Bài 26. Tổng kết phần văn bản nhật dụng

TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
Tiết 131.132
I. Khái niệm văn bản nhật dụng
Khái niệm:
- Không phải là khái niệm thể loại.
- Không phải khái niệm chỉ kiểu văn bản
=> Chỉ đề cập đến chức năng, đề tài, tính cập nhật.
2. Đề tài: phong phú (thiên nhiên, môi trường...)
3. Chức năng: bàn luận, thuyết minh, tường thuật, miêu tả, đánh giá... Những vấn đề hiện tượng của đời sống xã hội.
4. Tính cập nhật: kịp thời , đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của cuộc sống hàng ngày.



.
Tiết 131.132 : TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
* Ý nào thể hiện chính xác nhất tính chất của các
văn bản nhật dụng ?
Chỉ cần có tính cập nhật ( nội dung gần gũi , bức thiết
với cuộc sống của con người và cộng đồng ).
B. Có tính cập nhật về nội dung song phải đạt đến một trình
độ nhất định về mặt nghệ thuật trình bày và diễn đạt.
C.Buộc phải có hư cấu nghệ thuật.
D. Tuyệt đối không dùng hư cấu nghệ thuật.
B
KHÁI NIỆM VĂN BẢN NHẬT DỤNG
Bài tập trắc nghiệm:
Baøi 1
Ngữ văn – Tiết 131 và 132
TOÅNG KEÁT PHAÀN VAÊN BAÛN NHAÄT DUÏNG
Bài tập trắc nghiệm:
Bài 2. N?i dung n�o sau d�y khơng ph� h?p v?i d?c di?m c?a van b?n nh?t d?ng?
A. D? c?p d?n nh?ng v?n d? g?n gui, b?c thi?t dang di?n ra trong cu?c s?ng hi?n t?i.
B. Có thể được viết bằng các phương thức biểu đạt khác nhau.
C. Chỉ được sáng tác trong thời điểm hiện tại.
D. Cĩ gi� tr? nh?t d?nh v? m?t van chuong.
Tiết 131.132: TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG

Bài 3: Nội dung mà văn bản nhật dụng đặt ra còn được thể hiện ở những môn học nào? Cho ví dụ.
Nội dung mà văn bản nhật dụng đặt ra còn được thể hiện ở những môn học:
+ Sinh học (môi trường)
+ Địa lý (môi trường, đất đai)
+ Giáo dục công dân (quyền trẻ em, phòng chống tệ nạn xã hội)
Bài tập thảo luận ( 3 p )
Khi chuẩn bị bài ở nhà, Hà và An tranh luận:
Hà cho rằng văn bản nhật dụng có tính bức thiết gắn với những vấn đề thời sự của cộng đồng.
An lại cho rằng văn bản nhật dụng gắn với những vấn đề lâu dài của sự phát triển lịch sử, xã hội.
Ý kiến của em về vấn đề này như thế nào ?
Đáp án
Nội dung của văn bản nhật dụng có tính cập nhật thời sự. Cập nhật là gắn với cuộc sống bức thiết, hàng ngày song tính bức thiết phải gắn với những vấn đề cơ bản của cộng đồng, cái thường nhật phải gắn với những vấn đề lâu dài của sự phát triển lịch sử xã hội.
Tiết 131.132: TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG

Em hãy cho biết vấn đề bức thiết mang tính cập nhật mà hiện nay mọi người đang quan tâm?
Tiết 131.132 : TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
Bài tập vận dụng
Điều tra tình hình xử lí rác trong trường học:

Tiết 131.132 : TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
- Bạn có xả rác nơi trường,lớp và ở nơi công cộng
không?

- Vì sao bạn lại xả rác nơi trường, lớp và ở nơi công
cộng ?

- Thái độ của bạn khi thấy người khác xả rác bừa bãi
ở trường, lớp, nơi công cộng?

- Theo bạn cách khả quan nhất để giữ sạch trường,
lớp, nơi công cộng ?
Một số giải pháp.
- Có thùng rác bỏ rác đúng nơi quy định.
- Hãy phân loại rác vì rác là tài nguyên.
- Mỗi tỉnh thành địa phương đều phải có nhà
máy xử lí rác thải.

Tiết 131.132: TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
Những hình ảnh sau đề cập tới những vấn đề bức thiết nào của cuộc sống ?
Môi trường
Môi trường và quyền trẻ em
Các tệ nạn xã hội
 Những vấn đề bức thiết trong cuộc sống chính là tính cập nhật của Vb nhật dụng .
Hãy quan sát những bức tranh sau và cho biết những tranh đó phù hợp với nội dung của văn bản nhật dụng nào ?
Động Phong Nha
Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử
Hình ảnh nổ bom nguyên
tử ở Hirosima
Đám mây phóng xạ khổng lồ
Đấu tranh cho một thế giới hòa bình
Tuyên bố thế giới về sự sống còn , quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em
Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000
Ôn dịch thuốc lá
Bài toán dân số
Cuộc chia tay của những con búp bê
HẾT TIẾT 1
HƯỚNG DẪN HOÏC TAÄP
BAØI HOÏC TIEÁT NAØY :
Xem laïi baøi hoïc
Hoïc thuoäc khaùi nieäm vaên baûn nhaät duïng.
BÀI HỌC TIẾT TIẾP THEO :
Chu?n b? phần tiếp theo của bài tổng kết văn bản nhật dụng.
Đọc lại các văn bản nhật dụng đã học.
Tìm hiểu nội dung và phương thức biểu đạt của các văn bản nhật dụng đã học từ lớp 6,7,8
Hình thức và phương pháp học văn bản nhật dụng
Xin ch�n th�nh c?m on !
Tiết học đến đây kết thúc,
kính chúc quý thầy cô mạnh khoẻ!
Chúc các em học giỏi !
Câu 2: Nối tên văn bản với nội dung cho phù hợp:
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 1: Đặc điểm của văn bản nhật dụng là gì?
A. Không phải là khái niệm thể loại, không chỉ kiểu văn bản.
B. Đề cập tới chức năng, đề tài và tính cập nhật về nội dung.
C. Mang tính thời sự và tính lâu dài.
D. Cả 3 đáp án trên.
 Những vấn đề bức thiết trong cuộc sống chính là tính cập nhật của Vb nhật dụng .
Hãy quan sát những bức tranh sau và cho biết những tranh đó phù hợp với nội dung của văn bản nhật dụng nào ?
Động Phong Nha
Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử
Bài toán dân số
Tuyên bố thế giới về sự sống còn , quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em


Tiết 131.132: TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
II. NO�I DUNG CA�C VAấN BA�N NHA�T DUẽNG ẹAế HOẽC
I. KH�I NI?M VAN B?N NH?T D?NG
Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử
Nơi chứng kiến những sự kiện lịch sử hào hùng, bi tráng của Hà Nội.
Tự sự, miêu tả và biểu cảm.
Động Phong Nha
Là kì quan thế giới, thu hút khách du lịch, tự hào và bảo vệ danh lam thắng cảnh này.
Thuyết minh, miêu tả.
Bức thư của thủ lĩnh da đỏ.
Con người phải sống hoà hợp với thiên nhiên lo bảo vệ MT
Nghị luận và biểu cảm.
Cổng trường mở ra.
Tình cảm thiêng liêng của cha mẹ với con cái. Vai trò của nhà trường đối với mỗi con người.
Tự sự, miêu tả, nghị luận, biểu cảm.
Mẹ tôi
Tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng của con cái.
Tự sự, miêu tả, nghị luận, biểu cảm.
Cuộc chia tay của những con búp bê
Tình cảm thân thiết của 2 anh em và nỗi đau xót khi ở trong hoàn cảnh gia đình bất hạnh.
Nghị luận và biểu cảm.
Ca Huế trên sông Hương.
Vẻ đẹp của sinh hoạt văn hoá và những con người tài hoa xứ Huế.
Tự sự, miêu tả, nghị luận, biểu cảm.
Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000
Tác hại của việc sử dụng bao bì ni lông đối với môi trường.
Nghị luận và hành chính.
Ôn dịch thuốc lá
Tác hại của thuốc lá
( đến kinh tế và sức khoẻ).
Nghị luận và hành chính.
Bài toán dân số
Mối quan hệ giữa dân số và sự phát triển xã hội.
Thuyết minh và nghị luận
I. KHÁI NIỆM VĂN BẢN NHẬT DỤNG
II. NOÄI DUNG CAÙC VAÊN BAÛN NHAÄT DUÏNG ÑAÕ HOÏC
III.HÌNH THÖÙC VAÊN BAÛN NHAÄT DUÏNG
- Phương thức biểu đạt của văn bản nhật dụng khá phong phú, đa dạng (kết hợp nhiều phương thức biểu đạt trong một văn bản).
- Giống như tác phẩm văn chương, văn bản nhật dụng thường không chỉ dùng một phương thức biểu đạt mà kết hợp nhiều phương thức biểu đạt để tăng tính thuyết phục.
Tiết 131-132, TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
?Về hình thức, văn bản nhật dụng có những đặc điểm gì?
I. KHÁI NIỆM VĂN BẢN NHẬT DỤNG
II. NOÄI DUNG CAÙC VAÊN BAÛN NHAÄT DUÏNG ÑAÕ HOÏC
III.HÌNH THÖÙC VAÊN BAÛN NHAÄT DUÏNG
IV. PHÖÔNG PHAÙP HOÏC VAÊN BAÛN NHAÄT
Có 5 yêu cầu :
1. Lưu ý nội dung các chú thích của văn bản nhật dụng.
2. Liên hệ các vấn đề trong văn bản nhật dụng và đời sống xã hội.
3. Có ý kiến, quan điểm riêng trước các vấn đề đó.
4. Vận dụng tổng hợp kiến thức các môn học khác để làm sáng tỏ các vấn đề được đặt ra trong văn bản nhật dụng.
5. Căn cứ vào đặc điểm và phương thức biểu hiện để phân tích một văn bản nhật dụng.
I. KH�I NI?M VAN B?N NH?T D?NG
II. NỘI DUNG CÁC VĂN BẢN NHẬT DỤNG ĐÃ HỌC
III.HÌNH THỨC VĂN BẢN NHẬT DỤNG
IV. PHƯƠNG PHÁP HỌC VĂN BẢN NHẬT DỤNG
- H?c van b?n nh?t d?ng: v?n d?ng v�o th?c ti?n (b�y t? quan di?m, � ki?n c?a mình v? v?n d? dĩ, cĩ d? b?n linh ki?n th?c, c�ch th?c b?o v? quan di?m, � ki?n ?y).
- Ki?n th?c c?a van b?n nh?t d?ng li�n quan d?n nhi?u mơn h?c (ví d?: cĩ th? k?t h?p v?i c�c mơn: Gi�o d?c cơng d�n, Sinh h?c...).
? Học văn bản nhật dụng để làm gì?
Tiết 131-132 TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
*Ghi nhớ:
- Tính cập nhật về nội dung là tiêu chuẩn hàng đâu của văn bản nhật dụng. Điều đó đòi hỏi lúc học văn bản nhật dụng nhất thiết phải liên hệ với thực tiễn cuộc sống.
- Hình thức của văn bản nhật dụng rất đa dạng. Cần căn cứ vào đặc điểm về hình thức văn bản cụ thể, thể loại và phương thức biểu đạt để phân tích tác phẩm.
? Qua phân tích, tổng hợp em hiểu ntn về văn bản nhật dụng

Tiết 131-132 TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
IV. PHƯƠNG PHÁP HỌC VĂN BẢN NHẬT
Bài tập thảo luận ( 3 p )
Khi chuẩn bị bài ở nhà, Hà và An tranh luận:
Hà cho rằng văn bản nhật dụng có tính bức thiết gắn với những vấn đề thời sự của cộng đồng.
An lại cho rằng văn bản nhật dụng gắn với những vấn đề lâu dài của sự phát triển lịch sử, xã hội.
Ý kiến của em về vấn đề này như thế nào ?
Đáp án
Nội dung của văn bản nhật dụng có tính cập nhật thời sự. Cập nhật là gắn với cuộc sống bức thiết, hàng ngày song tính bức thiết phải gắn với những vấn đề cơ bản của cộng đồng, cái thường nhật phải gắn với những vấn đề lâu dài của sự phát triển lịch sử xã hội.
Tiết 131.132: TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG

Em hãy cho biết vấn đề bức thiết mang tính cập nhật mà hiện nay mọi người đang quan tâm?
Tiết 131.132 : TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
Bài tập vận dụng
Điều tra tình hình xử lí rác trong trường học:

Tiết 131.132 : TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
- Bạn có xả rác nơi trường,lớp và ở nơi công cộng
không?

- Vì sao bạn lại xả rác nơi trường, lớp và ở nơi công
cộng ?

- Thái độ của bạn khi thấy người khác xả rác bừa bãi
ở trường, lớp, nơi công cộng?

- Theo bạn cách khả quan nhất để giữ sạch trường,
lớp, nơi công cộng ?
Một số giải pháp.
- Có thùng rác bỏ rác đúng nơi quy định.
- Hãy phân loại rác vì rác là tài nguyên.
- Mỗi tỉnh thành địa phương đều phải có nhà
máy xử lí rác thải.

Tiết 131.132: TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT DỤNG
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
* BÀI HỌC TIẾT NÀY :
Học bài. Nắm chắc nội dung và các hình thức của VBND.
* BAØI HOÏC TIEÁT TIEÁP THEO : Chuẩn bị bài “Chương trình địa phương” :
- Đọc các ví dụ của SGK / 97,98.
- Thực hiện câu hỏi số 1, 2, 3, 4, 5.
- Xác định được từ địa phương và tìm từ toàn dân tương ứng.
Xin ch�n th�nh c?m on !
Tiết học đến đây kết thúc,
kính chúc quý thầy cô mạnh khoẻ!
Chúc các em học giỏi !