Bài 26. Ứng dụng của nam châm

MÔN VẬT LÝ 9
Kiểm tra bài cũ
Giải thích vì sao người ta dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện? (3đ)
Các cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật? (3đ)
Vì lõi sắt non nhiễm từ mạnh, khi ngắt điện thì lõi sắt không còn từ tính.
Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng của ống dây.
Trong nam châm điện ở hình vẽ, nếu thay lõi sắt non bằng niken thì:(4đ)
Từ trường có mạnh hơn ống dây khi không có lõi không?
Đầu A của ống dây là cực gì?
Từ trường mạnh hơn.
Đầu A là cực từ Bắc.
ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
Tiết 28
Nam châm được chế tạo không mấy khó khăn và ít tốn kém nhưng có vai trò quan trọng và được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống cũng như trong ký thuật. Vậy nam châm có những ứng dụng nào trong thực tế?
I. LOA ĐIỆN:
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có dòng điện chạy qua.
I. Loa điện:
Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
Đóng công tắc K cho dòng điện cho dòng điện chạy qua ống dây.
a) Thí nghiệm:
N
S
Tiết 28
ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
I. Loa điện:
Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
a) Thí nghiệm:
N
S
Đóng công tắc K cho dòng điện cho dòng điện chạy qua ống dây.
Đóng công tắc K, di chuyển tay quay của biến trở để tăng, giảm cường độ dòng điện qua ống dây.
Tiết 28
ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
Tiết 28
I. LOA ĐIỆN:
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
Thí nghiệm
Kết luận:
 Khi có dòng điện chạy qua, ống dây chuyển động.
 Khi cường độ dòng điện thay đổi, ống dây dịch chuyển dọc theo khe hở ở giữa hai cực của nam châm.
ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
Tiết 28
I. LOA ĐIỆN:
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
2. Cấu tạo của loa điện:
 Ống dây đặt trong từ trường của nam châm
 Một đầu của ống dây gắn chặt với màng loa
Ống dây
Màng loa
Nam châm
ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
Tiết 28
I. LOA ĐIỆN:
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
2. Cấu tạo của loa điện:
II. RƠLE ĐIỆN TỪ:
1.Cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ:
Rơ le điện từ là một thiết bị tự động đóng, ngắt mạch điện, bảo vệ và điều khiển sự làm việc của mạch điện.
Hình 26.3
ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
Tiết 28
I. LOA ĐIỆN:
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
2. Cấu tạo của loa điện:
II. RƠLE ĐIỆN TỪ:
1.Cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ:
Tại sao khi đóng công tắc K để dòng điện chạy trong mạch điện 1 thì động cơ M ở mạch điện 2 hoạt động?
Hình 26.3
Mạch điện 1
Mạch
điện 2
Thanh sắt
M
ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
Tiết 28
I. LOA ĐIỆN:
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
2. Cấu tạo của loa điện:
II. RƠLE ĐIỆN TỪ:
1.Cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ:
2. Ví dụ về ứng dụng của rơ le điện từ: Chuông báo động
Hai miếng kim loại của công tắc K
Chuông điện C
Rơle điện từ có nam châm điện N và miếng sắt non S
P
S
C
Nguồn điện Q
N
Nguồn điện P
Q
? Tại sao chuông kêu khi ta mở cửa?
Q
C
S
N
P
 Khi ta mở cửa mạch điện 1 hở, nam châm điện không hoạt động. Miếng sắt S rơi xuống, mạch 2 kín, chuông kêu.
? Khi đóng cửa chuông có kêu không, tại sao?
 Khi đóng cửa, chuông không kêu vì mạch điện 2 hở
ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
Tiết 28
I. LOA ĐIỆN:
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
2. Cấu tạo của loa điện:
II. RƠLE ĐIỆN TỪ:
1. Cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ:
2. Ví dụ về ứng dụng của rơ le điện từ- Chuông báo động:
III VẬN DỤNG:
C3. Làm thế nào mà Bác sĩ có thể lấy mạt sắt nhỏ li ti ra khỏi mắt của bệnh nhân khi không thể dùng panh hoặc kìm? Bác sĩ đó có thể sử dụng nam châm được không? Vì sao?
Bác sĩ có thể sử dụng nam châm. Vì khi đưa nam châm lại gần vị trí có mạt sắt, nam châm sẽ tự động hút mạt sắt ra khỏi mắt.
ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
Tiết 28
I. LOA ĐIỆN:
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
2. Cấu tạo của loa điện:
II. RƠLE ĐIỆN TỪ:
1. Cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ:
2. Ví dụ về ứng dụng của rơ le điện từ- Chuông báo động:
III VẬN DỤNG:
Bác sĩ có thể sử dụng nam châm. Vì khi đưa nam châm lại gần vị trí có mạt sắt, nam châm sẽ tự động hút mạt sắt ra khỏi mắt.
C3.Mô tả cấu tạo của rơle dòng





ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
Tiết 28
I. LOA ĐIỆN:
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
2. Cấu tạo của loa điện:
II. RƠLE ĐIỆN TỪ:
1. Cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ:
2. Ví dụ về ứng dụng của rơ le điện từ- Chuông báo động:
III VẬN DỤNG:
C3:
C3.Mô tả cấu tạo của rơle dòng





? Giải thích vì sao dòng điện tăng quá mức cho phép thì mạch điện tự động ngắt, động cơ không làm việc.
Lò xo
L
Hình 26.5
M
Thanh sắt S
Động cơ