Bài 26. Ứng dụng của nam châm

Giải thích vì sao người ta dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện? (3đ)
Các cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật? (3đ)

Vì lõi sắt non nhiễm từ mạnh, khi ngắt điện thì lõi sắt không còn từ tính.
Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng của ống dây.
Trong nam châm điện ở hình vẽ, nếu thay lõi sắt non bằng niken thì:(4đ)
Từ trường có mạnh hơn ống dây khi không có lõi không?
Đầu A của ống dây là cực gì?
Từ trường mạnh hơn.
Đầu A là cực từ Bắc.
Nam châm được ứng dụng rất nhiều trong đời sống và kĩ thuật. Em hãy nêu một số ứng dụng của nam châm mà em biết.
Loa điện
Chuông điện
Rơ le điện từ
Cần cẩu điện
…
I. Loa điện:
 Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có dòng điện chay qua
Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
a) Thí nghiệm:
I. Loa điện:
 Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có dòng điện chay qua
Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
Đóng công tắc K cho dòng điện cho dòng điện chạy qua ống dây.
a) Thí nghiệm:
N
S
I. Loa điện:
 Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có dòng điện chay qua
Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
a) Thí nghiệm:
N
S
Đóng công tắc K cho dòng điện cho dòng điện chạy qua ống dây.
Đóng công tắc K, di chuyển tay quay của biến trở để tăng, giảm cường độ dòng điện qua ống dây.
I. Loa điện:
 Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có dòng điện chay qua
Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
a) Thí nghiệm:
 Khi có dòng điện chạy qua, ống dây chuyển động.
b) Kết luận:
 Khi cường độ dòng điện thay đổi, ống dây dịch chuyển dọc theo khe hở ở giữa hai cực của nam châm.
I. Loa điện:
Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
Cấu tạo của loa điện:
 Ống dây đặt trong từ trường của nam châm
 Một đầu của ống dây gắn chặt với màng loa
Ống dây
Màng loa
Nam châm
Một số hình ảnh loa điện
I. Loa điện:
Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
Cấu tạo của loa điện:
II. Rơle điện từ:
Cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ:
Mạch điện 1
Mạch
điện 2
M
Thanh sắt
 Rơle điện từ là một thiết bị tự động đóng, ngắt mạch điện, bảo vệ và điều khiển sự làm việc của mạch điện
I. Loa điện:
Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
Cấu tạo của loa điện:
II. Rơle điện từ:
Cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ:
 Rơle điện từ là một thiết bị tự động đóng, ngắt mạch điện, bảo vệ và điều khiển sự làm việc của mạch điện
Chuông báo động:
Hai miếng kim loại của công tắc K
Chuông điện C
Rơle điện từ có nam châm điện N và miếng sắt non S
P
S
C
Nguồn điện Q
N
Nguồn điện P
Q
? Tại sao chuông kêu khi ta mở cửa?
Q
C
S
N
P
 Khi ta mở cửa mạch điện 1 hở, nam châm điện không hoạt động. Miếng sắt S rơi xuống, mạch 2 kín, chuông kêu.
? Khi đóng cửa chuông có kêu không, tại sao?
 Khi đóng cửa, chuông không kêu vì mạch điện 2 hở
I. Loa điện:
Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
Cấu tạo của loa điện:
II. Rơle điện từ:
Cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ:
Chuông báo động:
III. Vận dụng:
C3. Làm thế nào mà Bác sĩ có thể lấy mạt sắt nhỏ li ti ra khỏi mắt của bệnh nhân khi không thể dùng panh hoặc kìm? Bác sĩ đó có thể sử dụng nam châm được không? Vì sao?
Bác sĩ có thể sử dụng nam châm. Vì khi đưa nam châm lại gần vị trí có mạt sắt, nam châm sẽ tự động hút mạt sắt ra khỏi mắt.
I. Loa điện:
II. Rơle điện từ:
III. Vận dụng:
C4. Hình 26.5 mô tả cấu tạo của rơle dòng.
M
Thanh sắt S
Lò xo L
Động cơ
I. Loa điện:
II. Rơle điện từ:
III. Vận dụng:
C4. Giải thích vì sao khi dòng điện tăng quá mức cho phép thì mạch điện tự động ngắt, động cơ không làm việc?
M
I. Loa điện:
II. Rơle điện từ:
III. Vận dụng:
Mô tả hoạt động của rơle dưới dây?
Đọc “Có thể em chưa biết”
Học thuộc bài
Làm bài tập 26.1  26.4 sách bài tập
Chuẩn bị bài 27 “ Lực điện từ”