Bài 26. Ứng dụng của nam châm

SỞ GD - ĐT THÀNH PHỐ QUY NHON
BÀI GIẢNG DỰ THI
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
Trường THPT SỐ 1 PHÙ MỸ
Chào mừng quý thầy cô đến với hội thi giáo án CNTT!
VẬT LÝ 9 - TIẾT 28
BÀI 26
Ứng dụng của nam châm
BS: NGUYỄN THANH DƯƠNG
TRƯỜNG THPT SỐ 1 PHÙ MỸ
ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
Bài 26:
Kiểm tra bài cũ
1. So sánh sự nhiễm từ của sắt và thép trong từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua?


Giống nhau: Sắt, thép đặt trong từ trường đều bị nhiễm từ trở thành nam châm.
Khác nhau: Sau khi đã bị nhiễm từ, sắt non không giữ được từ tính lâu dài, còn thép thì giữ được từ tính lâu dài.
Kiểm tra bài cũ
2. Làm bài tập 25.1
Nam châm điện gồm một ống dây dẫn quấn xung quanh một lõi sắt non co dòng điện chạy qua.
a/ Nếu ngắt dòng điện thì nó còn tác dụng từ nữa không?
b/ Lõi của nam châm điện phải là sắt non, không được là thép. Vì sao?
Trả lời:
a/ Không.
b/ Vì khi ngắt điện, thép còn giữ được từ tính, nam châm điện mất ý nghĩa sử dụng.
Kiểm tra bài cũ
3. Cú th? tang l?c t? c?a nam chõm di?n tỏc d?ng lờn m?t v?t b?ng cỏch:
A. Thay đổi hình dạng của nam châm.
B. Tăng số dòng của ống dây.
C. Tăng cường độ dòng điên chạy qua các dòng dây.
D. Cả b và c.

Bài 26

Nội dung chính


Bài 26: Ứng dụng của nam châm

Loa điện.
Rơ le điện từ.
Chuông báo động.
Vận dụng: rơ le dòng
I) Loa điện:
1) Nguyên tắc hoạt động:
a) Thí nghiệm:
Có hiện tuợng gì xảy ra với ống dây khi:
Đóng khoá K, cho dòng điện chạy qua ống dây.
Đổi chiều dòng điện. Đóng khoá K.
Đóng khoá K, di chuyển con chạy của biến trở.
Mắc mạch điện như hình vẽ
HỌC SINH QUAN SÁT GIÁO VIÊN LÀM THÍ NGHIỆM VÀ HOẠT ĐỘNG NHÓM LÀM THÍ NGHIỆM, THẢO LUẬN CÁC CÂU HỎI.
b/. Kết luận:
- Khi có dòng điện chạy qua, ống dây chuyển động.
- Khi cường độ dòng điện thay đổi, ống dây dịch chuyển (dao động) dọc theo khe hở giữa hai cực của nam châm.
2) Cấu tạo của loa điện:
Hoạt động của loa điện:
Khi dòng điện vào ống dây thay đổi thì ống dây dao động, làm cho màn loa dao động theo và phát ra âm thanh.
Loa điện biến dao động điện thành âm thanh.
II) Rơ le điện từ:
1) Cấu tạo và hoạt động:
Mạch điện 1
Mạch điện 2
Thanh sắt
K
Động cơ M
M
Tiếp điểm
Khi khoá K mở, động cơ M có hoạt động không?
Khi khoá K đóng, động cơ M có hoạt động không? Vì sao?
+
_
+
_
HỌC SINH THẢO LUẬN NHÓM TRẢ LỜI CÂU HỎI
II) Rơ le điện từ:
1) Cấu tạo và hoạt động:
Mạch điện 1
Mạch điện 2
K
Động cơ M
M
Khi khoá K đóng, động cơ M hoạt động. Vì tiếp điểm đóng, mạch điện 2 kín.
Tiếp điểm
C1: Tại sao khi đóng khóa K để dòng điện chạy trong mạch điện 1 thì động cơ M ở mạch điện 2 hoạt động?
_
_
+
+
2) Ứng dụng: Chuông báo động
tiếp điểm T
P
P
N
S
chuông điện
mạch điện 1
mạch điện 2
C2:
Khi cửa đóng, chuông điện không kêu. Tại sao?
S
2) Ứng dụng: Chuông báo động
P
P
N
chuông điện
mạch điện 1
mạch điện 2
C2:
Khi cửa mở, chuông điện kêu. Tại sao?
tiếp điểm T
C3: Trả lời câu hỏi :
Trong bệnh viện, làm thế nào bác sĩ có thể lấy mạt sắt nhỏ li ti ra khỏi mắt bệnh nhân khi không thể dùng panh hoặc kìm? Bác sĩ có thể sử dụng nam châm được không? Vì sao?
III/ Vận dụng:
L
2
1
S

C4) Rơle dòng:
Khi dòng điện qua động cơ ở mức cho phép, lò xo L kéo thanh sắt S làm đóng các tiếp điểm 1,2. Động cơ làm việc bình thường.
M
động cơ
N
là loại rơle mắc nối tiếp với thiết bị cần bảo vệ.
A
0
5
S
L
2
1

M
động cơ
N
Khi dòng điện qua động cơ tăng quá mức cho phép, tác dụng từ của nam châm điện N mạnh lên, thắng lực kéo của lò xo, hút thanh sắt S làm mạch điện tự động ngắt.
C4) Rơle dòng:
là loại rơle mắc nối tiếp với thiết bị cần bảo vệ.
A
0
5
Nêu nguyên tắc hoạt động của loa điện.
Trong thí nghiệm ở phần loa điện, khi cho dòng điện có chiều và cường độ không thay đổi qua ống dây thì ống dây có dao động không? Giải thích?
Tác dụng của nam châm điện trong rơle điện từ và trong chuông báo động.
Nguyên tắc hoạt động của loa điện: Loa điện hoạt động dựa trên tác dụng từ của nam châm lên ống dây có dòng điện chạy qua.
Rơ le điện từ là thiết bị tự động đóng, ngắt mạch điện, bảo vệ và điều khiển sự làm việc của mạch điện.
Nam châm được ứng dụng rộng rãi trong thực tế,như được dùng để chế tạo loa điện,rơ le điện từ, chuông báo động và nhiều thiết bị tự động khác.
VUI D? H?C
Có các vật sau : một thanh nam châm, một thanh thép, một miếng xốp nhẹ, một chậu bằng nhựa đựng nước. Làm cách nào em có thể chế tạo thanh thép thành thanh nam châm?
Làm nhiễm từ thanh thép : Cho thanh thép tiếp xúc với nam châm.
Đặt thanh thép lên miếng xốp.
Thả nhẹ miếng xốp nổi trên mặt nước trong chậu.
Chờ thanh thép định hướng theo phương Bắc – Nam địa lí.
Đánh dấu cực của thanh thép .
Về nhà tìm ví dụ khác về ứng dụng của nam châm điện trong cuộc sống và kỹ thuật.
Làm bt 26.1, 26.2, 26.3, 26.4.
Học bài và xem trước bài 27: LỰC ĐIỆN TỪ.
I) Loa điện:
1) Nguyên tắc hoạt động:
a) Thí nghiệm:
b/. Kết luận:
- Khi có dòng điện chạy qua, ống dây chuyển động.
- Khi cường độ dòng điện thay đổi, ống dây dịch chuyển (dao động) dọc theo khe hở giữa hai cực của nam châm.
2) Cấu tạo của loa điện:
Khi dòng điện vào ống dây thay đổi thì ống dây dao động, làm cho màn loa dao động theo và phát ra âm thanh.
Loa điện biến dao động điện thành âm thanh.
II) Rơ le điện từ:
Là thiết bị tự động đóng, ngắt mạch điện, bảo vệ và điều khiển sự làm việc của mạch điện.
1) Cấu tạo và hoạt động:
2) Ứng dụng: Chuông báo động
III/ Vận dụng:

C3: C4: Rơ le dòng.