĩ cố thu chút sức lực cuối cùng ,giơ cánh tay ra ngoài cửa sổ khoát khoát như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó .(5) Nhĩ nhờ Tuấn-con trai thứ 2-thay mình sang bên kia sông,nhưng Tuấn mải sa vào xem đánh cờ thế nên đã để lỡ chuyến đò sang sông.
=> Trật tự sắp xếp đúng: 3-1-2-5- 4
Bến quê
Tiết 136
Văn bản:
Nguyễn Minh Châu
I .Đọc -hiểu chú thích
1 . Tác giả
2 .Tác phẩm
3 .Từ khó :
II .Đọc -hiểu chú thích
1. Đọc và tóm tắt
* Yêu cầu đọc :
- Đọc với giọng trầm tĩnh, suy tư, xúc động và đượm buồn .
-Chú ý giọng trữ tình xúc cảm khi đọc đoạn tả thiên nhiên vào thu.
(3)Trong một buổi sáng đầu thu,Nhĩ nằm trên giường bệnh để vợ-chị Liên-chải tóc cho.(1)Nhìn qua cửa sổ ngắm nhìn những bông hoa bằng lăng, cảnh bãi bồi ven sông.mà Nhĩ chưa bao giờ và không bao giờ có thể sang thăm.(2)Trong khi trò chuyện và quan sátNhĩ chợt nhận ra Liên suốt đời vất vả với tình yêu thương thầm lặng giàu đức hi sinh.(5)Nhĩ nhờ Tuấn-con trai thứ 2-thay mình sang bên kia sông,nhưng Tuấn mải sa vào xem đánh cờ phá thế nên đã để lỡ chuyến đò sang sông.(4)Nhĩ cố thu chút sức lực cuối cùng ,giơ cánh tay ra ngoài cửa sổkhoát khoát như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó.
Tóm tắt truyện
Bến quê
Tiết 136
Văn bản:
Nguyễn Minh Châu
I .Đọc -hiểu chú thích
1 . Tác giả
2 .Tác phẩm
3 .Từ khó :
II .Đọc -hiểu chú thích
1. Đọc và tóm tắt
Thảo luận nhóm:
* Nhóm 1,2:Phương thức biểu đạt chính của văn bản "Bến quê" của Nguyễn Minh Châu?
A .Biểu cảm C .Tự sự
B Thuyết minh D .Nghị luận

Nhóm 3,4:Thể loại của văn bản "Bến quê"?

A . Tiểu thuyết B. Truyện ngắn
C .Truyện ngụ ngôn D.Truyện cười


*Nhóm 5,6 :Câu truyện được kể ở ngôi thứ mấy?

A .Ngôi thứ 1 B .Ngôi thứ 2
C . Ngôi thứ 3 D . Ngôi thứ 4
a. Phương thứcbiểu đạt chính:
c .Ngôi kể :
Tự sự
2 .Tìm hiểu chung
b.Thể loại:
Truyện ngắn
Ngôi thứ 3
Bến quê
Tiết 136
Văn bản:
Nguyễn Minh Châu
I .Đọc -hiểu chú thích
1 . Tác giả
2 .Tác phẩm
3 .Từ khó :
II .Đọc -hiểu chú thích
1. Đọc và tóm tắt
2 . Tìm hiểu chung
3 . Tìm hiểu chi tiết
a . Tình huống truyện
-Tình huống truyện :
+Là hoàn cảnh xảy ra và làm điều kiện cho câu chuyện phát triển.
+Là hoàn cảnh sống và hoạt động của nhân vật,góp phần thể hiện tính cách nhân vật và chủ tác phẩm.
Bến quê
Tiết 136
Văn bản:
Nguyễn Minh Châu
I .Đọc -hiểu chú thích
1 . Tác giả
2 .Tác phẩm
3 .Từ khó :
II .Đọc -hiểu chú thích
1. Đọc và tóm tắt
2 . Tìm hiểu chung
3 . Tìm hiểu chi tiết
a . Tình huống truyện
Tình huống truyện :
+ Nhĩ đã đi khắp mọi nơi nhưng cuối đời lai bị cột chặt vào giường.
+Nhĩ chưamột lần đặt chân lên bãi bồi ven sông ngay cửa sổ nhà mình.
+Nhĩ khao khát được đặt chân lên bãi bồi ven sông nhưng không thể vì bệnh tật.
Trớ trêu ,nghịch lí
+Mong con thay mình thực hiện khao khát nhưng do ham chơi con anh lại để lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày.
Nhận thức về cuộc đời:Cuộc sống,số phận con ngườichứa đầy những điều bất thường,nghịch lý.
Bến quê
Tiết 136
Văn bản:
Nguyễn Minh Châu
I .Đọc -hiểu chú thích
1 . Tác giả
2 .Tác phẩm
3 .Từ khó :
II .Đọc -hiểu chú thích
1. Đọc và tóm tắt
2 . Tìm hiểu chung
3 . Tìm hiểu chi tiết
a . Tình huống truyện
Tình huống truyện :
+ Nhĩ đã đi khắp mọi nơi nhưng cuối đời lai bị cột chặt vào giường.
+Nhĩ chưamột lần đặt chân lên bãi bồi ven sông ngay cửa sổ nhà mình.
+Nhĩ khao khát được đặt chân lên bãi bồi ven sông nhưng không thể vì bệnh tật.
Trớ trêu ,nghịch lí
+Mong con thay mình thực hiện khao khát nhưng do ham chơi con anh lại để lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày.
Nhận thức về cuộc đời:Cuộc sống,số phận con ngườichứa đầy những điều bất thường,nghịch lý.
* Tiểu kết : Tình huống truyện mang tính chất luận đề
*Củng cố-Hướng dẫn học
-Nêu 1 số tình huống truyện đặc sắc trong chương trình ngữ văn 9
Bến quê
Tiết 136
Văn bản:
Nguyễn Minh Châu
I .Đọc -hiểu chú thích
II .Đọc -hiểu chú thích
1. Đọc và tóm tắt
2 . Tìm hiểu chung
3 . Tìm hiểu chi tiết
a . Tình huống truyện
b . .Những cảm xúc và suy ngẫm của nhân vật Nhĩ.
*1.Cảm nhận về buổi sáng đầu thu.
*2..Suy nghĩ của Nhĩ từ hoàn cảnh
*3.Những chiêm nghiệm đời người
+Thứctỉnhmọi người hãy dứt khỏi cái vòng vèo ,chùng chình.để hướng tới gí trị đích thực vốn giảndị ,bền vững.
+Gia đình là điểm tựa của cuộc đời mỗi con người .
+Nhận thứcvề nhữnggiá trị bền vững,giảndị,sâu xa của cuộc sống
+" Con người ta trên đườngđời thật khó tránh được những cái điều vòngvèo hoặc chùngchình"
Nhân vật
tư tưởng
Bến quê
Tiết 136
Văn bản:
Nguyễn Minh Châu
I .Đọc -hiểu chú thích
II .Đọc -hiểu chú thích
1. Đọc và tóm tắt
2 . Tìm hiểu chung
3 . Tìm hiểu chi tiết
a . Tình huống truyện
b . .Những cảm xúc và suy ngẫm của nhân vật Nhĩ.
*1.Cảm nhận về buổi sáng đầu thu.
Ngoài cửa sổ bấy giờ những bông hoa bằng lăng đã thưa thớt-cái giống hoa ngay khi mới nở màu sắc đã nhợt nhạt.Hẳn có lẽvì đã sắp hết mùa,hoa đã vãn trên cành .
Bên kia những hàng cây bằng lăng,tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng màu đỏ nhạt,mặt sông như rộng thêm ra .Vòm trời cũng như cao hơn. .Những tia nắng sớmđang từ từ di chuyển từ mặt nước lênnhững khoảng bờ bãi bên kia sông,và cả một vùng phù sa lâu đời của bãi bồi bên kia sông Hồng lúc này đang phô ra..một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non-những màu sắc thân thuộc qúa như hơi thở của đất đai màu mỡ.
Bến quê
Tiết 136
Văn bản:
Nguyễn Minh Châu
I .Đọc -hiểu chú thích
II .Đọc -hiểu chú thích
1. Đọc và tóm tắt
2 . Tìm hiểu chung
3 . Tìm hiểu chi tiết
a . Tình huống truyện
b . .Những cảm xúc và suy ngẫm của nhân vật Nhĩ.
*1.Cảm nhận về buổi sáng đầu thu.
Ngoài cửa sổ bấy giờ những bông hoa bằng lăng đã thưa thớt-cái giống hoa ngay khi mới nở màu sắc đã nhợt nhạt.Hẳn có lẽvì đã sắp hết mùa,hoa đã vãn trên cành .
Bên kia những hàng cây bằng lăng,tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng màu đỏ nhạt,mặt sông như rộng thêm ra .Vòm trời cũng như cao hơn. .Những tia nắng sớmđang từ từ di chuyển từ mặt nước lênnhững khoảng bờ bãi bên kia sông,và cả một vùng phù sa lâu đời của bãi bồi bên kia sông Hồng lúc này đang phô ra..một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non-những màu sắc thân thuộc qúa như hơi thở của đất đai màu mỡ.
Tiết 136. Văn bản : Bến quê
Nguyễn Minh Châu
1 . Tác giả
2 . Tác phẩm
3 . Tìm hiểu chi tiết
3 .Từ khó :
II .Đọc -hiểu văn bản
1. Đọc và tóm tắt
2 . Tìm hiểu chung
a. Phương thứcbiểu đạt chính :
b.Thể loại :
c .Ngôi kể :
I .Đọc -hiểu chú thích
Tự sự
Truyện ngắn
Ngôi thứ 3
a . Tình huống truyện
+Nhĩ làm công việc đã cho anh đi đến hầu khắp các nơi trên thế giới.Với căn bệnh quái ác,Nhĩ nhích mìnhđến cửa sổ như đinửa vòng trái đất
+Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp của bãi bồi ven sông,anh không thể đi tới đó.Anh nhờ con thực hiện khao khát của mình,nhưng cậu lại để lỡchuyến đò.
Trớ trêu ,nghịch lí
Nhận thức về cuộc đời:Cuộc sống,số phận con ngườichứa đầy những điều bất thường,nghịch lý.
* Tiểu kết
*Củng cố-hướng dẫnvềnhà
-Nêu 1 số tình huống truyện đặc sắc trong chương trình Ngữ văn 9
Tình huống đặc biệt :
Tiết 137. Văn bản : Bến quê
Nguyễn Minh Châu
3 .Tìm hiểu chi tiết
II .Đọc -hiểu văn bản
1. Đọc và tóm tắt
2 . Tìm hiểu chung
I .Đọc -hiểu chú thích

a . Tình huống truyện

b .Những cảm xúc và suy ngẫm của nhân vật Nhĩ.
*1.Cảm nhận về buổi sáng đầu thu.
Ngoài cửa sổ bấy giờ những bông hoa bằng lăng đã thưa thớt-cái giống hoa ngay khi mới nở màu sắc đã nhợt nhạt.Hẳn có lẽvì đã sắp hết mùa,hoa đã vãn trên cành .
Bên kia những hàng cây bằng lăng,tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng màu đỏ nhạt,mặt sông như rộng thêm ra .Vòm trời cũng như cao hơn. .Những tia nắng sớmđang từ từ di chuyển từ mặt nước lênnhững khoảng bờ bãi bên kia sông,và cả một vùng phù sa lâu đời của bãi bồi bên kia sông Hồng lúc này đang phô ra..một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non-những màu sắc thân thuộc qúa như hơi thở của đất đai màu mỡ.
-Miêu tả chi tiết,theo tầm nhìn từ gần --->xa
- Kết hợp miêu tả và biểu cảm
=> Bình dị,gần gũi, vừa lạ vừa quen
Tiết 137. Văn bản : Bến quê
Nguyễn Minh Châu
3 .Tìm hiểu chi tiết
II .Đọc -hiểu văn bản
1. Đọc và tóm tắt
2 . Tìm hiểu chung
I .Đọc -hiểu chú thích
*2..Suy nghĩ của Nhĩ từ hoàn cảnh

a . Tình huống truyện

b .Những cảm xúc và suy ngẫm của nhân vật Nhĩ.
*1.Cảm nhận về buổi sáng đầu thu.
*Lời thoại 1:Đêm qua lúc gần sáng em có nghe thấy gì không?
*Lời thoại 2:Hôm nay đã là ngày mấy rồi em nhỉ ?
=>Sự sống được tính từng ngày.
* Về người vợ (Liên)
+Ngoại hình:

+Lời nói :


+Cử chỉ :
Mặc áo vá,ngón tay gầy guộc
(1)Anh cứ yên tâm.Vát vả tốn kém bao nhiêu em với các con cũng chăm lo cho anh được.
(2)Có hề sao đâu