Bài 26. Thuế máu

Trần Văn Quốc
GV:
Năm học:2008-2009
KIỂM TRA BÀI CŨ
Để khuyến khích việc học,Nguyễn Thiếp khuyên vua Quang Trung thực hiện những chính sách nào?Theo em những chính sách đấy có đúng với thời đại bấy giờ hay không?Vì sao
Nguyễn Thiếp đưa ra những chính sách sau:
Người học tuỳ đâu tiện đấy mà đi học.
Dạy theo Chu Tử.
Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc sau đó đến Tứ thư ,ngũ kinh,chư sử.
Trả lời
Những đề xuất Nguyễn Thiếp gởi vua Quang Trung tuy chưa thật cụ thể nhưng hoàn toàn đúng với thời bấy giờ.Vì thời đại đó tác giả là người theo Nho giáo mà Nho giáo dạy theo các bậc thánh hiền ở Trung Hoa nên không thể đề ra những nội dung khác tiến bộ hơn được.

Dữ dội và tàn khốc…
Cảnh chết chóc la liệt…
Nhân dân lao động thuộc địa…
(Trích “ Bản án chế độ thực dân Pháp”)
NGUYỄN ÁI QUỐC
Tuần: 27
Tiết: 105
I. Tác giả-Tác phẩm
1.Tác giả:
Nguyễn Ái Quốc (1890-1969) là một trong những tên gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời kỳ hoạt động cách mạng trước năm 1945.
Văn chương của Người là cộng cụ sắc bén để nhằm mục đích vạch trần bộ mặt kẻ thù, nói lên nỗi khổ của nhân dân và kêu gọi đấu tranh.
Chân dung Nguyễn Ái Quốc
Em hãy nêu sơ lược vài nét tiêu biểu về tác giả và tác phẩm?
Đọc giới thiệu tác giả tác phẩm SGK trang 90
2. Tác phẩm
“Bản án chế độ thực dân Pháp” được viết bằng tiếng Pháp, xuất bản đầu tiên tại Pa- ri năm 1925, gồm 12 chương và phần phụ lục.
Tác phẩm đã tố cáo và kết án những tội ác tày trời của chủ nghĩa thực dân; đồng thời nói lên tình cảnh khốn cùng của nhân dân thuộc địa và tình cảm tác giả.
Tác phẩm
“Bản án chế độ thực dân Pháp”
II. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG:
1. Đọc và tìm hiểu chú thích
Yêu cầu đọc :Rõ ràng, mạch lạc đúng với giọng mỉa mai, châm biếm (khi nói về bọn thực dân) và giọng cảm thương, xót xa (khi nói về số phận bi thương của người dân thuộc địa)
THUẾ MÁU
Nguyễn Ái Quốc
Các em chú ý nghe đọc
-Bản xứ : Bản thân đất nước (thuộc địa) được nói đến…
-An-nam-mít :Cách gọi người Việt Nam với thái độ khinh miệt của thực dân Pháp. Ở đây Nguyễn Ái Quốc dùng trong ngoặc kép với dụng ý nhại lại cách gọi ấy.
-Ban-căng : Bán đảo Nam Âu thuộc Địa Trung Hải
-Chiếc gậy của các ngài thống chế : một phần của trang phục và cũng là biểu tượng cho quyền lực của các vị chỉ huy cao cấp trong quân đội
-Nhũng lạm : lạm dụng quyền hành, gây phiền hà và lấy tiền của.



Chú ý một số chú thích:
2. Bố cục :


Thuế máu
I. Chiến tranh và
“Người bản xứ”
II. Chế độ lính tình nguyện
III. Kết quả của sự
hi sinh
Em cho biết văn bản chia làm mấy phần?Từ đâu đến đâu?Nội dung của từng phần?
3. Kiểu văn bản :
Đoạn trích thuộc kiểu văn bản chính luận.
4. Ý nghĩa nhan đề :

Ý nghĩa
THUẾ MÁU
Là thứ thuế đóng bằng xương máu,tính mạng
của con người.
Gợi sự dã man,tàn bạo của chính quyền thực dân.
Gợi sự bi thảm của những người dân bản xứ
và thái độ của tác giả.
III. Tìm hiểu văn bản
1. Chiến tranh và “người bản xứ”
a. Thái độ của các quan cai trị thực dân
 Trước chiến tranh
Họ bị xem là những “tên da đen bẩn thỉu”,“kéo xe tay và ăn đòn”…
 Khi chiến tranh bùng nổ
Lập tức đuợc các quan cai tri tâng bốc,vỗ về:“ con yêu”,“bạn hiền”,“chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do”…
 Thủ đoạn lừa bịp,bỉ ổi của chính quyền thực dân.
Trước chiến tranh bọn thực dân xem “người bản xứ” là gì?
Khi chiến tranh xảy ra các quan cai trị xem “người bản xứ” là gì?
Trước chiến tranh họ bị đánh đập như súc vật…
Tranh của Nguyễn Ái Quốc
Tại sao thực dân Pháp lại thay đổi đột ngột đến như vậy?Có phải đây là lòng tốt thực dân Pháp đối với người dân thuộc địa hay không?
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Không phải ngẫu nhiên nhà cầm quyền thực dân đột ngột quay ngoắt 180 độ,biến những tên nô lệ An-Nam-Mít hoặc tên mọi đen bẩn thỉu thành những đứa con yêu,bạn hiền,những chiến sĩ bảo vệ công lí tự do…Đây chính là một thủ đoạn lừa mị dân chúng để che dấn bản chất tàn bạo, độc ác của thực dân Pháp.
Trả lời
b. Số phận của người dân thuộc địa

Họ không được hưởng tý nào
về quyền lợi
Phải xa vợ con, rời bỏ quê hương
Phơi thây trên các chiến trường
Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu,..
Ở hậu phương, họ bị nhiễm độc khạc ra
từng miếng phổi…
Kết quả: Trong số 70 vạn người thì
8 vạn người không bao giờ nhìn thấy mặt trời
quê hương nữa
1
2
3
4
Số phận “người bản xứ” khi tham gia vào cuộc chiến tranh phi nghĩa này ra sao?
Họ phơi thân trên các chiến trường, bỏ xác tại những miền hoang vu…
- Nghệ thuật trào phúng: gây tiếng cười mang ý nghĩa phê phán.
Nghệ thuật
- Từ ngữ biểu cảm : “tên da đen bẩn thỉu”, “tên An-nam-mít”, “con yêu”, “bạn hiền”…
- Hình ảnh biểu cảm : “phơi thây”,“xuống tận đáy biển”,“bỏ xác tại miền hoang vu”,“máu tưới vòng nguyệt quế”…
- Biện pháp biểu cảm :dùng từ ngữ trái ngược với bản chất sự vật, lối so sánh, ẩn dụ sắc sảo…
=> Tác dụng : Lật tẩy bộ mặt bịp bợm, xảo trá của thực dân Pháp. Tăng hiệu quả châm biếm sâu cay.
Em hãy nêu các yếu tố nghệ thuật có trong phần văn bản này?
 Vạch trần bộ mặt bỉ ổi của những tên cai trị thực dân.
 Số phận thảm thương của người dân thuộc địa khi bị biến thành những vật hi sinh cho chính sách cai trị của chúng.
Qua đó em rút ra được điều gì về bộ mặt chính quyền thực dân thời bấy giờ?
?
TƯ LIỆU VỀ CHIẾN TRANH CÁC NƯỚC THUỘC ĐỊA
Theo em,chiến tranh gây ra cho loài người như thế nào?Chúng ta có nên lên án các cuộc chiến tranh phi nghĩa hay không?
Bài tập
Câu 01
Câu 05
Câu 03
Câu 04
Câu 02
The end
1. Cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) được Nguyễn ái Quốc ví bằng cụm từ nào trong phần 1 của bài Thuế máu? (21 chữ)
- Hãy trả lời các câu hỏi, để tìm ra 7 ô chữ hàng ngang từ đó tìm từ khoá của các ô chữ sau:
Đ
Đ
Đ
Quay lại
01
Đ
Đ
Đ
Đ
S
S
S
S
S
S
S
- Đoạn trích Thuế máu nằm ở chương thứ mấy của tác phẩm Bản án chế độ thực dân Pháp?
Chương I
D
Chương II
02
Chương III
B
C
Chương IV
A
Quay lại
S
đ
S
S
D
03
B
C
A
Quay lại
S
đ
S
S
- Bản án chế độ thực dân Pháp được viết bằng tiếng gì?
Tiếng Việt
Tiếng Trung
Tiếng Pháp
Tiếng Nga
Nguyên nhân chính của việc các quan cai trị thay đổi thái độ đối với người dân thuộc địa?
Vì chính quyền thực dân muốn thay đổi chính sách cai trị mới.
A
04
Vì chính quyền thực dân muốn giúp đỡ cho những người dân thuộc địa có một cuộc sống tốt đẹp hơn.
B
C
D
Vì chính quyền thực dân muốn biến những người dân thuộc địa thành tấm bia đỡ đạn cho chúng trong cuộc chiến tranh phi nghĩa.
Vì chính quyền thực dân muốn những người dân thuộc địa phải phục tùng họ tốt hơn nữa.
Quay lại
Cuộc chiến tranh thế giới thứ hai (1939-1945)
Các cuộc chiến tranh mà Pháp tiến hành để mở rộng thuộc địa
Cụm từ cuộc chiến tranh vui tươi mà Nguyễn �i Quốc sử dụng trong đoạn trích Thuế máu nói về cuộc chiến tranh nào?
Cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất (1014-1918)
A
05
Cuộc chiến tranh Pháp- Phổ (Đức) (1970-1971)
B
C
D
Quay lại
CÁC EM SẼ TIẾP TỤC BÀI HỌC TRONG TIẾT HỌC SAU