Bài 26. Thuế máu

Chào mừng quý thầy cô
Về dự giờ Ngữ văn
Lớp: 8A
Năm học: 2014 -2015
Giáo viên giảng dạy: Đỗ Thị Mai Liên
Trường THCS Đình Chu.
Tiết 105
THUẾ MÁU

(Trích Bản án chế độ thực dân Pháp - Nguyễn Ái Quốc)
Đọc – hiểu chú thích
1. Đọc
Trích Bản án chế độ thực dân Pháp
Chân dung Nguyễn Ái Quốc
Đọc – hiểu chú thích
Đọc
Chú thích
a. Tác giả
Nguyễn Ái Quốc là tên gọi khác của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn (1919 – 1945).
Đọc – hiểu chú thích
Đọc
Chú thích
b. Tác phẩm
Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1925, tại Pa-ri, bằng tiếng Pháp, gồm 12 chương. Xuất bản lần đầu ở Hà Nội năm 1946
Trích Bản án chế độ thực dân Pháp
Một số hình ảnh về cuộc chiến tranh thế giới lần 1
BẢN ÁN CHẾ ĐỘ THỰC DÂN PHÁP
Chương I: Thuế máu
Chương II: Việc đầu độc người bản xứ
Chương III: Các quan toàn quyền thống đốc
Chương IV: Các quan cai trị
Chương V: Những nhà khai hoá
Chương VI: Gian lận trong bộ máy nhà nước
Chương VII: Việc bóc lột người bản xứ
Chương VIII: Công lí
Chương IX: Chính sách ngu dân
Chương X: Giáo hội
Chương XI: Nỗi nhục của người đàn bà bản xứ
Chương XII: Nô lệ thức tỉnh
Phần phụ lục: Gửi thanh niên Việt Nam
Đọc – hiểu chú thích
Đọc
Chú thích
b. Tác phẩm
Giá trị
+ Nội dung: Tác phẩm đã tố cáo và lên án những tội ác tày trời của chủ nghĩa thực dân; đồng thời nói lên tình cảnh khốn cùng của nhân dân thuộc địa và tình cảm tác giả.
+ Nghệ thuật: trào phúng, đả kích sắc sảo, đa dạng.
Trích Bản án chế độ thực dân Pháp
Doạn trích: Chương I
2. Bố cục
3 phần
Thuế máu
I. Chiến tranh và
“Người bản xứ”
II. Chế độ lính tình nguyện
III. Kết quả của sự
hi sinh
- Kiểu văn bản:
nghị luận
II. Tỡm hi?u van b?n
1. Ki?u van b?n v� phuong th?c bi?u d?t
- Phương thức biểu đạt:
Lập luận, tự sự, biểu cảm
Ý nghĩa
THUẾ MÁU
Nhan đề “Thuế máu”: Phản ánh một thủ đoạn bóc lộc tàn nhẫn:
bóc lột xương máu,mạng sống.
Tội ác dã man,tàn bạo của chủ nghĩa thực dân và số phận bi
thảm của những người dân thuộc địa.
Trình tự và cách đặt tên chương gợi lên quá trình lừa bịp,
bóc lột đến cùng kiệt thứ “thuế máu” của bọn thực dân cai trị.
Thể hiện tính chiến đấu mạnh mẽ, sự phê phán triệt để của
tác giả.
II. Tỡm hi?u van b?n
1. í nghia nhan d?

2. Chi?n tranh v� "ngu?i b?n x?"
Thái độ của quan cai trị đối với người dân thuộc địa.
Số phận của người dân bản xứ
II. Tỡm hi?u van b?n
a. Thái độ của thực dân Pháp đối với người dân thuộc địa
Trước chiến tranh
Chiến tranh bùng nổ
a. Thái độ của thực dân Pháp đối với người dân thuộc địa
Trước chiến tranh
Khi chiến tranh xảy ra
Người dân thuộc địa bị coi là những tên da đen bẩn thỉu, những tên “An-nam- mit” bẩn thỉu.
Chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn.
- Họ biến thành những đứa “con yêu”,những người “bạn hiền”,
- Được phong danh hiệu cao quí là “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do”.
=> Phỉnh nịnh, tâng bốc, vỗ vễ
=> Khinh thường, miệt thị
Câu hỏi thảo luận
?
Tại sao người bản xứ từ địa vị hèn hạ bỗng thành "những đứa con yêu", "những người bạn hiền", thậm chí được chính quyền thực dân phong cho danh hiệu tối cao là "chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do"?
Đáp án
?
Bởi vì:
Thực dân Pháp muốn che giấu dã tâm lợi dụng xương máu của họ trong cuộc chiến tranh cho quyền lợi nước Pháp.
Đó là thủ đoạn của chính quyền thực dân đối với người dân ở các nước thuộc địa.
a. Thái độ của thực dân Pháp đối với người dân thuộc địa
Trước chiến tranh
Khi chiến tranh xảy ra
 NT đối lập; hệ thống từ ngữ mỉa mai, châm biếm; giọng điệu trào phúng.
Bị coi là những tên da đen bẩn thỉu, những tên “An-nam- mit” bẩn thỉu, chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn.
- Họ biến thành những đứa “con yêu”,những người “bạn hiền”,
- Được phong danh hiệu cao quý: “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do”.
=> Phỉnh nịnh, tâng bốc, vỗ vễ
=> Khinh thường, miệt thị
Thủ đoạn lừa bịp bỉ ổi của chính quyền thực dân
> <
? Bản chất tráo trở, lừa bịp, xảo quy?t c?a chính quy?n th?c d�n
Tiết 105: THUẾ MÁU
(Trích Bản án chế độ thực dân Pháp - Nguyễn Ái Quốc)
III. Tìm hiểu văn bản:
a. Chi?n tranh v� "ngu?i b?n x?".
*Số phận người dân thu?c d?a trong cu?c chi?n tranh d? qu?c:
- Ngu?i ra tr?n:
+ Đột ngột xa lìa vợ con, quê hương, phơi thây trên các bãi chiến trường châu Âu.
+ Xuống tận đáy biển bảo vệ tổ quốc của các loài thủy quái.
+ Bỏ xác tại những miền hoang vu v�ng Ban-cang;
+ B? tàn sát ? b? sơng M�c-no, b�i l?y mi?n Sam-pa-nho nu?c Ph�p? Lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế, lấy xương mình chạm những chiếc gậy.
- Ngu?i ? hậu phương: Làm việc trong các xưởng thuốc súng, "kh?c ra t?ng mi?ng ph?i"; chết đau đớn vì ki?t s?c, vì hít hoi ng?t, nhi?m ph?i khí d?c
? Tám vạn người không bao giờ còn trông thấy mặt trời trên quê hương mình.

-> Dẫn chứng bằng hình ảnh, s? ki?n, số liệu cụ thể, sinh động, d?y � sức thuyết phục, gi�u tính bi?u c?m v� s?c t? c�o.
-> Giọng điệu vừa mang tính tr�o ph�ng, gi?u cợt, vừa xót xa, đau đớn
? Số phận thảm thương ,bi đát c?a ngu?i d�n thu?c d?a + t? c�o danh th�p t?i �c c?a th?c d�n Ph�p.

Một số hình ảnh về người dân thuộc địa
Phải xa vợ con, lìa bỏ quê hương...
Họ không được hưởng tý nào về quyền lợi, biến thành vật hi sinh cho danh dự, lợi ích của kẻ cầm quyền
Họ phơi thân trên các chiến trường, bỏ xác tại những miền hoang vu…
Họ phải làm công việc chế tạo vũ khí phục vụ chiến tranh, bị nhiễm độc “khạc ra từng miếng phổi”…
CỦNG CỐ - LUYỆN TẬP
Đoạn trích thueá maùu thuoäc chöông thöù maáy cuûa taùc phaåm “Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân phaùp”?
A. Chương 1
B. Chương 2
C. Chương 3
D. Chương 4

Tác phẩm "Bản án chế độ thực dân pháp" được Nguyễn Ái Quốc viết bằng ngôn ngữ gì ?
D. Tiếng Nga
B. Tiếng Anh
C. Tiếng Pháp
A. Tiếng Việt
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 3: Do?n trích thuế máu thuộc kiểu văn bản nào ?
A. Văn tự sự
B. Văn biểu cảm
C. Văn nghị luận
D. Văn miêu tả
Do?n trích thuế máu thuộc kiểu văn bản nào ?
A. Văn tự sự
B. Văn biểu cảm
C. Văn nghị luận
D. Văn miêu tả

CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
a. Phôi baøy boä maët taøn aùc cuûa boïn chuû nghóa thöïc daân.
b..Vaïch traàn thuû ñoaïn löøa bòp trô treõn cuûa boïn chuû nghóa thöïc daân.
c. Soá phaän thaûm thöông cuûa ngöôøi daân thuoäc ñòa trong caùc cuoäc chieán tranh phi nghóa.
CỦNG CỐ- LUYỆN TẬP
Câu 1: câu nào nói đúng nhất về nội dung đoạn trích "Chiến tranh và ngưuời bản xứ"?
d. Caùc yù a, b, c ñeàu ñuùng.
Câu 2: Giọng điệu chủ đạo mà tác giả sử dụng trong đoạn "Chiến tranh và ngưuời bản xứ"?
a. Gioïng laïnh luøng cay ñoäc.
b. Gioïng mæa mai chaâm bieám, xoùt xa.
c. Gioïng ñay nghieán, cay nghieät.
d. Gioïng thaân tình suoàng saõ.
CỦNG CỐ- LUYỆN TẬP
2. Chế độ lính "tình nguyện":
Thủ đoạn bắt lính:
- Lùng ráp, vây bắt, cưỡng bức người ta đi lính.
- Lợi dụng chuyện bắt lính để dọa nạt, tống tiền đối với nhà giàu
- Trói, xích người ta như súc vật.
- Đàn áp dã man nếu chống đối.
b. Lời lẽ:
Rêu rao về lòng "tự nguyện" đầu quân của người thuộc địa (thực tế không có vậy)
?Giọng giễu cợt, đối lập, dẫn chứng thực tế:
Bằng chứng cụ thể vạch trần thủ đoạn bỉ ổi của thực dân.
3. Kết quả của sự hi sinh:
- Chiến tranh kết thúc - các nhà cầ�m quyền tự dưng im bặt.
- Những "con yêu", "bạn hiền" mặc nhiên trở lại "giống người bẩn thỉu"
- Trắng trợn tước hết mọi của cải, đánh đập vô cớ, lại bị đối xử như súc vật.
Không được hưởng tự do và công lí.
Cấp cho môn bài bán lẻ thuốc phiện(cố ý đầu độc)
Hình ảnh sinh động, giàu tính biểu cảm và sức mạnh tố cáo, nhiều câu nghi vấn:
cái giá của "thuế máu" mà người dân thuộc địa phải trả.
CÂU HỎI THẢO LUẬN NHÓM NHỎ: 3`
Văn bản "Thuế máu" đã thể hiện một cách viết nghị luận độc đáo, em hãy chứng minh? Tác dụng của lối viết ấy?
(Gợi ý:Trình tự viết, nghệ thuật, giọng điệu, hình ảnh, sử dụng yếu tố biểu cảm và tự sự.)
Trả lời:
Viết theo trình tự thời gian: trước, trong và sau khi xảy ra cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất.
Nghệ thuật châm biếm, đả kích sắc sảo, tài tình.
Hệ thống hình ảnh, ngôn từ giàu tính biểu cảm và sức mạnh tố cáo.
Kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa yếu tố tự sự và biểu cảm.
Tác dụng: Thể hiện rõ lòng căm phẫn kẻ thống trị tàn ác và niềm thương cảm cho người dân nô lệ của Nguyễn A�i Quốc.
III. Tổng kết
Ghi nhôù, SGK trang 92
IV. Luyeän taäp:
Cuoäc “chieán tranh vui töôi” maø taùc giaû söû duïng trong ñoaïn trích “Thueá maùu” laø:
Cuoäc chieán tranh theá giôùi thöù nhaát.
b. Cuoäc chieán tranh theá giôùi thöù hai.
c. Cuoäc chieán tranh Phaùp - Phoå.
d. Cuoäc chieán tranh maø Phaùp tieán haønh ñeå môû roäng thuoäc ñòa.
2. Nguyễn A�i Quốc là tên gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh thời kì:
a. Bác hoạt động Cách mạng ở tỉnh Cao Bằng.
b. Bác hoạt động Cách mạng ở nước ngoài.
c. Bác hoạt động Cách mạng trước năm 1945.
d. Bác lãnh đạo nhân dân ta kháng chiến chống Mĩ.

3. Theo tổng kết của tác giả "Bản án chế độ thực dân Pháp", có ....người dân thuộc địa đã chết trong cuộc chiến tranh phi nghĩa đó:
70 vạn người c. 10 vạn người
b. 9 vạn người d. 8 vạn người
4. Có thể thay từ "tấp nập đầu quân" bằng từ:
tất bật c. hồ hởi
b. huyên náo d. nô nức
nô nức
d. 8 vạn người