Bài 27. Bến quê

Chào mừng các thầy cô cùng toàn thể các em.
Kiểm tra bài cũ
1/Cho biết ý nghĩa của hai câu thơ cuối bài sang thu.Từ đó phân tích ý nghĩa triết lí ?
2/ Phân tích những cảm nhận tinh tế của tác giả khi tả cảnh thiên nhiên từ mùa hạ chuyển sang mùa thu?
Cùng chọn thiên nhiên vào những ngày sang thu ở quê hương, cũng trải nghiệm và triết lí, nhưng khác bài “Sang thu” của Hữu Thỉnh, “ Bến quê” của Nguyễn Minh Châu là một truyện giản dị với những tình huống trớ trêu những hết sức độc đáo thú vị.
Tiết : 136 - 137
Bến quê

Gi¸o viªn: Lª thÞ Loan
Tiết: 136 - 137: Bến quê
I/ Giới thiệu chung
1/ Tác giả
- ( 1930 - 1989 )
- Quê: Quỳnh Lưu - Nghệ An
Là cây bút van xuôi tiêu biểu của n?n VH Việt nam thời chống Mĩ.
- Nguy?n Minh Chõu du?c nh� nu?c truy t?ng Gi?i thu?ng H? Chớ Minh v? van h?c Ngh? thu?t nam 2000.

Tiết: 136 - 137: Bến quê
Tiết: 136 - 137: Bến quê
I/ Giới thiệu chung
1/ Tác giả.
*)M?t s? nh?n xột v? tỏc gi? :
- Nguyên Ngọc:
“ Nguyễn Minh Châu xứng đáng thuộc trong số những người mở đường tinh anh và tài năng đã được đi xa nhất”.
- GS Trần Đăng Suyền :
“ Nguyễn Minh Châu là nhà văn mà ngọn lửa của khát khao đổi mới luôn cháy thiét tha, thách thức thời gian và bệnh tật”.
Tiết: 136 - 137: Bến quê
I/ Giới thiệu chung
1/ Tác giả.
2/ Tỏc ph?m
- Một số tập truyện
Tiết: 136 - 137: Bến quê
I/ Giới thiệu chung
1/ Tác giả.
2/ Tỏc ph?m
- In trong tập truyện cùng tên- xuất bản 1985
Truyện “ Bến quê” là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của Nguyễn
Minh Châu được viết ra để đối chứng với quan niệm và nhận thức cũ, từ
đó thấu hiểu” Cuộc đời vốn đa sự, con người thì đa đoan”.
Tác phẩm là một triết lí mang tính trải nghiệm về cuộc đời con người, biết nhận
ra những vẻ đẹp bình dị và quý giá trong những gì gần gũi như quê hương, gia
đình.
II/ Đọc - Hiểu văn bản
1/ Đọc - tóm tắt
Tiết: 136 - 137: Bến quê
I/ Giới thiệu chung
1/ Tác giả.
2/ Tỏc ph?m
Tóm tắt truyện:
" Nhỡn ra cửa sổ Nhĩ thấy nh?ng bông hoa bằng lang , ngắm cảnh bên kia sông và nghĩ chưa bao gi? mỡnh sang tham được. Trò chuyện và quan sát vợ anh nhận ra : đã suốt cuộc đời vợ vất vả, phục vụ cham sóc chồng với tỡnh yêu thương thầm lặng và đầy hi sinh. Anh sai con thay minh sang bờ bãi bên kia sông , nhưng con anh mải sa vào đám cờ thế đã làm mất chuyến đò. Anh không trách nó mà chỉ buồn bã từ đó rút ra : cuộc đời khó tránh khỏi được cái vòng vèo chùng chỡnh.
Anh chợt nhận ra vẻ đẹp của bờ bãi và thấy được nơi nương tựa êm ấm là gia đỡnh vợ con.Và cố sức m?nh nhoài ra cửa sổ để ra hiệu cho con đi ngay cho kịp chuyến đò duy nhất trong ngày )





Tiết: 136 - 137: Bến quờ


II/ Đọc - Hiểu văn bản
1/ Đọc - tóm tắt
2/ Chú thích
Phá cờ thế
Dép sa bô
Khăn mỏ quạ
Bát chiết iêu
- Thể loại: TruyÖn ng¾n.
- Phương thức biểu đạt: Tù sù + Miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn.
- Kiểu nhân vật: Tư tưởng
- Ngôi kể: ngôi thứ 3.
- Điểm nhìn trần thuật: đặt vào nhân vật Nhĩ


TiÕt: 136 – 137: BÕn quê


II/ Đọc - Hiểu văn bản
3/ Tìm hiểu chung
4/ Bố cục: - 3 phần

- P3: Cũn l?i
 Cảm nghĩ của Nhĩ về thiên nhiên và người vợ
- P2: tiếp ? Một vùng nước d?

- P1: Từ đầu ? bậc gỗ mòn lõm
? C?m nghi c?a Nhi v? b?n tr? v� nh?ng suy ng?m tri?t lớ

? C? giỏo Khuy?n v�o tham v� h�nh d?ng cu?i cựng c?a Nhi

a) Tình huống truyện – tình huống của nhân vật Nhĩ


TiÕt: 136 – 137: BÕn quê


II/ Đọc - Hiểu văn bản
4/ Phân tích
*/ Tình huống truyện
*/ Tình huống của nhân vật Nhĩ
- NhÜ ®i kh¾p n¬i trªn thÕ giíi >< cuèi ®êi l¹i ph¶i n»m liÖt trªn gi­êng bÖnh.
T/H: Là hoàn cảnh đặc biệt xảy ra làm điều kiện cho câu chuyện phát triển.
- Là hoàn cảnh sống và hành động của nhân vật góp phần thể hiện tính cách và chủ đề tác phẩm.
-Khi phát hiện ra vẻ đẹp của bến sông ngay trước nhà>< lại không thể đến được.

- Nhĩ nhờ con trai giúp mỡnh>< nó lại sa vào đám chơi cờ thế trên hè phố
 Là tình huống trớ trêu như một nghịch lí
 Tác giả khái quát quy luật cuộc sống, triết lí đời thường, giản dị nhưng không phải lúc nào cũng sớm nhận ra mà phải trải qua bao trải nghiệm có khi đến cuôcí đời( hoặc đặt trong hoàn cảnh trớ trêu mà do mình đã trải nghiệm).


TiÕt: 136 – 137: BÕn quê


II/ Đọc - Hiểu văn bản
4/ Phân tích
*/ Tiểu kết
- Tác giả khái quát quy luật cuộc sống, triết lí đời thường, giản dị nhưng không phải lúc nào cũng sớm nhận ra mà phải trải qua bao trải nghiệm có khi đến cuộc đời( hoặc đặt trong hoàn cảnh trớ trêu mà do mình đã trải nghiệm).
=> Chủ đề của truyện

TiÕt: 137: BÕn quê




4/ Phân tích
b/Những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Nhĩ.
*/ V?i thiờn nhiờn

*/ V?i thiờn nhiờn

- Hoa: thưa thớt - nhưng đậm sắc hơn

- Trời – cao hơn
- Dòng sông – màu đỏ nhạt - rộng thêm.
- Bờ bãi: vàng thau xen màu xanh non.

Tiết: 137: Bến quờ

*/ V?i thiờn nhiờn

4/ Phân tích
b/Những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Nhĩ.
- Miªu t¶ tinh tÕ , so s¸nh, tÝnh tõ, thµnh phÇn phô chó...
- Trang văn giµu chÊt suy t­...

- Hoa: thưa thớt - nhưng đậm sắc hơn

- Dòng sông – màu đỏ nhạt - rộng thêm.
- Trời – cao hơn
- Bờ bãi: vàng thau xen màu xanh non.
- Cảnh thiên nhiên : gần gũi, thân thuộc, dạt dào sự sống.

- Nhà van : tinh anh, nhạy cảm, yêu quê hương....

GV:? C?nh v?t du?c t? theo t?m nhỡn c?a Nhi t? g?n d?n xa, t?o th�nh khụng gian cú chi?u sõu, r?ng. Ph?i l� ngu?i yờu thiờn nhiờn nh?y c?m tru?c cỏi d?p m?i cú th? miờu t? d?p d?n v?y.

TiÕt: 137: BÕn quê

*/ Cảm nghĩ về vợ.

? Nhĩ nhận ra tỡnh yêu thương, sự tần tảo, đức hi sinh thầm lặng của vợ.
Nhĩ thực sự thấu hiểu với lòng biết ơn vợ sâu sắc.



?Nhĩ tỡm thấy chỗ dựa , cái sức mạnh tinh thần chính là tổ ấm gia đỡnh , từ tỡnh yêu chung thuỷ với vợ.

GV: Vì cảnh vật đẹp, bình dị và gần gũi mà bây giờ anh mới nhận ra nhưng anh hiểu rằng mình sắp từ giã cõi đời. Điều ước muốn ấy chính là sự thức tỉnh về những gia �trị bềnh vững, bình thường và sâu xa của cuộc sống - những giá trị thường bị người ta lãng quên khi sự ham muốn xa vời lôi cuốn. Với Nhĩ lại là lúc cuối đời. sự thức tỉnh xen lẫn niềm ân hận, xót xa.).

TiÕt: 137: BÕn quê

*/ Niềm khao khát của Nhĩ
- Đuợc đặt chân lên bãi bồi bên kia sông.
 ước muốn thật bình dị, gần gũithân thuộc
GV: Nhưng Nhĩ không thực hiên được mơ ước ấy anh phải nhờ con trai của mình. Đứa con trai không hiểu ước muốn của bố nên miễn cưỡng làm theo, sau đó lại bị cuốn hút vào đám cờ thế làm lỡ chuýen đò duy nhất trong ngày.
C/ Những suy ngẫm về cuộc đời con người

TiÕt: 137: BÕn quê

- Con người ta trên đời khó tránh khỏi đuợc những vòng vèo, chùng chình
- Cu?c s?ng, s? ph?n con ngu?i ch?a d?y nh?ng ngh?ch lớ, vu?t ra ngo�i d? d?nh u?c mu?n c?a b?n thõn.? Mang tớnh tr?i nghi?m cu?c s?ng
( GV : - Hình ảnh bãi bồi bên kia sông và khung cảnh thiên nhiên mang vẻ đẹp gần gũi đời thường, thân thuộc là quê hương xứ sở
- Hình ảnh hoa bằng lăng cuối màu, tảng đất lở ..gợi sự sống của Nhĩ trong những ngày cuối cùng( tai hoạ )..
Đứa con trai mải chơi sa vào đám cờ thế -> cái vòng vèo,chùng chình trên đường đời.
- Cử chỉ giơ tay khoát khoát….ra hiệu…cho một người nào đó)


Thức tỉnh mọi người vượt ra khỏi cái vòng vèo, chùng chìnhtrên đường đời, hướng tới giá trị đích thực, giản gị, gần gũi và bền vững.
III/ Tổng kết
1/ Nghệ thuật

TiÕt: 137: BÕn quê

- Tình huống truyện giản dị, bất ngờ mà hợp lí.
- Xây dựng nhiều hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng.
- Giọng kể chuyện nhiều ngẫm ngợi, triết lí mà vẫn cảm xúc trữ tình.
- Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế.
2/ Nội dung
- Truyện chứa đựng những suy ngẫm trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời, thức tỉnh ở mọi người sự trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, gần gũi của gia đình, quê hương.
Hướng dẫn về nhà
- Suy nghĩ của em về nhân vật Nhĩ?
- Làm bài tập 2 ( SGK ).
- Học bài và tóm tắt lại nội dung truyện.
- Soạn bài “ những ngôi sao xa xôi”.
Xin cảm ơn các thầy cô và các em