Bài 26. Thuế máu

TIẾT 105: THUẾ MÁU
Nguyễn ái Quốc

Kiểm tra bài cũ
? Hãy nêu mục đích của phép học? Cách học và Tác dụng của cách học mà Nguyễn Thiếp đã trình bày trong bài tấu Bàn luận về phép học?
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nguyễn Ái Quốc ( 1890 - 1969), là một trong những tên gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời kì hoạt động Cách mạng trước năm 1945.
Chân dung Nguyễn Ái Quốc
2. Tác phẩm
b. Xuất xứ:
Là chương I của tác phẩm được viết bằng tiếng Pháp, gồm 12 chương và một phần phụ lục.
a. Hoàn cảnh sáng tác:
Năm 1925: Xuất bản tại Pháp;1946: Xuất bản tại Việt Nam.
*Đọc
- Khi đọc cần kết hợp nhiều giọng đọc: Khi mỉa mai, châm biếm, khi đau xót đồng cảm, khi căm hờn, phẫn nộ, khi giễu nhại, trào phúng…, chú ý các từ trong ngoặc kép.
Tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp”
Chương I: Thuế máu
- Chương II: Việc đầu độc người bản xứ
Chương III: Các quan toàn quyền thống đốc
Chương IV: Các quan cai trị
Chương V: Những nhà khai hoá
Chương VI: Gian lận trong bộ máy nhà nước
Chương VII: Việc bóc lột người bản xứ
Chương VIII: Công lí
- Chương IX: Chính sách ngu dân
Chương X: Giáo hội
- Chương XI: Nỗi nhục của người đàn bà bản xứ
Chương XII: Nô lệ thức tỉnh
PhÇn phô lôc: Göi thanh niªn ViÖt Nam
2. Tác phẩm
b. Xuất xứ:
Là chương I của tác phẩm được viết bằng tiếng Pháp, gồm 12 chương và một phần phụ lục.
a. Hoàn cảnh sáng tác:
Năm 1925: Xuất bản tại Pháp;1946: Xuất bản tại Việt Nam.
c. Thể loại:
Phóng sự điều tra
*Đọc
Kiểu văn bản: Chương I: nghị luận kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
Hệ thống luận điểm:
- Chiến tranh và người bản xứ.
- Chế độ lính tình nguyện
- Kết quả của sự hy sinh
d. Bố cục :
3 phần
Thuế máu
I. Chiến tranh và
“Người bản xứ”
II. Chế độ lính
tình nguyện
III. Kết quả của sự
hi sinh
Bố cục :


Thuế máu
I. Chiến tranh và
“Người bản xứ”
II. Chế độ lính tình nguyện
III. Kết quả của sự
hi sinh
3 phần
Tên các phần: Gợi cho người đọc thấy sự tàn bạo của chính
quyền thực dân và nỗi khổ của người dân thuộc địa theo
trình tự thời gian : trước – trong và sau chiến tranh
Nhận xét cách đặt tên chương, tên các phần trong đoạn trích?
Thuế máu: Gợi lên sự dã man, tàn bạo, quá trình bóc lột đến cùng kiệt sức lao động, mồ hôi xương máu của chủ nghĩa thực dân và sự bi thảm của người dân
-Nguyễn ái Quốc-
1. Tác giả
2. Tác phẩm
Bản xứ :
Bản thân đất nước (thuộc địa) được nói đến…
An-nam-mít :
Cách gọi người Việt Nam với thái độ khinh miệt của thực dân Pháp. Ở đây Nguyễn Ái Quốc dùng trong ngoặc kép với dụng ý nhại lại cách gọi ấy.
Ban-căng :
Bán đảo Nam Âu thuộc Địa Trung Hải
Chiếc gậy của các ngài thống chế:
Một phần của trang phục và cũng là biểu tượng cho quyền lực của các vị chỉ huy cao cấp trong quân đội
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Chiến tranh và "người bản xứ"
Chiến tranh thế giới thứ nhất, còn được gọi Đại chiến thế giới lần thứ nhất, Thế chiến thứ nhất hay Đệ nhất thế chiến, diễn ra từ tháng 8 năm 1914 đến tháng 11 năm 1918, là một trong những cuộc chiến tranh quyết liệt, quy mô to lớn nhất trong lịch sử nhân loại; về quy mô và sự khốc liệt nó chỉ đứng sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Đây là cuộc chiến tranh có chiến trường chính bao trùm khắp châu Âu và ảnh hưởng ra toàn thế giới, lôi kéo tất cả các cường quốc châu Âu và Bắc Mỹ vào vòng chiến với số người chết trên 20 triệu người với sức tàn phá và ảnh hưởng về vật chất tinh thần cho nhân loại rất sâu sắc và lâu dài.
Một số hình ảnh về cuộc chiến tranh thế giới lần 1
Dữ dội và tàn khốc…
Cảnh chết chóc la liệt…
Đau thương và mất mát…
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Chiến tranh và "người bản xứ"
Luận cứ:
Luận cứ 1: Thái độ của các quan cai trị
Luận cứ 2: Số phận của người dân thuộc địa
Thái độ của các quan cai trị
Trước chiến tranh
Khi chiến tranh xảy ra
-Những tên da đen bẩn thỉu.
-Những tên An-Nam-mít bẩn thỉu
=> Bị xem là giống người hạ đẳng
-> họ chỉ biết kéo xe tay, bị đối xử đánh đập như súc vật
-Những đứa con yêu, những người bạn hiền.
-Những chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do
=>họ được tâng bốc, vỗ về, phong cho danh hiệu cao quý để biến họ thành vật hi sinh.

Thái độ mâu thuẫn
-> tác giả vạch trần bộ mặt thật của bọn
thực dân không chỉ tàn bạo, độc ác
mà còn thâm hiểm, giả dối.
> <
Nhận xét về thái độ của
các quan cai trị?
-> Xem thường, khinh miệt.
-> Đề cao tâng bốc.
Thái độ của quan cai trị
Trước chiến tranh
Khi chiến tranh xảy ra
Họ bị xem là “những tên da đen bẩn thỉu”, “bị ăn đòn”…
Họ lập tức được các quan cai trị tâng bốc, vỗ về: “con yêu”, “bạn hiền”, “chiến sĩ bảo vệ công lý,
tự do”
> <
Tại sao người bản xứ từ địa vị hèn hạ bỗng trở thành những đứa
con yêu, những người bạn hiền, thậm chí được chính quyền
thực dân phong cho danh hiệu tối cao là chiến sĩ bảo vệ công lí
và tự do ?
Thủ đoạn lừa bịp bỉ ổi của chính quyền thực dân
Các cụm từ đặt trong dấu ngoặc kép ở đây được dùng với dụng ý gì ?
“những tên da đen bẩn thỉu”, “bị ăn đòn”…
“con yêu”, “bạn hiền”, “chiến sĩ bảo vệ công lý,
tự do”
 Hệ thống từ ngữ mỉa mai, giễu cợt, châm biếm
Số phận người dân thuộc địa
Số phận người dân thuộc địa
Số phận người dân thuộc địa
Số phận người dân thuộc địa
Họ không được hưởng tý nào về quyền lợi, biến thành vật hi sinh cho danh dự, lợi ích của kẻ cầm quyền.
Phải xa vợ con, rời bỏ quê hương, đem mạng sống đổi lấy vinh dự hão huyền.
Phơi thây trên các chiến trường Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu...
Họ phải làm công việc chế tạo vũ khí phục vụ chiến tranh…, bị nhiễm độc, khạc ra từng miếng phổi…
Người ra trận
Người ở hậu phương
Số phận thảm thương của người dân thuộc địa trong chiến tranh phi nghĩa được miêu tả như thế nào ?
Số phận người dân thuộc địa
Họ không được hưởng tý nào về quyền lợi, biến thành vật hi sinh cho danh dự, lợi ích của kẻ cầm quyền.
Phải xa vợ con, rời bỏ quê hương, đem mạng sống đổi lấy vinh dự hão huyền.
Phơi thây trên các chiến trường Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu,...
Họ phải làm công việc chế tạo vũ khí phục vụ chiến tranh…, bị nhiễm độc, khạc ra từng miếng phổi…
Kết quả: Trong số 70 vạn người thì
8 vạn người không bao giờ nhìn thấy mặt trời
quê hương nữa
Người ra trận
Người ở hậu phương
Nghệ thuật:
liệt kê các dẫn chứng, lời kể chua xót, thương cảm, giọng giễu cợt nhưng xót xa
Số liệu chính xác cụ thể => Có sức tố cáo mạnh mẽ tội ác của bọn thực dân
Củng cố dặn dò

Nắm chắc nội dung và nghệ thuật của phần I.
Đọc kĩ và soạn phần II, III theo câu hỏi SGK.