Bài 26. Chương trình địa phương (phần tiếng việt)

Giới thiệu chung
Nước việt nam chạy dài theo bờ biển Đông từ Bắc vào Nam và hình thành ba vùng ngôn ngữ lớn: Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ
Từ ngữ địa phương có mặt tích cực mà cũng có cả mặt tiêu cực.
Câu hỏi: Thế nào là từ địa phương? Từ toàn dân ? cho ví dụ?
CHƯỜNG NGỮ VĂN ĐỊA PHƯƠNG VĂN 9
PHẦN TIẾNG VIỆT
Luyện tập
Bài tập 1: (SGK trang 97) Tìm từ ngữ địa phương trong các đoạn trích, tìm từ toàn dân tương ứng.
Bài tập 2: (SGK trang 98) Đối chiếu cho biết từ là từ địa phương, từ nào là từ toàn dân.
Bài tập 3: (SGK trang 98) Giải câu đố. Tìm từ địa phương, từ toàn dân tương ứng.
Bài tập 4: (SGK trang 99) Điền từ địa phương ở BT 1, 2 ,3 và từ toàn dân vào bảng tổng hợp theo mẫu.
Bài tập 5: (SGK trang 99) Đọc lại các đoạn trích ở bài tập 1 và trả lời câu hỏi.
Bài tập 1:
Tìm từ ngữ địa phương trong các đoạn trích a, b,c, tìm từ toàn dân tương ứng (SGK tr97).
Trả lời:
Bài tập 2
Đối chiếu cho biết từ kêu ở câu nào là từ địa phương, từ kêu ở câu nào là từ toàn dân. Dùng cách diễn đạt khác hoặc từ đồng nghĩa để làm rõ sự khác nhau đó.
Kêu: từ toàn dân, có thể thay bằng “nói to”
Kêu: từ địa phương; tương đương từ toàn dân “gọi”
Trả lời:
-Trái: quả
-Chi: gì
- Kêu: gọi
- Trống hổng trống hảng: trống huyếch trống hoác
Bài tập 3
Giải Câu đố. Tìm từ địa phương, từ toàn dân tương ứng?
1. Không cây không trái không hoa
Có lá ăn được gọi là lá chi

2. Kín như bưng lại kêu là trống
Trống hổng trống hảng lại kêu là buồng.
Trả lời:
Bài tập 4
Điền từ địa phương ở BT 1, 2 ,3 và từ toàn dân vào bảng tổng hợp theo mẫu sgk.99
Trả lời:
Bài tập 5
a. Có nên để cho nhân vậtThu trong truyện chiếc lược ngà dùng từ ngữ toàn dân không? Vì sao?
Không. Vì bé Thu chưa có dịp giao tiếp rỗng rãi ở bên ngoài địa phương của mình
b. Tại sao trong lời kể chuyện của tác giả cũng có những từ ngữ địa phương?
Nhập câu trả lời vào đây ……
Trả lời:
Trả lời:
Tìm hiểu cuộc sống
Mặt tích cực lớn nhất của từ ngữ địa phương là bổ sung và làm phong phú ngôn ngữ toàn dân.
Mặt tiêu cực của tiếng địa phương là gây trở ngại phần nào cho việc giao tiếp giữa các vùng, miền khác nhau.
Xem clip hò bả trạo
Xem clip hài
Người xứ Huế
Bạn đã từng đến Huế chắc hẳn bạn đã nhận thấy cái đặc trưng của xứ Huế. Một nhịp sống chầm chập mà đầy mộng mơ phải không?
Những ai chưa đến Huế lần nào hay chỉ là mới 1 lần, 2 lần đến Huế đều có thể ngậm ngùi hơi tiếc nuối vì vẫn chưa có nhiều thời gian hơn để khám phá Huế mộng Huế mơ.
Xem hò Huế
Hò Bả trạo
Tìm từ ngữ địa phương và và từ ngữ toàn dân tương ứng, trong đoạn lời ca của hò bá trạo sau:
“Truyền cho bả trạo hò cho tử tế chớ chẳng chơi nghe!
Cõi trời nay đã thôi linh
Dọc ngang sông biển một mình dặm khơi.
Con trạo (đồng thanh) : Thanh bình tếch dặm tới nơi,
Phút linh hiển hiện cho người phùng nghinh.…
Hảo a, vui chơi bãi hạc tình non nước. Thong thả gành nghê bạn núi sông.
sách có chữ : Cũng có kẻ chí du sơn lâm. Cũng có người túc du thành thị
Nhơn nhơn các hữu kỳ chí
Như tôi mần ri đây
Xem clip hò bả trạo
Ngôn ngữ địa phương trong giao tiếp
Từ ngữ địa phương có mặt tích cực mà cũng có cả mặt tiêu cực.
Mặt tích cực lớn nhất của từ ngữ địa phương là bổ sung và làm phong phú ngôn ngữ toàn dân.
Mặt tiêu cực của tiếng địa phương là gây trở ngại phần nào cho việc giao tiếp giữa các vùng, miền khác nhau của một nước.
Xem clip hài
Dặn dò
1.Sưu tầm thêm các ví dụ về từ địa phương thuộc phương ngữ các miền.
2.Chuẩn bị tiết tiếp theo: Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự.
3. Đọc lại văn bản: Làng của Kim Lân, tìm những đoạn đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản đó.
Hướng dẫn thêm
Đoạn trích a
Mỗi lần bị xúc động, vết thẹo dài bên má phải lại đỏ ửng lên, giần giật, trông rất dễ sợ. Với vẻ xúc động ấy và hai tay vẫn đưa về phía trước, anh chầm chậm bước tới, giọng lặp bặp run run:
- Ba đây con!
- Ba đây con
Nghe mẹ nó bảo gọi ba vào ăn cơm thì nó bảo lại:
- Thì má cứ kêu đi.
Mẹ nó đâm nổi giận, quơ đũa bếp dọa đánh, nó phải gọi nhưng lại nói trổng:
- Vô ăn cơm!
Anh Sáu vẫn ngồi im, giả vờ không nghe, chờ nó gọi "ba vô ăn cơm". Con bé cứ đứng trong bếp nói vọng ra:
- Cơm chín rồi! - Anh cũng không quay lại. Con bé bực quá, quay lại mẹ và bảo:
- Con kêu rồi mà người ta không nghe.
Đoạn trích b
Đoạn trích c
Đoạn trích c
Bữa sau, đang nấu cơm thì mẹ nó chạy đi mua thức ăn. Mẹ nó dặn, ở nhà có gì cần thì gọi ba giúp cho. Nó không nói không rằng, cứ lui cui dưới bếp. Nghe nồi cơm sôi, nó giở nắp, lấy đũa bếp sơ qua - nồi cơm hơi to, nhắm không thể nhắc xuống để chắt nước được, đến lúc đó nó mới nhìn lên anh Sáu. Tôi nghĩ thầm, con bé đang bị dồn vào thế bí, chắc nó phải gọi ba thôi. Nó nhìn dáo dác một lúc rồi kêu lên:
- Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái! - Nó cũng lại nói trổng.