Bài 26. Ứng dụng của nam châm

1
Nhắc lại một số kiến thức
2
1
2
3
Bắc
nam
Lõi sắt non
Lõi thép
Em hãy nhận xét góc lệch của kim nam châm trong trường hợp ống dây có lõi sắt non hoặc thép với góc lệch của kim nam châm trong trường hợp ống dây không có lõi sắt non hoặc thép.
3
Ống dây có lõi sắt non
Ống dây có lõi thép
Em hãy nhận xét về tác dụng từ của ống dây có lõi sắt non và ống dây có lõi thép khi ngắt dòng điện chạy qua ống dây?
4
tiết 28
ứng dụng của nam châm
5
S
N
0
Hình 26.1
Đóng khoá K
Điều chỉnh biến trở
I.LOA ĐIỆN
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện
6
a. Thí nghiệm
b. Kết luận
- Khi có dòng điện chạy qua ống dây chuyển động
- Khi cường độ dòng điện thay đổi, ống dây chuyển dọc theo khe hở giữa hai cực của nam châm.
Loa di?n ho?t d?ng d?a v�o tỏc d?ng t? c?a nam chõm lờn ?ng dõy cú dũng di?n ch?y qua.
I.LOA ĐIỆN
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện
7
b) Cấu tạo của loa điện:
ống dây L
(trong thực tế thường gọi là côn loa)
Nam châm E
(là nam châm vĩnh cửu, chi tiết xem hình bên)
M�ng loa M
(thường làm bằng giấy chuyên dùng)
I.LOA ĐIỆN
1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện
2. Cấu tạo của loa điện
8
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ LOA ĐIỆN
9
Khi dòng điện có cường độ thay đổi được truyền từ micro qua bộ phận tăng âm đến ống dây thì ống dây dao động.
Vì màng loa được gắn chặt với ống dây nên khi ống dây dao động, màng loa dao động theo và phát ra âm thanh đúng với âm thanh mà nó nhận được từ micrô .
Loa điện biến dao động điện thành âm thanh
Quá trình biến đổi dao động điện thành
âm thanh trong loa điện diễn ra như thế nào?
10
II. Rơ le điện từ:
1. Cấu tạo v� hoạt động của rơle điện từ
Mạch điện 1
Mạch điện 2
Thanh sắt
K
Động cơ M
M
Tiếp điểm
Nam châm điện
Khi khoá K mở, động cơ M có hoạt động không? Vì sao?
Khi khoá K đóng, động cơ M có hoạt động không? Vì sao?
11
tiếp điểm T
P
P
N
S
chuông điện
mạch điện 1
mạch điện 2
II. Rơ le điện từ:
1. Cấu tạo v� hoạt động của rơle điện
2.VD ứng dụng của Rơle điện từ: Chuông báo động
Công tắc K
Khi đóng cửa, chuông có kêu không? Vì sao?
12
S
P
P
N
chuông điện
mạch điện 1
mạch điện 2
tiếp điểm T
II. Rơ le điện từ:
1. Cấu tạo v� hoạt động của rơle điện
2.VD ứng dụng của Rơle điện từ: Chuông báo động
Khi cửa hé mở, chuông có kêu không? Vì sao?
Khi cửa hé mở, chuông kêu vì cửa mở đã làm hở mạch điện 1, nam châm điện mất hết từ tính, miếng sắt rơi xuống và tự động đóng mạch điện 2.
13
S
P
P
N
chuông điện
mạch điện 1
mạch điện 2
tiếp điểm T
Ta hãy quan sát lại một lần nữa (chậm hơn)
1.Cửa hé
2. Miếng sắt rơi
3. Dòng điện chạy trong MĐ2
4. Chuông điện kêu
14
Nguyên tắc hoạt động của loa điện: Loa điện hoạt động dựa trên tác dụng..........của nam châm lên ống dây có dòng điện chạy qua.
Rơ le điện từ là thiết bị .............đóng, ngắt mạch điện, bảo vệ và điều khiển sự làm việc của mạch điện.
Nam châm được ứng dụng rộng rãi trong thực tế,như được dùng để chế tạo: ………..

và nhiều thiết bị tự động khác.
Bài tập: Điền từ thích hợp vào chỗ trống(...)
Ghi nhớ
Từ
tự động
loa điện,rơ le điện từ, chuông báo động
15
C3 Trong bệnh viện, làm thế nào mà bác sĩ có thể lấy mạt sắt nhỏ li ti ra khỏi mắt bệnh nhân khi không thể dùng panh hoặc kìm? Bác sĩ đó có thể dùng nam châm được không? Vì sao?
III. Vận dụng:
Được. Vì đưa nam châm lại gần vị trí có mạt sắt, nam châm sẽ tự động hút mạt sắt ra khỏi mắt.
16
M
0
5
10
A
Hình 26.5
C4 : Giải thích vì sao khi dòng điện qua động cơ tăng quá mức cho phép thì mạch điện tự động ngắt và động cơ ngừng làm việc ?
N
S
1
2
Khi dòng điện tăng quá mức cho phép, tác dụng từ của nam châm điện mạnh lên, thắng lực đàn hồi của lò xo, hút thanh sắt S làm mạch điện tự động ngắt.
17
Một số ứng dụng của nam châm trong đời sống và kỹ thuật
18
Máy phát điện có nam châm quay
Thanh quét
Vành khuyên
S
N
Máy phát điện có cuộn dây quay
Loa điện
19
Cẩu trục
20
Tàu đệm từ
21
VUI D? H?C
Có các vật sau : một thanh nam châm, một thanh thép, một miếng xốp nhẹ, một chậu bằng nhựa đựng nước. Làm cách nào em có thể chế tạo thanh thép thành thanh nam châm?
22
Làm nhiễm từ thanh thép : Cho thanh thép tiếp xúc với nam châm.
Đặt thanh thép lên miếng xốp.
Thả nhẹ miếng xốp nổi trên mặt nước trong chậu.
Chờ thanh thép định hướng theo phương Bắc – Nam địa lí.
Đánh dấu cực của thanh thép .
23
Tìm thêm ví dụ khác về ứng dụng của nam châm điện trong cuộc sống và kỹ thuật.
Làm bt 26.1, 26.2, 26.3, 26.4.
Xem trước bài 27: LỰC ĐIỆN TỪ.
Xem lại thí nghiệm ơ-xtét chứng tỏ dòng điện có tác dụng từ.
Trả lời câu hỏi: Nam châm có tác dụng từ lên dòng điện hay không?
Hướng dẫn về nhà
24
Hướng dẫn bài tập về nhà: 26.1 - 26.4 trang 32
Hướng dẫn:
26.1: Nam châm điện mạnh phụ thuộc vào số vòng và độ lớn cường độ dòng điện chạy qua chứ không phụ thuộc vào dây có tiết diện lớn (tiết diện chỉ cần phù hợp với cường độ cho trước).
26.2: Muốn từ hoá một thanh thép thì các đường sức từ của từ trường nam châm điện đi vào thanh thép tạo thành đường cong khép kín. Từ đó suy ra vị trí đặt tương ứng với mầu sơn của thanh thép.
26.3-26.4: Dựa vào tác dụng tương tác và đặc tính hút sắt của nam châm.