Bài 26. Hội thoại
Chia sẻ bởi Đỗ Thị Thanh Xuân |
Ngày 02/05/2019 |
25
Chia sẻ tài liệu: Bài 26. Hội thoại thuộc Ngữ văn 8
Nội dung tài liệu:
TRƯỜNG THCS SUỐI NGÔ
GIÁO VIÊN: ĐỖ THỊ THANH XUÂN
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 1: Hành động nói là gì? Nêu những kiểu hành động nói thường gặp?
- Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.
- Các kiểu hành động nói:
+ Hỏi.
+ Trình bày.
+ Bộc lộ cảm xúc.
+ Điều khiển.
+ Hứa hẹn.
KIỂM TRA MIỆNG
- Cách dùng trực tiếp.
Cách dùng gián tiếp.
Câu 2: Có những cách thực hiện hành động nói nào? Hãy chỉ rõ các cách thực hiện hành động nói trong các câu sau:
A: Cậu ngồi đây chờ tôi.
B: Cậu ngồi chờ mình một chút có được không?
- A: Cách dùng trực tiếp.
B: Cách dùng gián tiếp.
Bằng hiểu biết của em, hãy xác định tình huống nào sau đây là hội thoại:
.
Hội thoại
Độc thoại
Hội thoại
Độc thoại
1
2
4
3
I. Vai xã hội trong hội thoại
* Nhận xét:
* Xét ví dụ SGK/92,93.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
- Có hai nhõn v?t tham gia hội thoại: Ngu?i cụ c?a H?ng v� bộ H?ng
- Quan hệ gia tộc
Người cô của Hồng: ở vị trí vai trên
Chú bé Hồng : ở vị trí vai dưới
Quan hệ
trên - dưới
I. Vai xã hội trong hội thoại
* Nhận xét:
* Xét ví dụ SGK/92,93.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Cách xử sự của người cô chưa đúng mực Xác định
chưa đúng vai .
I. Vai xã hội trong hội thoại
* Nhận xét:
* Xét ví dụ SGK/92,93.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
- Cúi đầu không đáp;
- Tôi cũng cười đáp lại,
- Lại im lặng cúi đầu xuống đất;
- Cười dài trong tiếng khóc;
- Cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng;
I. Vai xã hội trong hội thoại
* Nhận xét:
* Xét ví dụ SGK/92,93.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Hồng lễ phép: Biết mình là vai dưới phải tôn trọng vai trên
Xác định đúng vai .
Vai xã hội (Vị trí của người tham gia hội thoại)
Quan hệ ngang hàng
Quan hệ thân - sơ
Bài tập nhanh
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Có người khẽ nói:
- Bẩm, dễ khi có đê vỡ!
Ngài cau mặt, gắt rằng:
- Mặc kệ!
Rồi ngồi xếp bài lại, quay gối dựa sang
bên tay phải, nghiêng mình bảo thầy đề lại:
- Có ăn không thì bốc chứ!
Thầy đề vội vàng:
- Dạ, bẩm, bốc
(Sống chết mặc bay. Phạm Duy Tốn)
Đoạn văn trên có mấy người tham gia hội thoại?
Hãy chỉ ra vai xã hội của những người đó.
Có 3 người tham gia hội thoại;
- Người báo tin là vai dưới
- Thầy đề là cấp dưới của quan
- Quan là vai trên của tất cả những người tham gia hội thoại.
1. Cháu van ông , nhà cháu mới tỉnh được một lúc , ông tha cho !
2. Chồng tôi đau ốm , ông không được phép hành hạ !
3. Mày trói ngay chồng bà đi , bà cho mày xem !
Cháu – ông
Dưới - trên
Tôi - ông
Ngang hàng
Bà - mày
Trên - dưới
1. Cháu van ông , nhà cháu mới tỉnh được một lúc , ông tha cho !
2. Chồng tôi đau ốm , ông không được phép hành hạ !
3. Mày trói ngay chồng bà đi , bà cho mày xem !
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Bài tập nhanh: Hãy chỉ ra vai xã hội trong ví dụ sau.
Xác định vai xã hội của một học sinh lớp 8
trong các mối quan hệ gia đình và xã hội.
M?t h?c sinh l?p 8
Ở nhà (trong gia đình)
Ông bà
Cha mẹ
Anh ch?
Em
Ở trường (ngoài xã hội)
Thầy cô
Anh chị khối 9
Bạn cùng khối
Bạn cùng lớp
Các em khối 6,7
Vai du?i
Vai trờn
Vai du?i
Ngang - so
Ngang - thân
Vai trên
Th? b?c
Th? b?c
Tuổi tác
Da d?ng, nhi?u chi?u
M?c d? quen bi?t
Tuổi tác
Quan hệ trên- dưới,
ngang hàng
Quan hệ thân- sơ
Quan
hệ
xã
hội
đa
dạng,
phức
tạp
Vai xã hội đa dạng, nhiều chiều
I. Vai xã hội trong hội thoại
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Hội thoại
Ít nhất phải có hai người tha gia.
Phương tiện chủ yếu là ngôn ngữ.
Xác định và giữ đúng vai của mình.
* Lưu ý: Khi tham gia hội thoại mỗi người cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp.
Bài tập1: Hãy tìm những chi tiết trong bài “Hịch Tướng sĩ” thể hiện thái độ vừa nghiêm khắc vừa khoan dung của Trần Quốc Tuấn đối với binh sĩ dưới quyền?
II.Luyện tập:
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Các chi tiết thể hiện
sự nghiêm khắc:
Nay các ngươi nhìn chủ nhục mà không biết lo, thấy nước nhục mà không biết thẹn…
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Nếu các ngươi biết chuyên tập sách theo lời dạy bảo của ta, thì mới phải đạo thần chủ…Ta viết bài hịch này để các ngươi biết bụng ta.
Các chi tiết biểu hiện
sự khoan dung
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Bài tập 2: Đọc đoạn trích trong SGK và thực hiện theo yêu cầu câu hỏi:
a/Dựa vào đoạn trích và những điều đã biết về chuyện “Lão Hạc”, hãy xác định vai xã hội của 2 nhân vật tham gia cuộc hội thoại trên!
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
II.Luyện tập:
Xét về
điạ vị
xã hội
Xét về
tuổi tác
b/ Tìm những chi tiết trong lời hội thoại của nhân vật, qua lời miêu tả của nhà văn cho thấy thái độ vừa kính trọng, vừa thân tình của nhân vật ông giáo đối với Lão Hạc?
Trong cử chỉ: Ông giáo nói với Lão Hạc những lời lẽ ôn tồn, thân mật nắm lấy vai lão, mời lão hút thuốc, uống nước, ăn khoai.
Trong lời lẽ:
- gọi “cụ” xưng hô gộp: “ ông - con mình”
thể hiện sự kính trọng người già
- xưng là “tôi” thể hiện quan hệ bình đẳng.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
c/ Những chi tiết nào trong lời thoại của Lão Hạc và lời miêu tả của nhà văn nói lên thái độ vừa quí trọng vừa thân tình của Lão Hạc đối với ông giáo?
Lão Hạc gọi người đối thoại với mình là “ông giáo” ,dùng từ “dạy” thay cho từ nói, thể hiện sự tôn trọng; xưng hô gộp 2 người là “chúng mình”; các câu nói cũng xuề xoà:“nói đùa thế”.
Thể hiện sự thân tình.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
d/ Những chi tiết nào thể hiện tâm trạng không vui và sự giữ ý của Lão Hạc?
- “Cười gượng”, “cười đưa đà”.
- Khéo léo từ chối việc ở lại ăn khoai, uống nước với ông giáo.
Lão Hạc có nỗi buồn, ý thức được rằng có 1 khoảng cách giữa mình đối với người đối thoại.
Phù hợp với tâm trạng lúc ấy và tính khí khái của Lão Hạc
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Bài tập 3:Thuật lại một cuộc trò chuyện mà em đã được đọc,đã chứng kiến hoặc đã tham gia. Phân tích vai xã hội của những người tham gia cuộc thoại, cách đối xử của họ với nhau thể hiện qua lời thoại và qua những cử chỉ, thái độ kèm theo lời.
ChuyÖn kÓ, mét vÞ quan lín ®i qua trêng häc cò cña m×nh liÒn ghÐ vµo th¨m. Khi gÆp ngêi thÇy cò nay ®· giµ, vị quan lớn liÒn kÝnh cÈn chµo:
- Tha thÇy, thÇy cßn nhí con kh«ng? Con lµ …
Ngêi thÇy gi¸o giµ ho¶ng hèt:
- D¹ bÈm quan lín, ngµi lµ …
- Tha thÇy, víi thÇy con vÉn lµ ®øa häc trß nhá ngµy xa. Con cã ®îc ngµy h«m nay chÝnh lµ nhê sù gi¸o dôc ngµy nµo cña thÇy…
- H÷u Mai, ChuyÖn ngµy xa -
+ Quan hệ tuổi tác:
Người thầy – Vai trên
Học trò – Vai dưới
+ Quan hệ xã hội:
Thầy giáo – Vai trên
Học trò – Vai dưới
Quan lớn - vai trên
Người dân - vai dưới
? Khi hội thoại với người có quan hệ ngang hàng , thân thiết ,cần có thái độ ứng xử như thế nào ?
Khách sáo
Thân mật
Suồng sả
Tôn trọng
Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng trong các câu sau:
* Đối với bài học tiết này:
+ Học thuộc ghi nhớ SGK/94.
+ Xem lại bài tập đã làm trên lớp.
+ Tìm ví dụ có sử dụng hội thoại.
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
* Đối với bài học ở tiết tiếp theo:
- Chuẩn bị bài “Hội thoại (tt)”.
+ Đọc ví dụ SGK, Trả lời câu hỏi sau các ví dụ.
+ Xem trước bài tập.
Chúc các thầy giáo, cô giáo
Mạnh khoẻ - hạnh phúc !
Chúc các em học sinh
Cham ngoan - học giỏi !
GIÁO VIÊN: ĐỖ THỊ THANH XUÂN
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 1: Hành động nói là gì? Nêu những kiểu hành động nói thường gặp?
- Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.
- Các kiểu hành động nói:
+ Hỏi.
+ Trình bày.
+ Bộc lộ cảm xúc.
+ Điều khiển.
+ Hứa hẹn.
KIỂM TRA MIỆNG
- Cách dùng trực tiếp.
Cách dùng gián tiếp.
Câu 2: Có những cách thực hiện hành động nói nào? Hãy chỉ rõ các cách thực hiện hành động nói trong các câu sau:
A: Cậu ngồi đây chờ tôi.
B: Cậu ngồi chờ mình một chút có được không?
- A: Cách dùng trực tiếp.
B: Cách dùng gián tiếp.
Bằng hiểu biết của em, hãy xác định tình huống nào sau đây là hội thoại:
.
Hội thoại
Độc thoại
Hội thoại
Độc thoại
1
2
4
3
I. Vai xã hội trong hội thoại
* Nhận xét:
* Xét ví dụ SGK/92,93.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
- Có hai nhõn v?t tham gia hội thoại: Ngu?i cụ c?a H?ng v� bộ H?ng
- Quan hệ gia tộc
Người cô của Hồng: ở vị trí vai trên
Chú bé Hồng : ở vị trí vai dưới
Quan hệ
trên - dưới
I. Vai xã hội trong hội thoại
* Nhận xét:
* Xét ví dụ SGK/92,93.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Cách xử sự của người cô chưa đúng mực Xác định
chưa đúng vai .
I. Vai xã hội trong hội thoại
* Nhận xét:
* Xét ví dụ SGK/92,93.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
- Cúi đầu không đáp;
- Tôi cũng cười đáp lại,
- Lại im lặng cúi đầu xuống đất;
- Cười dài trong tiếng khóc;
- Cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng;
I. Vai xã hội trong hội thoại
* Nhận xét:
* Xét ví dụ SGK/92,93.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Hồng lễ phép: Biết mình là vai dưới phải tôn trọng vai trên
Xác định đúng vai .
Vai xã hội (Vị trí của người tham gia hội thoại)
Quan hệ ngang hàng
Quan hệ thân - sơ
Bài tập nhanh
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Có người khẽ nói:
- Bẩm, dễ khi có đê vỡ!
Ngài cau mặt, gắt rằng:
- Mặc kệ!
Rồi ngồi xếp bài lại, quay gối dựa sang
bên tay phải, nghiêng mình bảo thầy đề lại:
- Có ăn không thì bốc chứ!
Thầy đề vội vàng:
- Dạ, bẩm, bốc
(Sống chết mặc bay. Phạm Duy Tốn)
Đoạn văn trên có mấy người tham gia hội thoại?
Hãy chỉ ra vai xã hội của những người đó.
Có 3 người tham gia hội thoại;
- Người báo tin là vai dưới
- Thầy đề là cấp dưới của quan
- Quan là vai trên của tất cả những người tham gia hội thoại.
1. Cháu van ông , nhà cháu mới tỉnh được một lúc , ông tha cho !
2. Chồng tôi đau ốm , ông không được phép hành hạ !
3. Mày trói ngay chồng bà đi , bà cho mày xem !
Cháu – ông
Dưới - trên
Tôi - ông
Ngang hàng
Bà - mày
Trên - dưới
1. Cháu van ông , nhà cháu mới tỉnh được một lúc , ông tha cho !
2. Chồng tôi đau ốm , ông không được phép hành hạ !
3. Mày trói ngay chồng bà đi , bà cho mày xem !
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Bài tập nhanh: Hãy chỉ ra vai xã hội trong ví dụ sau.
Xác định vai xã hội của một học sinh lớp 8
trong các mối quan hệ gia đình và xã hội.
M?t h?c sinh l?p 8
Ở nhà (trong gia đình)
Ông bà
Cha mẹ
Anh ch?
Em
Ở trường (ngoài xã hội)
Thầy cô
Anh chị khối 9
Bạn cùng khối
Bạn cùng lớp
Các em khối 6,7
Vai du?i
Vai trờn
Vai du?i
Ngang - so
Ngang - thân
Vai trên
Th? b?c
Th? b?c
Tuổi tác
Da d?ng, nhi?u chi?u
M?c d? quen bi?t
Tuổi tác
Quan hệ trên- dưới,
ngang hàng
Quan hệ thân- sơ
Quan
hệ
xã
hội
đa
dạng,
phức
tạp
Vai xã hội đa dạng, nhiều chiều
I. Vai xã hội trong hội thoại
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Hội thoại
Ít nhất phải có hai người tha gia.
Phương tiện chủ yếu là ngôn ngữ.
Xác định và giữ đúng vai của mình.
* Lưu ý: Khi tham gia hội thoại mỗi người cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp.
Bài tập1: Hãy tìm những chi tiết trong bài “Hịch Tướng sĩ” thể hiện thái độ vừa nghiêm khắc vừa khoan dung của Trần Quốc Tuấn đối với binh sĩ dưới quyền?
II.Luyện tập:
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Các chi tiết thể hiện
sự nghiêm khắc:
Nay các ngươi nhìn chủ nhục mà không biết lo, thấy nước nhục mà không biết thẹn…
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Nếu các ngươi biết chuyên tập sách theo lời dạy bảo của ta, thì mới phải đạo thần chủ…Ta viết bài hịch này để các ngươi biết bụng ta.
Các chi tiết biểu hiện
sự khoan dung
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Bài tập 2: Đọc đoạn trích trong SGK và thực hiện theo yêu cầu câu hỏi:
a/Dựa vào đoạn trích và những điều đã biết về chuyện “Lão Hạc”, hãy xác định vai xã hội của 2 nhân vật tham gia cuộc hội thoại trên!
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
II.Luyện tập:
Xét về
điạ vị
xã hội
Xét về
tuổi tác
b/ Tìm những chi tiết trong lời hội thoại của nhân vật, qua lời miêu tả của nhà văn cho thấy thái độ vừa kính trọng, vừa thân tình của nhân vật ông giáo đối với Lão Hạc?
Trong cử chỉ: Ông giáo nói với Lão Hạc những lời lẽ ôn tồn, thân mật nắm lấy vai lão, mời lão hút thuốc, uống nước, ăn khoai.
Trong lời lẽ:
- gọi “cụ” xưng hô gộp: “ ông - con mình”
thể hiện sự kính trọng người già
- xưng là “tôi” thể hiện quan hệ bình đẳng.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
c/ Những chi tiết nào trong lời thoại của Lão Hạc và lời miêu tả của nhà văn nói lên thái độ vừa quí trọng vừa thân tình của Lão Hạc đối với ông giáo?
Lão Hạc gọi người đối thoại với mình là “ông giáo” ,dùng từ “dạy” thay cho từ nói, thể hiện sự tôn trọng; xưng hô gộp 2 người là “chúng mình”; các câu nói cũng xuề xoà:“nói đùa thế”.
Thể hiện sự thân tình.
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
d/ Những chi tiết nào thể hiện tâm trạng không vui và sự giữ ý của Lão Hạc?
- “Cười gượng”, “cười đưa đà”.
- Khéo léo từ chối việc ở lại ăn khoai, uống nước với ông giáo.
Lão Hạc có nỗi buồn, ý thức được rằng có 1 khoảng cách giữa mình đối với người đối thoại.
Phù hợp với tâm trạng lúc ấy và tính khí khái của Lão Hạc
TUẦN 2 8 – TIẾT 107 HỘI THOẠI
Bài tập 3:Thuật lại một cuộc trò chuyện mà em đã được đọc,đã chứng kiến hoặc đã tham gia. Phân tích vai xã hội của những người tham gia cuộc thoại, cách đối xử của họ với nhau thể hiện qua lời thoại và qua những cử chỉ, thái độ kèm theo lời.
ChuyÖn kÓ, mét vÞ quan lín ®i qua trêng häc cò cña m×nh liÒn ghÐ vµo th¨m. Khi gÆp ngêi thÇy cò nay ®· giµ, vị quan lớn liÒn kÝnh cÈn chµo:
- Tha thÇy, thÇy cßn nhí con kh«ng? Con lµ …
Ngêi thÇy gi¸o giµ ho¶ng hèt:
- D¹ bÈm quan lín, ngµi lµ …
- Tha thÇy, víi thÇy con vÉn lµ ®øa häc trß nhá ngµy xa. Con cã ®îc ngµy h«m nay chÝnh lµ nhê sù gi¸o dôc ngµy nµo cña thÇy…
- H÷u Mai, ChuyÖn ngµy xa -
+ Quan hệ tuổi tác:
Người thầy – Vai trên
Học trò – Vai dưới
+ Quan hệ xã hội:
Thầy giáo – Vai trên
Học trò – Vai dưới
Quan lớn - vai trên
Người dân - vai dưới
? Khi hội thoại với người có quan hệ ngang hàng , thân thiết ,cần có thái độ ứng xử như thế nào ?
Khách sáo
Thân mật
Suồng sả
Tôn trọng
Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng trong các câu sau:
* Đối với bài học tiết này:
+ Học thuộc ghi nhớ SGK/94.
+ Xem lại bài tập đã làm trên lớp.
+ Tìm ví dụ có sử dụng hội thoại.
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
* Đối với bài học ở tiết tiếp theo:
- Chuẩn bị bài “Hội thoại (tt)”.
+ Đọc ví dụ SGK, Trả lời câu hỏi sau các ví dụ.
+ Xem trước bài tập.
Chúc các thầy giáo, cô giáo
Mạnh khoẻ - hạnh phúc !
Chúc các em học sinh
Cham ngoan - học giỏi !
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Đỗ Thị Thanh Xuân
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)