Bài 26. Thuế máu

Trong chương trình ngữ văn lớp 8 em đã học những tác phẩm nào của Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh) ? Qua những tác phẩm đó em hiểu biết thêm điều gì về vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc ?
Trả lời
Chương trình ngữ văn lớp 8 đã học những tác phẩm của Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh) :Tức cảnh Pắc Bó, Ngắm trăng, Đi đường. Những tác phẩm trên giúp chúng ta hiểu biết thêm về lòng yêu nước, tình yêu thiên nhiên, nghị lực cách mạng và niềm lạc quan của Bác trong mọi hoàn cảnh.
Tiết 107
Thuế máu
Trích " Bản án chế độ thực dân Pháp"

Nguyễn Ái Quốc
I. ĐỌC TÌM HiỂU CHÚ THÍCH:
1.Đọc:
2. Chú thích
a. Tác giả:
Nguyễn Ái Quốc (1890-1969) là một trong những tên gọi của Chủ Tịch Hồ Chí Minh trong thời kỳ hoạt động cách mạng trước năm 1945.
Chân dung Nguyễn Ái Quốc
b. Tác phẩm :
“Bản án chế độ thực dân Pháp” được viết tại Pháp bằng tiếng Pháp, xuất bản tại Pa- ri năm 1925, tại Hà Nội năm 1946 gồm 12 chương và phần phụ lục.
Đoạn trích là chương I của tác phẩm, các nhan đề là của tác giả.
Tác phẩm
“Bản án chế độ thực dân Pháp”
Bản án chế độ thực dân Pháp
(Gồm 12 chương)
Chương I: Thuế máu
- Chương II: Việc đầu độc người bản xứ
Chương III: Các quan toàn quyền thống đốc
Chương IV: Các quan cai trị
Chương V: Những nhà khai hoá
Chương VI: Gian lận trong bộ máy nhà nước
Chương VII: Việc bóc lột người bản xứ
Chương VIII: Công lí
- Chương IX: Chính sách ngu dân
Chương X: Giáo hội
- Chương XI: Nỗi nhục của người đàn bà bản xứ
Chương XII: Nô lệ thức tỉnh
PhÇn phô lôc: Göi thanh niªn ViÖt Nam
Tiết 105: Thuế Máu
Trớch : "B?n ỏn ch? d? th?c dõn Phỏp"
I. ĐỌC TÌM HiỂU CHÚ THÍCH:
1.Đọc:
2. Chú thích
3. Phân tích:
Phần I:
CHIẾN TRANH VÀ “NGƯỜI BẢN XỨ”

Thái độ của quan cai trị
Số phận của người dân bản xứ
II. ĐỌC HiỂU VĂN BẢN:
1. Thể loại:
2. Bố cục :
Thể văn chính luận
Chia làm 3 phần
Thái độ của quan cai trị
Trước chiến tranh
Khi chiến tranh xảy ra
Họ bị xem là “những tên da đen bẩn thỉu”, “bị ăn đòn”…
Họ lập tức được các quan cai trị tâng bốc, vỗ về: “con yêu”, “bạn hiền”, “chiến sĩ bảo vệ công lý,
tự do”
> <
-> Đó là thái độ xem thường, khinh miệt.
-> Đó là thái độ đề cao tâng bốc.
Thủ đoạn lừa bịp bỉ ổi của chính quyền thực dân
“những tên da đen bẩn thỉu”, “bị ăn đòn”…
“con yêu”, “bạn hiền”, “chiến sĩ bảo vệ công lý,
tự do”
a. Thái độ của quan cai trị
Trước chiến tranh
Khi chiến tranh xảy ra
Họ chỉ biết kéo xe tay, bị tra tấn, đánh đập như súc vật
Họ được tâng bốc vỗ về, được phong danh hiệu cao quý
b. Số phận người dân thuộc địa
Họ không được hưởng tý nào về quyền lợi, biến thành vật hi sinh cho danh dự, lợi ích của kẻ cầm quyền
Phải xa vợ con, rời bỏ quê hương, đem mạng sống đổi lấy vinh dự hão huyền
Phơi thây trên các chiến trường Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu,..
Họ phải làm công việc chế tạo vũ khí phục vụ chiến tranh…, bị nhiễm độc khạc ra từng miếng phổi…
Kết quả: Trong số 70 vạn người thì
8 vạn người không bao giờ nhìn thấy mặt trời
quê hương nữa
Người ra trận
Người ở hậu phương
70 vạn
Một số hình ảnh
về người dân thuộc địa
Chiến tranh là đau thương mất mát ...
Họ phơi thây trên
các bãi chiến trường,
bỏ xác tại các miền hoang vu

Họ bị vắt kiệt sức
vì phải sản xuất vũ khí
phục vụ chiến tranh
-.Phải xa lìa vợ con, quê hương vì mục đích vô nghĩa, đem mạng sống mà đánh đổi lấy những vinh dự hão huyền.
- Bị biến thành vật hi sinh cho lợi ích danh dự của kẻ cầm quyền.
- trên các chiến trường châu Âu.
- Xuống tận đáy biển - bảo vệ các loài thuỷ quái.
- Một số tại Ban-căng,. bị tàn sát ở bờ sông Mác-nơ, bãi lầy Săm-pa-nhơ, của các cấp chỉ huy, của .
-> Từ ngữ mỉa mai, châm biến, giọng văn giễu cợt nhưng ẩn trong đó là sự xót xa trước những cái chết thương tâm, vô nghĩa của người dân thuộc địa.
- ở hậu phương họ phải làm công việc chế tạo vũ khí phục vụ chiến tranh. Nhưng cuối cùng họ cũng phải chết vì bệnh tật (nhiễm những luồng khí độc),
đột ngột
Phơi thây
bỏ xác
lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế
khạc ra từng miếng phổi
lấy xương mình chạm nên những chiếc gậy
+.Nghệ thuật
* Giọng điệu :
Giọng mỉa mai, hài hước khi vạch trần bộ mặt bỉ ổi, xảo trá của bọn thực dân: “Ấy thế mà”, “đùng một cái”…
Giọng cảm thương, chua xót cho số phận những người dân thuộc địa
* Yếu tố biểu cảm :
Từ ngữ biểu cảm : “tên da đen bẩn thỉu”, “tên An-nam-mít”, “con yêu”, “bạn hiền”…
Hình ảnh biểu cảm : “phơi thây”,“xuống tận đáy biển”,“bỏ xác tại miền hoang vu”,“máu tưới vòng nguyệt quế”,xương chạm nên những chiếc gậy, tám vạn người không bao giờ còn trông thấy mặt trời quê hương nữa…
Biện pháp biểu cảm : dùng từ ngữ trái ngược với bản chất sự vật, lối so sánh, ẩn dụ sắc sảo…


=> Tác dụng : Lật tẩy bộ mặt bịp bợm, xảo trá của thực dân Pháp. Tăng hiệu quả châm biếm sâu cay


Sơ đồ quá trình lập luận của phần I
Chiến tranh và "người bản xứ"
Trước chiến tranh
Trong chiến tranh
Họ
Họ
là giống hạ đẳng
bị đối xử như súc vật
được vỗ về ,tâng bốc
thành vật hy sinh
Thủ đoạn xảo trá, bản chất tàn bạo , của bọn thực dân đối với người bản xứ
Kết quả: Trong số 70 vạn người thì
8 vạn người không bao giờ nhìn thấy mặt trời quê hương nữa
a. Phôi baøy boä maët taøn aùc cuûa boïn chuû nghóa thöïc daân.
b..Vaïch traàn thuû ñoaïn löøa bòp trô treõn cuûa boïn chuû nghóa thöïc daân.
c. Soá phaän thaûm thöông cuûa ngöôøi daân thuoäc ñòa trong caùc cuoäc chieán tranh phi nghóa.
LUYỆN TẬP
Câu 1: câu nào nói đúng nhất về nội dung đoạn trích "Chiến tranh và người bản xứ"?
d. Caùc yù a, b, c ñeàu ñuùng.
Câu 2: Giọng điệu chủ đạo mà tác giả sử dụng trong đoạn trích "Chiến tranh và người bản xứ"?
a. Giọng lạnh lùng cay độc
b. Gi?ng m?a mai, chõm bi?m, xút xa.
c. Gi?ng day nghi?n , cay d?c
d. Gi?ng thõn tỡnh su?ng só
Câu3:Nguyên nhân chính của việc các quan cai trị thực dân thay đổi thái độ đối với người dân thuộc địa là gì?
A.Vì chính quyền thực dân muốn thực hiện chính sách cai trị mới

B.Vì chính quyền thực dân muốn giúp đỡ người dân thuộc địa có một cuộc sống tốt hơn

C.Vì chính quyền thực dân muốn biến những người dân thuộc địa thành tấm bia đỡ đạn cho chúng trong cuộc chiến tranh phi nghĩa.

D.Vì chính quyền thực dân muốn những người dân thuộc địa phải phục tùng họ tốt hơn.
cảm ơn các thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
chúc các em học tốt