Bài 27. Bến quê

Ngữ Văn 9
GIÁO VIÊN:NGUYỄN KIM DIỆU
TRƯỜNG THCS LONG THÀNH BẮC
KIỂM TRA MIỆNG
1/ Haừy keồ ra teõn caực vaờn baỷn nhaọt duùng ủaừ hoùc ụỷ lụựp 6,7. Em thớch nh?t van b?n n�o? K? l?i van b?n dú ?(8ủ)
TL:- Ca�u Long Bieõn chửựng nhaõn lũch sửỷ Buựt kớ
-ẹoọng Phong Nha .
- Bửực thử cuỷa thuỷ lúnh da ủoỷ.
-Coồng trửụứng mụỷ ra.
-Meù toõi.
-Cuoọc chia tay cuỷa nhửừng con buựp beõ.
2/ Qua nhaõn vaọt Lieõn, em caỷm thaỏy hỡnh aỷnh ngửụứi phuù nửừ xuaỏt hieọn vụựi nhửừng veỷ ủeùp naứo?(2ủ)
TL: Ngửụứi ủaứn baứ chũu thửụng, chũu khoự, thửụng yeõu cho�ng con..
Ngữ văn 9

bến quê
Nguyễn Minh Châu
(Hướng dẫn đọc thêm)
TIẾT CT:136,137
TUẦN CM : 29
NGÀY DẠY: 15/3/2016
GIÁO VIÊN: NGUYỄN KIM DIỆU

Nguyễn minh châu
(1930 - 1989)
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
I/ D?C -TèM HI?U CH� TH�CH:
1/ D?c:
2/ Tỏc gi?, tỏc ph?m:
CÁC TÁC PHẨM CỦA ÔNG
- Nguyeón Minh Chaõu (1930-1989), queõ Huyeọn Quyứnh Lửu, Tổnh Ngheọ An laứ caõy buựt xuaỏt saộc cuỷa vaờn hoùc Vieọt Nam hieọn ủaùi, laứ moọt trong soỏ nhửừng ngửụứi "mụỷ ủửụứng tinh anh vaứ taứi naờng, ủaừ ủi ủửụùc xa nhaỏt"( Nguyeõn Ngoùc) trong chaởng mụỷ ủa�u cuỷa coõng cuoọc ủoồi mụựi vaờn hoùc.
- "Beỏn queõ"ủửụùc in trong taọp truyeọn cuứng teõn, laứ moọt saựng taực tieõu bieồu cuỷa Nguyeón Minh Chaõu giai ủoaùn sau naờm 1975.
Khăn mỏ quạ
Bỏt chi?t yờu
Phá cờ thế
Dộp sa bụ
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
3/ Gi?i nghia t?:
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
* Toựm taột:
Nhaõn vaọt Nhú tửứng ủi khaộp nụi treõn traựi ủaỏt, cuoọc ủụứi anh bũ coọt chaởt vaứo giửụứng bụỷi moọt caờn beọnh hieồm ngheứo.
Thụứi ủieồm ủoự, anh phaựt hieọn ra vuứng ủaỏt beõn kia soõng nụi Beỏn queõ quen thuoọc- moọt veỷ ủeùp bỡnh dũ maứ heỏt sửực quyeỏn ruừ.
Anh ủửụùc chũ Lieõn chaờm soực. Anh mụựi nhaọn ra sửù ta�n taỷo hi sinh cuỷa vụù. Anh khao khaựt ủửụùc ủaởt chaõn leõn vuứng ủaỏt baừi bo�i beõn kia soõng. Anh chieõm nghieọm ủửụùc con ngửụứi khoự traựnh khoỷi ủie�u nghũch lớ ủeỏn khi hoỏi haọn thỡ ủaừ muoọn.
- Thể loại: truyện ngắn
- Nhân vật chính: Nhĩ
- Ngôi thứ ba.
- Phương thức biểu đạt: tự sự + Miêu tả, biểu cảm, nghị luận.
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
Tình huống truyện
- Nghịch lý, trớ trêu
-> Một nhận thức về cuộc đời và tổng kết những trải nghiệm của cả đời người.
Tình huống truyện được xây dựng trên một chuỗi nghịch lý
Nhĩ đi khắp
nơi trên thế giới
>< cuối đời
lại phải nằm
liệt trên
giường bệnh
Khi phát hiện
ra vẻ đẹp của
bến sông
ngay trước nhà
>< lại không
thể đến được
Nhĩ nhờ con
trai giúp mình
>< nó lại
sa vào đám
chơi phá cờ thế
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
II-/ Đọc- tìm hiểu văn bản:
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
II-/ Đọc- tìm hiểu văn bản:
1/ Tình huống truyện:
- Nhĩ bị liệt toàn thân, nằm trên giường bệnh.
-Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp của bãi bồi ven sông và người thân.
- Cuộc sống và số phận con người chứa đầy sự bất thường, những nghịch lí ngẩu nhiên vựơt ra ngoài dự định.

Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
2/ Caỷm xuực, taõm traùng, suy nghú cuỷa nhaõn vaọt Nhú:
* Hoaứn caỷnh eựo le cuỷa Nhú: beọnh naởng, ủang soỏng nhửừng ngaứy cuoỏi cuứng cuỷa cuoọc ủụứi.
a/ Về vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông:
Ngoài cửa sổ bấy giờ, những bông hoa bằng lăng đã thưa thớt - cái giống hoa ngay khi mới nở, màu sắc đã nhợt nhạt. Hẳn có lẽ vì đã sắp hết mùa, hoa đã vãn trên cành, cho nên mấy bông hoa cuối cùng còn sót lại trở nên đậm sắc hơn. ừ cũng chả phải, Nhĩ vừa ngồi để cho vợ bón từng thìa thức ăn vừa nghĩ, chính vì thời tiết đã thay đổi, đã sắp lập thu rồi, cái nóng hầm hập ở trong phòng cùng với thứ ánh sáng loa loá vừa nhìn đã thấy chói cả mắt ở ngoài bờ sông Hồng không biết đã rút đi đâu từ bao giờ.
Bên kia những hàng cây bằng lăng, tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng một màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra. Vòm trời cũng như cao hơn. Những tia nắng sớm đang từ từ di chuyển từ mặt nước lên những khoảng bờ bãi bên kia sông, và cả một vùng phù sa lâu đời của bãi bồi ở bên kia sông Hồng lúc này đang phô ra trước khuôn cửa sổ của gian gác nhà Nhĩ một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non- những màu sắc thân thuộc quá như da thịt, hơi thở của đất màu mỡ. Suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất, đây là một chân trời gần gũi, mà lại xa lắc vì chưa hề bao giờ đi đến- cái bờ bên kia sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà mình.
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
Ii- phân tích
* Cảnh vật thiên nhiên
Thời gian: một buổi sáng đầu thu.
Trình tự: Từ gần đến xa
Thưa thớt
Nhợt nhạt
Sắp hết mùa, hoa trở nên đậm sắc hơn

Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
Hình ảnh :
+ Hoa bằng lăng



Đỏ nhạt
Mặt sông như rộng thêm ra
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
- Sông Hồng
Cao hơn
+ Vòm trời
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
Ii- phân tích
Màu vàng thau
Màu xanh non
+ Bãi bồi
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
Ii- phân tích
Ngoài cửa sổ bấy giờ, những bông hoa bằng lăng đã thưa thớt - cái giống hoa ngay khi mới nở, màu sắc đã nhợt nhạt. Hẳn có lẽ vì đã sắp hết mùa, hoa đã vãn trên cành, cho nên mấy bông hoa cuối cùng còn sót lại trở nên đậm sắc hơn. ừ cũng chả phải, Nhĩ vừa ngồi để cho vợ bón từng thìa thức ăn vừa nghĩ, chính vì thời tiết đã thay đổi, đã sắp lập thu rồi, cái nóng hầm hập ở trong phòng cùng với thứ ánh sáng loa loá vừa nhìn đã thấy chói cả mắt ở ngoài bờ sông Hồng không biết đã rút đi đâu từ bao giờ.
Bên kia những hàng cây bằng lăng, tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng một màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra. Vòm trời cũng như cao hơn. Những tia nắng sớm đang từ từ di chuyển từ mặt nước lên những khoảng bờ bãi bên kia sông, và cả một vùng phù sa lâu đời của bãi bồi ở bên kia sông Hồng lúc này đang phô ra trước khuôn cửa sổ của gian gác nhà Nhĩ một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non- những màu sắc thân thuộc quá như da thịt, hơi thở của đất màu mỡ. Suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất, đây là một chân trời gần gũi, mà lại xa lắc vì chưa hề bao giờ đi đến- cái bờ bên kia sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà mình.
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
Ii- phân tích
-> Cảnh thiên nhiên gần gũi, quen thuộc, trù phú và dạt dào sự sống.

Sử dụng nhiều tính từ và nghệ thuật so sánh.
+ Hoa bằng lăng
+ Sông Hồng
+ Vòm trời
+ Bãi bồi
Tiết 136 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
=> Vẻ đẹp của quê hương.
a/ Ve� veỷ ủeùp cuỷa baừi bo�i beõn kia soõng:
- Khung caỷnh thieõn nhieõn coự chie�u saõu roọng, caựnh hoa baống laờng ủaọm hụn, soõng ho�ng ủoỷ nhaùt, voứm trụứi baừi bo�i beõn kia soõng.
-Nhú caỷm nhaọn baống caỷm xuực tinh teỏ: Khoõng gian vaứ caỷnh saộc.
=> V? d?p c?a quờ huong
Tìm thấy được nơi nương tựa là gia đình trong những ngày này.
b/Cảm nhận về gia đình:
- Liên:
+ Những ngón tay gầy guộc, âu yếm vuốt bên vai chồng.
+ Liên mặc tấm áo vá " Suốt đời anh làm em khổ lắm ....." Có hề sao đâu.
- Con trai:
+ Chưa hiể�u mình, ngây thơ giống mình khi xưa.
=> Nhĩ thấu hiểu và biết ơn sâu sắc.
c/ Nhĩ suy ngẫm về cuộc đời:
- Niềm khao khát của Nhĩ: được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông:
- Nhờ người con trai thay mình qua sông.
- Đứa con thực hiện một cách miễn cưỡng.
=> Trên đới khó tránh khỏi cái chùng chình vòng vèo.( cám dỗ của cuộc sống).
3/ Nghệ thuật
- Lựa chọn người kể chuyện ở ngôi thứ ba.
- Sáng tạo trong việc tạo nên tình huống của truyện nghịch lí.
- Xây dựng những hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng trong văn bản : hình ảnh bãi bồi bên kia sông; những bông hoa bằng lăng cuối mùa;tiếng những tảng đất lở ở bờ sông bên này; cậu con trai của Nhĩ sa vào đám phá cờ thế; hành động và cử chỉ của Nhĩ ở cuối truyện.
4/ Ý nghĩa văn bản:
Cuộc sống, số phận con người chức đầy những điều bất thường, nghịch lí, vượt ra ngoài những dự định và toan tính của chúng ta.
Trên đường đời, con người ta khó lòng tránh khỏi những vòng vèo hoặc chùng chình, để rồi vô tình không nhận ra được những vẻ đẹp bình dị, gần gũi trong cuộc sống.
Thức tỉnh sự trân trọng giá trị của cuộc sống gia đình và những vẻ đẹp bình dị của quê hương.
Ghi nhớ SGK trang 108
T?ng k?t :
1/ Ý nào sau đây được coi là thông điệp phù hợp nhất của truyện ngắn Bến Quê gởi� đến người đọc.
A/ Dù có đi đâu thì quê hương vẫn là chỗ dừng chân cuối cùng của một con người.
B/ Hãy trân trọng những vẻ đẹp , những giá trị bình dị, gần gũi của cuộc sống quê hương.
C/ Quê hương nếu ai không nhớ- Sẽ không lớn nỗi thành người.
D/ Trước khi đi ra ngoài hãy sống với quê hương của mình.
2/ V? b?n d? tu duy cho do?n truy?n " B?n qu�"( HS v? tr�n gi?y A4)
Tiết 137 - Bến quê
(Nguyễn Minh Châu)
* Hướng dẫn học t?p:
-Đối với bài v?a học:
+ Xem lại bài, học ghi nhớ SGK trang 108
+ Tóm tắt truyện,nắm được tình huống và ý nghĩa truyện.
+ Nhận xét về nghệ thuật miêu tả thiên nhiên, miêu tả tâm lí nhân vật.
-Đối với bài học ở tiết tiếp theo:
+ Soạn "Những ngôi sao xa xôi" SGK trang 183.
+ Đọc và tóm tắt tác phẩm. Phân tích nhân vật Phương Định, chị Thao ,Nho .Thế hệ thanh niên chống Mĩ.
xin chân thành cảm ơn!
kính chúc các thầy cô mạnh khoẻ.
chúc các em chăm ngoan, học giỏi.