Bài 26. Thuế máu

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh đến tham dự tiết học:

Người thực hiện: TRịNH QUANG HƯNG
Ngữ văn 8
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ BÌNH KHÊ

N¨m häc líp 7, chóng ta ®· häc t¸c phÈm nµo cña NguyÔn ¸i Quèc? Néi dung chÝnh cña t¸c phÈm?
Trả lời
T¸c phÈm: “Nh÷ng trß lè hay lµVa-ren vµ Phan Béi Ch©u”.
Néi dung : V¹ch trÇn bé mÆt bÞp bîm, dèi tr¸, b¶n chÊt bØ æi, ®ª tiÖn cña tªn toµn quyÒn Va-ren, kÎ ®¹i diÖn cho chÝnh quyÒn thùc d©n. §ång thêi thÊy ®­îc tÊm lßng cña NguyÔn ¸i Quèc võa yªu n­íc võa c¨m thï giÆc.
Kiểm tra bài cũ
BẢN ÁN CHẾ ĐỘ THỰC DÂN PHÁP
Tiết 108:
Thuế Máu
Trích : "Bản án chế độ thực dân Pháp"
- Nguyễn ái Quốc -
a.Tác giả:
Chân dung Nguyễn Ái Quốc
Tiết 108 : Thuế Máu
Trích : "Bản án chế độ thực dân Pháp" - Nguyễn ái Quốc
Nguyễn Ái Quốc (1890-1969) là một trong những tên gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời kỳ hoạt động cách mạng trước năm 1945.
b.Tác phẩm:
- "B?n ỏn ch? d? th?c dõn Phỏp" du?c vi?t b?ng ti?ng Phỏp, xu?t b?n d?u tiờn t?i Pa- ri nam 1925, g?m 12 chuong v� ph?n ph? l?c.

Tác phẩm
“Bản án chế độ thực dân Pháp”
Tiết 108: Thuế Máu
Trớch : "B?n ỏn ch? d? th?c dõn Phỏp" - Nguy?n �i Qu?c
Bản án chế độ thực dân Pháp
Tác phẩm gồm 12 chương và phần phụ lục
Chương 1: Thuế máu
Chương 2: Việc đầu độc người bản xứ
Chương 3: Các quan thống đốc
Chương 4: Các quan cai trị
Chương 5: Những nhà khai hóa
Chương 6: Tệ tham nhũng trong bộ máy cai trị
Chương 7: Bóc lột người bản xứ
Chương 8: Công lí
Chương 9: Chính sách ngu dân
Chương 10: Chủ nghĩ giáo hội
Chương 11: Nỗi khổ nhục của người phụ nữ bản xứ
Chương 12: Nô lệ thức tỉnh


Phụ lục: Gửi thanh niên Việt Nam
b.Tác phẩm:
- "B?n ỏn ch? d? th?c dõn Phỏp" du?c vi?t b?ng ti?ng Phỏp, xu?t b?n d?u tiờn t?i Pa- ri nam 1925, g?m 12 chuong v� ph?n ph? l?c.
- Do?n trớch "Thu? mỏu" n?m trong chuong I: "Thu? mỏu" c?a tỏc ph?m "B?n ỏn ch? d? th?c dõn Phỏp" c?a Nguy?n �i Qu?c.


Tác phẩm
“Bản án chế độ thực dân Pháp”
Tiết 108: Thuế Máu
Trớch : "B?n ỏn ch? d? th?c dõn Phỏp" - Nguy?n �i Qu?c
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Đọc và tìm hiểu chú thích:
Yêu cầu đọc :Rõ ràng, mạch lạc đúng với giọng mỉa mai, châm biếm (khi nói về bọn thực dân) và giọng cảm thương, xót xa (khi nói về số phận bi thương của người dân thuộc địa)
Chú ý một số chú thích:
- Bản xứ : Bản thân đất nước (thuộc địa) được nói đến…
- An-nam-mít :Cách gọi người Việt Nam với thái độ khinh miệt của thực dân Pháp. Ở đây Nguyễn Ái Quốc dùng trong ngoặc kép với dụng ý nhại lại cách gọi ấy.
- Ban-căng : Bán đảo Nam Âu thuộc Địa Trung Hải
- Chiếc gậy của các ngài thống chế : một phần của trang phục và cũng là biểu tượng cho quyền lực của các vị chỉ huy cao cấp trong quân đội
- Nhũng lạm : lạm dụng quyền hành, gây phiền hà và lấy tiền của

II. Đọc – hiểu văn bản:
2. Kết cấu – bố cục
- Nhan đề:
“Thuế máu” -> Cách nói hình ảnh gợi cảm để phê phán, tố cáo tính vô nhân đạo của thực dân Pháp. Chúng đã lợi dụng xương máu, tính mạng của những người dân thuộc địa trong cuộc chiến tranh thế giới thứ I (1914 – 1918), đồng thời bao hàm lòng căm phẫn, thái độ mỉa mai đối với tội ác đáng ghê tởm của chính quyền thực dân...
Tiết 108 : Thuế Máu
Trích : "Bản án chế độ thực dân Pháp" - Nguyễn ái Quốc
Tiết 108 : Thuế Máu
Trích : "Bản án chế độ thực dân Pháp" - Nguyễn ái Quốc
"Thuế máu" thuộc kiểu văn bản nào ?
A.Văn bản thuyết minh
B. Văn bản miêu tả
C.Văn bản nghị luận
D.Văn bản tự sự
II. Đọc – hiểu văn bản:
2. Kết cấu – bố cục
:


- Thể loại: Văn nghị luận
- Bố cục:

Thuế máu
I. Chiến tranh và
“Người bản xứ”
II. Chế độ lính tình nguyện
III. Kết quả của sự
hi sinh
Tiết 108 : Thuế Máu
Trích : "Bản án chế độ thực dân Pháp" - Nguyễn ái Quốc
I. Giới Thiệu chung.
1.T¸c gi¶:
2.T¸c phÈm.
II.§äc – hiÓu v¨n b¶n.
1. Đọc-chú thích
2. Bè côc.
3. Ph©n tÝch:
a/ ChiÕn tranh vµ “ Ng­êi b¶n xø”.
*Th¸i ®é cña c¸c quan cai trÞ.
*Sè phËn cña ng­êi d©n thuéc ®Þa.
Tiết 108 : Thuế Máu
Trích : "Bản án chế độ thực dân Pháp" - Nguyễn ái Quốc
Họ chỉ biết kéo xe tay, bị tra tấn, đánh đập như súc vật
Tiết 108: Thuế Máu
Trích : - Bản án chế độ thực dân Pháp -Nguyễn ái Quốc.

Thái độ của các quan cai trị
Trước chiến tranh
Khi chiến tranh xảy ra
Họ chỉ là: những tên da đen bẩn thỉu, những tên "An-nam-mít"bẩn thỉu, chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn.
Đó là thái độ coi thường, khinh bỉ và lăng nhục.
Tiết 108: Thuế máu
- Trích: "Bản án chế độ thực dân Pháp" - Nguyễn ái Quốc -
Thái độ của các quan cai trị
Trước chiến tranh
Khi chiến tranh xảy ra
Họ chỉ là: những tên da đen bẩn thỉu, những tên "An-nam-mít"bẩn thỉu,chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn.
Họ biến thành: những đứa "con yêu", những người "bạn hiền", là "chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do".
Đó là thái độ coi thường, khinh bỉ và lăng nhục.
Đó là thái độ đề cao tâng bốc.
-Nghệ thuật : - Tương phản đối lập.
- Từ ngữ mỉa mai, châm biếm.
> <
Vạch trần thủ đoạn lừa bịp bỉ ổi của chính quyền thực dân.
Thái độ của quan cai trị
Trước chiến tranh
Khi chiến tranh xảy ra
Họ chỉ biết kéo xe tay, bị tra tấn, đánh đập như súc vật
Họ được tâng bốc vỗ về, được phong danh hiệu cao quý
Tiết 108: Thuế máu
- Trích: "Bản án chế độ thực dân Pháp" - Nguyễn ái Quốc -
Số phận người dân thuộc địa
Người ra trận
Người ở hậu phương
Phải xa vợ con, rời bỏ quê hương, đem mạng sống đổi lấy vinh dự hão huyền
Phơi thây trên các chiến trường Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu,..
Họ không được hưởng tý nào về quyền lợi, biến thành vật hi sinh cho danh dự, lợi ích của kẻ cầm quyền
Họ phải làm kiệt sức trong các xưởng thuốc súng, nhiễm phải luồng khí độc, khạc ra từng miếng phổi
Kết quả: Trong số 70 vạn người thì 8 vạn người không bao giờ nhìn thấy mặt trời quê hương nữa
Tiết 108: Thuế máu
- Trích: "Bản án chế độ thực dân Pháp" - Nguyễn ái Quốc -
Số phận người dân thuộc địa
Người ra trận
Người ở hậu phương
Phải xa vợ con, rời bỏ quê hương, đem mạng sống đổi lấy vinh dự hão huyền
Phơi thây trên các chiến trường Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu...
Họ không được hưởng tý nào về quyền lợi, biến thành vật hi sinh cho danh dự, lợi ích của kẻ cầm quyền
Họ phải làm kiệt sức trong các xưởng thuốc súng, nhiễm phải luồng khí độc, khạc ra từng miếng phổi
Kết quả: Trong số 70 vạn người thì 8 vạn người không bao giờ nhìn thấy mặt trời quê hương nữa
Nghệ thuật : Liệt kê, con số xác thực, lập luận chặt chẽ.
-.Phải đột ngột xa lìa vợ con, quê hương vì mục đích vô nghĩa, đem mạng sống mà đánh đổi lấy những vinh dự hão huyền.
- Bị biến thành vật hi sinh cho lợi ích danh dự của kẻ cầm quyền.
- Phơi thây trên các chiến trường châu Âu.
- Một số bỏ xác tại Ban-căng,. bị tàn sát ở bờ sông Mác-nơ, bãi lầy Săm-pa-nhơ, lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế, của các cấp chỉ huy, lấy xương mình chạm nên những chiếc gậy của các ngài thống chế
- ở hậu phương họ phải làm công việc chế tạo vũ khí phục vụ chiến tranh. Nhưng cuối cùng họ cũng phải chết vì bệnh tật (nhiễm những luồng khí độc, khạc ra từng miếng phổi ..)
- Xuèng tËn ®¸y biÓn ®Ó b¶o vÖ c¸c loµi thuû qu¸i
Số phận người dân thuộc địa
Người ra trận
Người ở hậu phương
Phải xa vợ con, rời bỏ quê hương, đem mạng sống đổi lấy vinh dự hão huyền
Phơi thây trên các chiến trường Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu,..
Họ không được hưởng tý nào về quyền lợi, biến thành vật hi sinh cho danh dự, lợi ích của kẻ cầm quyền
Họ phải làm kiệt sức trong các xưởng thuốc súng, nhiễm phải luồng khí độc, khạc ra từng miếng phổi
Kết quả: Trong số 70 vạn người thì 8 vạn người không bao giờ nhìn thấy mặt trời quê hương nữa
Nghệ thuật :- Liệt kê, con số xác thực, lập luận chặt chẽ
- Từ ngữ mỉa mai, giọng điệu châm biếm vừa giễu cợt vừa xót xa.
=> Số phận thê thảm của người dân thuộc địa trong chiến tranh. Vạch trần bộ mặt tàn ác quỉ quyệt của bọn thực dân. Đồng thời bày tỏ thái độ cảm thương sâu sắc của tác giả đối với người dân thuộc địa.
Chiến tranh tàn khốc. Họ phải phơi thây trên các chiến trường.

Chiến tranh là đau thương mất mát
Họ bị vắt kiệt sức trong các xưởng thuốc súng.
Họ bị nhốt như lợn dưới hầm tàu.
Em hãy khái quát nội dung của phần I : Chiến tranh và “người bản xứ”?
Trước chiến tranh.
Khi chiến tranh xảy ra
Người ra trận
Người ở hậu phương
PPS: NGUYỂN ANH DUY
Tiểu kết: Chiến tranh và “Người bản xứ”

* Với bút pháp châm biếm, đả kích, tác giả đã vạch trần bộ mặt giả nhân, giả nghĩa của thực dân Pháp và đồng cảm với số phận thê thảm của những người dân xứ thuộc địa trong cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất.

Sơ đồ quá trình lập luận của phần I
Chiến tranh và "người bản xứ"
Trước chiến tranh
Trong chiến tranh
Họ
Họ
là giống hạ đẳng
bị đối xử như súc vật
được vỗ về ,tâng bốc
thành vật hy sinh
Thủ đoạn xảo trá, bản chất tàn bạo , của bọn thực dân đối với người bản xứ
Số phận của người dân thuộc địa:
Trong s? 70 v?n ngu?i thỡ 8 v?n ngu?i khụng bao gi? nhỡn th?y m?t tr?i quờ huong n?a
Thái độ của các quan cai trị
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
* PHÂN TÍCH MÂU THUẪN TRÀO PHÚNG CƠ BẢN TRONG PHẦN I CỦA TRUYỆN
* ĐỌC VÀ PHÂN TÍCH PHẦN II VÀ III CỦA VĂN BẢN THEO CÂU HỎI HƯỚNG DẪN TRONG SGK
1. Cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) được Nguyễn ái Quốc ví bằng cụm từ nào trong phần 1 của bài Thuế máu? (21 chữ)
- Hãy trả lời các câu hỏi, để tìm ra 7 ô chữ hàng ngang từ đó tìm từ khoá của các ô chữ sau:
Đ
Đ
Đ
Đ
Đ
Đ
Đ
S
S
S
S
S
S
S
Bài học đến đây kết thúc
Kính chúc quý thầy cô luôn thành công trong công tác
Các em học sinh luôn luôn học giỏi