Bài 27. Bến quê

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Tác giả bài thơ “Mây và sóng” là người nước nào?
A . Việt Nam B . Nga
C . Ấn độ D . Anh
Câu 2 : Câu thơ cuối “Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào” có ý nghĩa gì ?
A . Mẹ con ta sẽ đi chơi khắp nơi.
B . Mẹ con ta luôn ở bên nhau
C . Tình mẫu tử ở khắp nơi, thiêng liêng bất diệt.
D . Không ai trên thế gian này bằng mẹ con ta.
C
BẾN QUÊ

NGỮ VĂN. Bài 27:
Tiết 136 – 137:
Hướng dẫn đọc thêm văn bản
- Nguyễn Minh Châu -
Tiết 136: Hướng dẫn đọc thêm văn bản : Bến quê (Nguyễn Minh Châu)
I . Đọc và tìm hiểu chung
-Viết văn từ 1954, là nhà văn trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
-Ông là nhà văn đi tiên phong trong phong trào đổi mới văn học trong thời kỳ hiện đại.
1. Tác giả
-Hoàn cảnh sáng tác: Viết sau ngày tác giả bị ốm nặng (1985). In trong tập truyện ngắn cùng tên.
2. Tác phẩm
II . Đọc và tìm hiểu văn bản
I . Đọc và tìm hiểu chung
II . Đọc và tìm hiểu văn bản
Giọng trầm tư, suy ngẫm của một người từng trải.
Giọng xúc động, đượm buồn, có cả sự ân hận và xót xa của một người nhìn vào hiện tại và quá khứ của mình ở cái thời điểm biết mình sắp phải từ giã cuộc đời.
Những đoạn tả cây bằng lăng, con sông, bờ bãi bên kia sông… cần chú ý diễn tả được những sắc thái khác nhau của vẻ đẹp thiên nhiên.
A. Đọc văn bản
-Phương thức biểu đạt : Tự sự, biểu cảm , miêu tả .
Tiết 36: Hướng dẫn đọc thêm văn bản : Bến quê (Nguyễn Minh Châu)
BẾN SÔNG HỘI AN
Nhợt nhạt
Lũ trẻ trong xóm
Tp Hồ Chí Minh
Tuấn
Sang bên kia sông
Ông cụ giáo Khuyến
Con đò ngang
Vòng vèo ,chùng chình
Bàn cờ thế
9
1
2
3
4
5
6
7
8
Màu sắc của hoa bằng lăng trong truyện được miêu tả như thế nào ?
Nhĩ đã nhờ ai giúp anh đi nửa vòng trái đất còn lại?
Nhĩ nói rằng khi hết bệnh anh sẽ đi đến đâu ?
Con trai của Nhĩ tên là gì ?
Nhĩ đã sai con trai của mình đi đâu?
Người sáng nào đi mua báo cũng ghé thăm Nhĩ ?
Hình ảnh trong tác phẩm tượng trưng cho cơ hội trong cuộc đời mỗi người ?
Theo Nhĩ, con người cần tránh điều này.
Hình ảnh trong tác phẩm tượng trưng cho sức hấp dẫn dễ mê hoặc con người ?
I . Đọc và tìm hiểu chung
II . Đọc và tìm hiểu văn bản
A. Đọc văn bản
Tiết 36: Hướng dẫn đọc thêm văn bản : Bến quê (Nguyễn Minh Châu)
1 . Tình huống của truyện
- Nhĩ đã từng đi khắp nơi trên thế giới >< cuối đời lại phải nằm liệt trên giường bệnh .
=>Cuộc đời và số phận con người chứa đựng những điều bất thường , vượt qua những ước muốn, toan tính của con người.
- Phát hiện ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông ngay trước nhà >< lại không thể đến được .
B. Tìm hiểu văn bản
Câu hỏi thảo luận
Nhĩ đã khao khát điều gì khi phát hiện ra bãi bồi bên kia sông? Vì sao Nhĩ lại có niềm khao khát ấy? Khao khát của Nhĩ nói với người đọc điều gì?
-Nhĩ khao khát được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông.
Vì chưa bao giờ anh được đặt chân đến đó.
- Đừng mải mê chạy theo những thứ cao xa mà vô tình bỏ quên những vẻ đẹp gần gũi bên cạnh mình.
I . Đọc và tìm hiểu chung
II . Đọc và tìm hiểu văn bản
A. Đọc văn bản
Tiết 36: Hướng dẫn đọc thêm văn bản : Bến quê (Nguyễn Minh Châu)
1 . Tình huống của truyện
- Nhĩ đã từng đi khắp nơi trên thế giới >< cuối đời lại phải nằm liệt trên giường bệnh .
=>Cuộc đời và số phận con người chứa đựng những điều bất thường , vượt qua những ước muốn, toan tính của con người.
- Phát hiện ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông ngay trước nhà >< lại không thể đến được .
=>Đừng mải mê chạy theo những thứ cao xa mà vô tình bỏ quên những vẻ đẹp gần gũi bên cạnh mình.
-Nhĩ đã nhờ con trai sang sông giúp anh >< nó lai sa vào trò chơi trên vỉa hè mà có thể lỡ mất chuyến đò duy nhất trong ngày.
=>Con người ta khó tránh khỏi những điều vòng vèo chùng chình.
B. Tìm hiểu văn bản
I . Đọc và tìm hiểu chung
II . Đọc và tìm hiểu văn bản
A. Đọc văn bản
Tiết 36: Hướng dẫn đọc thêm văn bản : Bến quê (Nguyễn Minh Châu)
1 . Tình huống của truyện
- Nhĩ đã từng đi khắp nơi trên thế giới >< cuối đời lại phải nằm liệt trên giường bệnh .
- Phát hiện ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông ngay trước nhà >< lại không thể đến được .
-Nhĩ đã nhờ con trai sang sông giúp anh >< nó lai sa vào trò chơi trên vỉa hè mà có thể lỡ mất chuyến đò duy nhất trong ngày.
B. Tìm hiểu văn bản
I . Đọc và tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
II . Đọc và tìm hiểu văn bản
A. Đọc văn bản
Tiết 36: Hướng dẫn đọc thêm văn bản : Bến quê (Nguyễn Minh Châu)
1 . Tình huống của truyện
=>Cuộc đời và số phận con người chứa đựng những điều bất thường , vượt qua những ước muốn, toan tính của con người.
=>Đừng mải mê chạy theo những thứ cao xa mà vô tình bỏ quên những vẻ đẹp gần gũi bên cạnh mình.
=>Con người ta khó tránh khỏi những điều vòng vèo chùng chìnhtrong cuộc đời .
Ý nghĩa của các tình huống
B. Tìm hiểu văn bản
tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất.
đi đến cái bãi bồi bên kia sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà mình.
Chỉ muốn được đặt chân lên cái bãi bồi.
Thực hiện rất dễ dàng
Vô tâm nên chưa làm
Không bao giờ thực hiện được
Liên tiếp những tình huống nghịch lí chồng chất























































































Tình huống truyện
được xây dựng trên một
chuỗi nghịch lí
Nhĩ đi khắp nơi trên thế giới >< cuối đời lại phải nằm liệt trên giường bệnh.
Khi phát hiện ra vẻ đẹp của bến sông ngay trước nhà>< lại không thể đến được.
Nhĩ nhờ con trai giúp mình>< nó lại sa vào đám chơi cờ thế trên hè phố.
Cuộc đời và số phận con người chứa đựng những điều bất thường. Phải biết nâng niu ,trân trọng những vẻ đẹp gần gũi bình thường mà bền vững.
Câu 1:Nhĩ đã khao khát điều gì ?
A . Được đi Miền Nam một chuyến.
B . Được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông.
C .Được ăn món bánh con trai mua về từ bãi bồi bên kia sông .
D . Được sống với vẻ đẹp bình dị thân thuộc của quê hương xứ sở.
Câu 2: Xây dựng tình huống truyện đầy nghịch lí ,tác giả nhằm thể hiện điều gì?
A . Khát vọng sống mãnh liệt của nhân vật và ý nghĩa của cuộc đời.
B . Thể hiện tấm lòng nhân ái của người phụ nữ qua nhân vật Liên –vợ Nhĩ.
C . Thể hiện suy nghĩ và chiêm nghiệm triết lý về đời người.
D . Thể hiện tuổi trẻ hông nhận ra được những giá trị đích thực từ đời sống.
Câu hỏi trắc nghiệm .
B
C
Câu3 : Câu nào nói đúng những tình huống nghịch lí của truyện?
Câu hỏi trắc nghiệm .
A . Nhĩ đã từng đi khắp nơi trên thế giới , nhưng cuối đời lại phải nằm liệt trên giường bệnh .
B . Phát hiện ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông ngay trước nhà nhưng anh lại không thể đến được .
C . Nhĩ đã nhờ con trai sang sông giúp anh nhưng nó lai sa vào trò chơi trên vỉa hè mà có thể lỡ mất chuyến đò duy nhất trong ngày.
D . Cả A, B, C đều đúng .
A . Con trai anh không hiểu khát vọng của anh nên thực hiện một cách miễn cưỡng ,rồi sa vào trò chơi phá cờ thế có thẻ bỏ lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày.
B . Nhĩ không còn thời gian .
C . Con trai Nhĩ cho rằng đó là một việc làm lạ lùng.
D . Con trai Nhĩ mải chơi .
D
A
Câu4 :Vì sao khát vọng của Nhĩ có thể không thực hiện được?
Hướng dẫn học ở nhà
1: Học thuộc ý nghĩa các tình huống trong truyện ngắn Bến quê.
2 . Tóm tắt được văn bản .
3 . Chuẩn bị nội dung – Những cảm nhận của nhân vật Nhĩ .
I . Đọc và tìm hiểu chung
II . Đọc và tìm hiểu văn bản
A. Đọc văn bản
Tiết 36: Hướng dẫn đọc thêm văn bản : Bến quê (Nguyễn Minh Châu)
1 . Tình huống của truyện.
B. Tìm hiểu văn bản
2 . Cảm nhận của Nhĩ.
a . Cảnh thiên nhiên.
Ngoài cửa sổ bấy giờ, những bông hoa bằng lăng đã thưa thớt – cái giống hoa ngay khi mới nở, màu sắc đã nhợt nhạt. Hẳn có lẽ vì đã sắp hết mùa, hoa đã vãn trên cành, cho nên mấy bông hoa cuối cùng còn sót lại trở nên đậm sắc hơn. ừ cũng chả phải, Nhĩ vừa ngồi để cho vợ bón từng thìa thức ăn vừa nghĩ, chính vì thời tiết đã thay đổi, đã sắp lập thu rồi, cái nóng hầm hập ở trong phòng cùng với thứ ánh sáng loa loá vừa nhìn đã thấy chói cả mắt ở ngoài bờ sông Hồng không biết đã rút đi đâu từ bao giờ.
Bên kia những hàng cây bằng lăng, tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng một màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra. Vòm trời cũng như cao hơn. Những tia nắng sớm đang từ từ di chuyển từ mặt nước lên những khoảng bờ bãi bên kia sông, và cả một vùng phù sa lâu đời của bãi bồi ở bên kia sông Hồng lúc này đang phô ra trước khuôn cửa sổ của gian gác nhà Nhĩ một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non- những màu sắc thân thuộc quá như da thịt, hơi thở của đất màu mỡ. Suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất, đây là một chân trời gần gũi, mà lại xa lắc vì chưa hề bao giờ đi đến- cái bờ bên kia sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà mình.
- Thời gian: một buổi sáng đầu thu.
- Trình tự: Từ gần đến xa

- Hình ảnh :
+ Hoa bằng lăng
+ Sông Hồng
+ Vòm trời
+ Bãi bồi
I . Đọc và tìm hiểu chung
II . Đọc và tìm hiểu văn bản
A. Đọc văn bản
Tiết 36: Hướng dẫn đọc thêm văn bản : Bến quê (Nguyễn Minh Châu)
1 . Tình huống của truyện.
B. Tìm hiểu văn bản
2 . Cảm nhận của Nhĩ.
a . Cảnh thiên nhiên.
- Sử dụng nhiều tính từ và nghệ thuật so sánh miêu tả cảnh thiên nhiên gần gũi, quen thuộc, trù phú và dạt dào sự sống.
- Tâm trạng của Nhĩ: say mê pha lẫn nỗi buồn, xót xa, tiếc nuối.
b .Cảm nhận về vợ.
- Chính trong những ngày cuối đời, Nhĩ mới thấu hiểu và nhận ra sự hi sinh của người vợ.
- Nhĩ đã tìm được nơi nương tựa là gia đình trong những ngày này.
c .Về những người hàng xóm
- Những người dân quê là những người hàng xóm thân thiện tốt bụng nhiệt tình.
d .Câu chuyện của Nhĩ với anh con trai.
I . Đọc và tìm hiểu chung
II . Đọc và tìm hiểu văn bản
A. Đọc văn bản
Tiết 36: Hướng dẫn đọc thêm văn bản : Bến quê (Nguyễn Minh Châu)
1 . Tình huống của truyện.
B. Tìm hiểu văn bản
2 . Cảm nhận của Nhĩ.
a . Cảnh thiên nhiên.
b .Cảm nhận về vợ.
c .Về những người hàng xóm
d .Câu chuyện của Nhĩ với anh con trai.
Không thể làm được cái điều mình khao khát, Nhĩ đã nhờ đứa con thay mình đi sang bên kia sông,
Nhưng đứa con không hiểu được ước muốn của cha nên làm một cách miễn cưỡng và rồi lại bị cuốn hút vào trò chơi hấp dẫn nó gặp trên đường đi, để rồi có thể lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày.
Từ sự việc ấy, Nhĩ đã nghiệm ra được cái quy luật phổ biến của đời người: con người ta trên đường đời thật khó tránh những điều vòng vèo hoặc chùng chình”.
Nhĩ có trách người con không nghe lời mình không? Nếu là em thì em có trách hay không?
Hãy giải thích hành động của Nhĩ ở cuối truyện khi thấy con đò ngang vừa chạm mũi vào bờ đất bên này sông?


ở cuối truyện khi thấy con đò ngang vừa chạm mũi
vào bờ đất bên này sông, Nhĩ đã thu hết tàn lực dồn
vào một cử chỉ có vẻ kì quặc (.). Hành động cuối
cùng này của Nhĩ có thể hiểu là anh đang nôn nóng
thúc giục cậu con trai hãy mau kẻo lỡ chuyến đò duy
nhất trong ngày. Nhưng hình ảnh này con gợi ra ý
nghĩa khái quát hơn. Đó là ý muốn thức tỉnh mọi
người về những cái vòng vèo, chùng chình mà chúng
ta đang sa vào trên đường đời, để dứt ra khỏi nó, để
hướng tới những giá trị đích thực vốn rất giản dị, gần
gũi và bền vững.
I . Đọc và tìm hiểu chung
II . Đọc và tìm hiểu văn bản
A. Đọc văn bản
Tiết 36: Hướng dẫn đọc thêm văn bản : Bến quê (Nguyễn Minh Châu)
1 . Tình huống của truyện.
B. Tìm hiểu văn bản
2 . Cảm nhận của Nhĩ.
a . Cảnh thiên nhiên.
b .Cảm nhận về vợ.
c .Về những người hàng xóm
d .Câu chuyện của Nhĩ với anh con trai.
3 . Những hình ảnh biểu tượng.
Hình ảnh bãi bồi, bến sông và toàn bộ khung cảnh thiên
nhiên trong truyện biểu tượng cho vẻ đẹp cua đời sống
trong những cái gần gũi, bình dị, thân thuộc…
Những bông hoa bằng lăng cuối mùa màu sắc như đậm
hơn; tiếng những tảng đất lở ở bờ sông bên này, khi cơn
lũ đầu nguồn đã dồn về, đổ ụp vào trong giấc ngủ của
Nhĩ lúc gần sáng- cho thấy sự sống của nhân vật Nhĩ đã
vào những ngày cuối cùng.
Đứa con trai của Nhĩ sa vào một đám chơi cờ phá thế trên lề đường gợi ra điều mà Nhĩ gọi là sự chùng chình, vòng vèo ma trên đường đời chúng ta khó tránh khỏi.
Hành động và cử chỉ của Nhĩ ở cuối truyện như một lời thúc giục để con người thóat ra khỏi những khó khăn cám dỗ trên đường đời và hướng tới những giá trị đích thực vốn rất giản dị và gần gũi.
I . Đọc và tìm hiểu chung
II . Đọc và tìm hiểu văn bản
A. Đọc văn bản
Tiết 36: Hướng dẫn đọc thêm văn bản : Bến quê (Nguyễn Minh Châu)
1 . Tình huống của truyện.
B. Tìm hiểu văn bản
2 . Cảm nhận của Nhĩ.
a . Cảnh thiên nhiên.
b .Cảm nhận về vợ.
c .Về những người hàng xóm
d .Câu chuyện của Nhĩ với anh con trai.
3 . Những hình ảnh biểu tượng.
III . Tổng kết.(ghi nhớ SGK)
Chúc các em không để lỡ chuyến đò quan trọng trong cuộc sống!