Bài 26. Thuế máu

nhiệt liệt chào mừng
Các thầy, cô giáo về dự giờ thăm lớp
Kiểm tra bài cũ:

Suy nghĩ của em về văn bản “Bàn luận về phép học” của La Sơn Phu Tử-Nguyễn Thiếp
Tiết 107-108:
Thuế máu
(Trích:Bản án chế độ thực dân Pháp)
Nguyễn Ái Quốc
I.Tìm hiểu chung:
1.Tác giả-tác phẩm:
a/ Tác giả:(1890-1969)
-Nguyễn Ái Quốc (là một
trong những tên gọi của
Chủ tịch Hồ Chí Minh
trong thời kì hoạt động
cách mạng trước năm 1945)
b/ Tác phẩm:
-Viết bằng tiếng Pháp
-Xuất bản lần đầu năm 1925
-Là tác phẩm chính luận,gồm 12 chương.
*Đoạn trích Thuế máu:
Nằm trong chương I của
tác phẩm
2.Đọc văn bản:
-Đọc rõ ràng diễn cảm – chú ý giọng điệu vừa giễu cợt,châm biếm vừa xót xa.
?Nhận xét về tên chương,tên các phần trong văn bản
-Thuế máu: số phận thảm thương của người dân thuộc địa,họ phải gánh chịu nhiều thứ thuế bất công,vô lý,nhưng tàn nhẫn nhất là bị bóc lột xương máu,mạng sống.
- Tên các phần:
+ Chiến tranh và người bản xứ
+ Chế độ lính tình nguyện
+ Kết quả của sự hi sinh.
- Cách đặt tên chương và tên các phần gợi điều gì?
Gợi quá trình lừa bịp,bóc lột cùng kiệt thuế máu của của bọn thực dân cai trị.Thể hiện thái độ của người viết → tinh thần chiến đấu mạnh mẽ,phê phán triệt để
II.TÌM HIỂU CHI TIẾT:
1.Chiến tranh và người bản xứ:
a.Thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người dân thuộc địa
Trước chiến tranh:họ bị coi là giống người hạ đẳng,bị đánh đập,bị khinh rẻ và bị đối xử tàn nhẫn.
Khi chiến tranh nổ ra: họ được tâng bốc,được vỗ về,phong cho những danh hiệu cao quí(trở thành những đứa con yêu,những người bạn hiền).
?Vì sao từ địa vị thấp hèn họ trở thành những đứa con yêu,những người bạn hiền như vậy
-Chính quyền thực dân muốn lợi dụng xương máu của họ,biến họ thành vật hi sinh
→ Thủ đoạn lừa bịp bỉ ổi
? Họ đã phải trả giá như thế nào cho cái “vinh dự” đột ngột ấy
b.Số phận của người dân thuộc địa
- Họ phải xa gia đình,chôn thây bỏ xác
Lấy máu mình tưới vòng nguyệt quế của chỉ huy
Lấy xương chạm lên gậy của các ngài thống chế
Những người ở hậu phương phục vụ chiến tranh đến kiệt sức và chết
→ Số phận thảm thương.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Nhận xét về các dẫn chứng và giọng điệu của tác giả trong đoạn văn trên? Từ đó, em có suy nghĩ gì về số phận của người dân thuộc địa?
Dẫn chứng:
- Bằng tư liệu chính xác: 70 vạn người đặt chân trên đất Pháp… 8 vạn người.
- Bằng hình ảnh vừa xác thực, phản ánh chính xác tình hình thực tế lại vừa mang cảm hứng mỉa mai chua chát, cay đắng cho số phận người lính thuộc địa…
* Giọng điệu: Vừa giễu cợt vừa xót xa: Thể hiện gián tiếp qua những hình ảnh nói về chiến tranh và về cái chết.
* Số phận người dân thuộc địa: Bi thảm .

2.Chế độ lính tình nguyện.
a.Những thủ đoạn, mánh khóe trong việc bắt lính :

Tiến hành những cuộc lùng ráp
vây bắt, cưỡng bức người ta đi lính
Lợi dụng việc bắt lính để
xoay xở kiếm tiền
Sẵn sàng trói xích, nhốt người
Đàn áp dã man khi phản đối
Thực chất là dùng vũ lực bắt lính chứ
không hề có “tình nguyện” nào cả
Những cuộc vây bắt, cưỡng bức người dân đi lính…
Đàn áp người dân khi phản đối…
b.Phản ứng của những người bị bắt lính
Những người nghèo khổ chịu chết
không còn kêu được
Những người giàu thì xì tiền ra…
họ tìm mọi cơ hội để trốn thoát
Thậm chí làm cho mình nhiễm
những bện nặng nhất để trồn đi lính
Những người bị bắt lính
phản ứng gay gắt, dữ dội
c. Luận điệu của chính quyền thực dân
Rêu rao về lòng tự nguyện đầu quân của người dân thuộc địa(“không ngần ngại”, “hiến xương máu”, “dâng cánh tay”…)
Nhưng sự thật thì họ “bị xích tay”, “bị nhốt”…nhiều cuộc biểu tình, bạo động nổ ra
=> Vạch trần thủ đoạn lừa dối, mị dân của chính quyền thực dân



-> Bằng giọng điệu giễu cợt cùng những câu hỏi đanh thép, những dẫn chứng hùng hồn, tác giả đã vạch trần bản chất mánh khóe, vụ lợi, mị dân của thực dân Pháp
a. Sự hi sinh của những người dân thuộc địa
Khi đại bác đã ngấy thịt đen, thịt vàng rồi thì những lời tuyên bố tình tứ của các ngài cầm quyền bỗng dưng im bặt
Tất cả họ từng được tâng bốc giờ mặc nhiên trở lại “Giống người bẩn thỉu”
“Người ta đã lột hết tất cả của cải của họ từ chiếc đồng hồ, bộ quần áo mới…“Bây giờ chúng tôi không cần đến các anh nữa, cút đi!”
=>Bộ mặt vô nhân đạo, tráo trở, tàn nhẫn
b. Sự mất mát của những người lính Pháp lương thiện
Với những thương binh người Pháp bị mất một phần thân thể và vợ con của tử sĩ người Pháp “đều được cấp môn bài bán lẻ thuốc phiện”.
=> Chúng thật bỉ ổi đã không ngần ngại đầu độc cả chính dân tộc mình để vơ vét cho đầy túi tham.
III.Tổng kết:
1.Nội dung:
-Bộ mặt giả nhân giả nghĩa,thủ đoạn tàn ác của chính quyền thực dân đối với người dân các nước thuộc địa
-Số phận đau thương của người dân các nước thuộc địa,họ bị đẩy đi làm bia đỡ đạn trong cuộc chiến tranh phi nghĩa
2.Nghệ thuật:
-Bố cục được sắp xếp theo trình tự thời gian
-Hình ảnh sinh động,biểu cảm,có sức tố cáo mạnh mẽ.
-Nghệ thuật trào phúng sắc sảo,lập luận sắc bén,sâu cay.
-Các yếu tố tự sự,biểu cảm kết hợp chặt chẽ,hài hòa.
* Ghi nhớ : (SGK)
BĐTD
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ


1. Ôn tập bài
2. Hoàn thành bản đồ tư duy
3. Soạn bài tiếp theo