Bài 25. Viết đoạn văn trình bày luận điểm

Chào mừng quý thầy cô về dự tiết chuyên đề
Chúc các em học tốt!
Giáo viên : Trịnh Nữ Trà My

Trường THCS Trương Công Định
VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
Giáo viên thực hiện: Trịnh Nữ Trà My
Tổ Ngữ Văn- GDCD
Tiết 103:
Tiết 103 : VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
I/Trình bày luận điểm thành
một đoạn văn nghị luận
1, Tìm hiểu ví dụ 1
a, Đoạn văn a :
a, “Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương: ở vào nơi trung tâm trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc tây đông; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời.”
( Lí Công Uẩn, Chiếu dời đô )
Tiết 103 VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
I/Trình bày luận điểm thành
một đoạn văn nghị luận
1, Tìm hiểu ví dụ 1
a, Đoạn văn a :
b, Đoạn văn b :
b, “ Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước. Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ những kiều bào ở nước ngoài đến những đồng bào ở vùng tạm bị chiếm, từ nhân dân miền ngược đến miền xuôi, ai cũng một lòng nồng nàn yêu nước, ghét giặc. Từ những chiến sĩ ngoài mặt trận chịu đói mấy ngày để bám sát lấy giặc đặng tiêu diệt giặc, đến những công chức ở hậu phương nhịn ăn để ủng hộ bộ đội, từ những phụ nữ khuyên chồng con đi tòng quân mà mình thì xung phong giúp việc vận tải, cho đến các bà mẹ chiến sĩ săn sóc yêu thương bộ đội như con đẻ mình. Từ những nam nữ công nhân và nông dân thi đua tăng gia sản xuất, không quản khó nhọc để giúp một phần vào kháng chiến, cho đến những đồng bào điền chủ quyên đất ruộng cho chính phủ,…Những cử chỉ cao quý đó, tuy khác nhau nơi việc làm, nhưng đều giống nhau nơi lòng nồng nàn yêu nước.”
(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta )
Cấu trúc đoạn văn nghị luận
Diễn dịch
Quy nạp
1/Câu chủ đề nêu luận điểm
2/ Luận cứ 1, 2, 3,….
1/ Luận cứ 1, 2, 3,….
2/ Câu chủ đề nêu luận điểm
Tiết 103 VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
I/Trình bày luận điểm thành
một đoạn văn nghị luận
1, Tìm hiểu ví dụ 1
a, Đoạn văn a :
b, Đoạn văn
2/ Tìm hiểu ví dụ 2 :
“ Ở màn đầu chương XIII, cảnh nhà vợ chồng địa chủ Nghị Quế, Ngô Tất Tố cho bưng vào đấy một cái rổ nhún nhín bốn chó con. [...] Quái thay là Ngô Tất Tố . Mới xem ai cũng thấy vợ chồng địa chủ cũng chỉ là như mọi người khác thích chó, yêu gia súc, tưởng người lành hoặc kẻ bất lương cũng không khác gì lắm trong việc nuôi chó con. Thằng chồng le te, cho chó ăn cơm, ôn tồn hỏi về chó, rồi xem tướng chó. Hắn sung sướng. vợ hắn và hắn bù khú…với nhau trên câu chuyện chó con. Ấy thế rồi là đùng đùng giở giọng chó má ngay với mẹ con chị Dậu đứng đấy. Đoạn này, khá lắm, bác Tố ạ! Cho thằng nhà giàu rước chó vào nhà, nó mới càng hiện chất chó đểu của giai cấp nó ra.”
( Nguyễn Tuân,Truyện “ Tắt đèn” của Ngô Tất Tố )
Tiết 103: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
I/Trình bày luận điểm thành một đoạn văn nghị luận
Khi trình bày luận điểm
trong văn nghị luận cần
chú ý
Diễn đạt trong
sáng, hấp dẫn để
sự trình bày luận
điểm có sức
thuyết phục.
Tìm đủ luận cứ cần
thiết, tổ chức lập
luận theo một trật
tự hợp lí làm nổi
bật luận điểm.
Thể hiện rõ ràng,
chính xác nội dung
của luận điểm
trong câu chủ đề;
Câu chủ đề thường
đặt ở vị trí đầu tiên
( diễn dịch) hoặc cuối
cùng ( quy nạp)
Tiết 103: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
I/Trình bày luận điểm thành một đoạn văn nghị luận
*GHI NHỚ: Sgk
II/ Luyện tập
1, Bài tập số 1: Đọc hai câu văn sau và diễn đạt ý mỗi câu thành một luận điểm ngắn gọn, rõ.
a, “Trước hết là cần phải tránh cái lối viết “rau muống” nghĩa là lằng nhằng “trường giang đại hải”, làm cho người xem như là “chắt chắt vào rừng xanh.”
(Hồ Chí Minh, Cách viết)
b, “Ngoài việc đam mê viết, cái thích thứ hai của Nguyên Hồng là được truyền nghề cho bạn trẻ.”
(Nguyễn Tuân)
Tiết 103: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
I/Trình bày luận điểm thành một đoạn văn nghị luận
*GHI NHỚ: Sgk
II/ Luyện tập
1, Bài tập số 1: Đọc hai câu văn sau và diễn đạt ý mỗi câu thành một luận điểm ngắn gọn, rõ.
a, “Trước hết là cần phải tránh cái lối viết “rau muống” nghĩa là lằng nhằng “trường giang đại hải”, làm cho người xem như là “chắt chắt vào rừng xanh.” (Hồ Chí Minh, Cách viết)
Luận điểm: Tránh lối viết dài dòng, khó hiểu.
b, “Ngoài việc đam mê viết, cái thích thứ hai của Nguyên Hồng là được truyền nghề cho bạn trẻ. (Nguyễn Tuân)
Luận điểm : Nguyên Hồng thích truyền nghề cho bạn trẻ.
Tiết 103: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
I/Trình bày luận điểm thành một đoạn văn nghị luận
II/ Luyện tập
1, Bài tập số 1
2, Bài tập số 2: HS thảo luận :Đoạn văn sau đây trình bày luận điểm gì và sử dụng các luận cứ nào? Hãy nhận xét về cách sắp xếp luận cứ và cách diễn đạt của đoạn văn.
“Tôi thấy Tế Hanh là một người tinh lắm. Tế Hanh đã ghi được đôi nét rất thần tình về cảnh sinh hoạt chốn quê hương. Người nghe thấy cả những điều không hình sắc, không thanh âm như “mảnh hồn làng” trên “cánh buồm giương”, như tiếng hát của hương đồng quyến rũ con đường quê nho nhỏ. Thơ Tế Hanh đưa ta vào một thế giới rất gần gũi thường ta chỉ thấy mờ mờ, cái thế giới những tình cảm ta đã âm thầm trao cho cảnh vật: sự mỏi mệt say sưa của con thuyền lúc trở về bến, nỗi khổ đau chất chứa trên toa tàu nặng trĩu, những vui buồn sầu tủi của một con đường.” (Hoài Thanh, Thi nhân Việt Nam)
=> Các luận cứ được sắp xếp theo trình tự tăng tiến, luận cứ sau biểu hiện một mức độ tinh tế cao hơn so với luận cứ trước. Nhờ vậy mà người đọc thấy hứng thú khi đọc phê bình thơ của Hoài Thanh.
Tiết 103: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
I/Trình bày luận điểm thành một đoạn văn nghị luận
1, Tìm hiểu ví dụ 1
2, Tìm hiểu ví dụ 2
*GHI NHỚ: Sgk
II/ Luyện tập
1, Bài tập số 1
2, Bài tập số 2
3, Bài tập số 3: Viết các đoạn văn ngắn trình bày các luận điểm sau:
a, Học phải kết hợp làm bài tập thì mới hiểu bài.
b, Học vẹt không phát triển được năng lực suy nghĩ.
Bài tập 3: Viết đoạn văn trình bày luận điểm:
a/ "Học phải kết hợp làm bài tập thì mới hiểu bài"
*/ Luận điểm:
Học phải kết hợp làm bài tập thì mới hiểu bài.
*/ Luận cứ:
1/ H?c l� d? n?m b?t tri th?c nhung vi?c cung c? tri th?c ?y cũn quan tr?ng hon.
2/ N?u h?c lớ thuy?t m� khụng chỳ ý d?n vi?c l�m b�i t?p thỡ tri th?c cung s? s?m roi r?ng di.
3/ L�m b�i t?p chớnh l� th?c h�nh b�i h?c lớ thuy?t. Nú l�m cho ki?n th?c lớ thuy?t du?c nh?n th?c l?i sõu hon, b?n ch?t hon.
4/ L�m b�i t?p giỳp cho vi?c nh? ki?n th?c d? d�ng hon.
5/ L�m b�i t?p l� rốn luy?n cỏc k? nang c?a tu duy, d?c bi?t l� k? nang phõn tớch, t?ng h?p, so sỏnh, ch?ng minh, tớnh toỏn.
6/ Vỡ v?y nh?t thi?t h?c ph?i k?t h?p v?i l�m b�i t?p thỡ s? h?c m?i d?y d? v� v?ng ch?c.
b/ "Học vẹt không phát triển được năng lực suy nghĩ"
* Luận điểm: Học vẹt không phát triển được năng lực suy nghĩ.
* Luận cứ:
- Lu?n c? 1 : H?c v?t l� h?c thu?c lũng, h?c mỏy múc ,cú khi khụng c?n hi?u, ho?c hi?u lo mo.
- Lu?n c? 2 : H?c khụng hi?u m� c? h?c thỡ r?t chúng quờn v� khú cú th? v?n d?ng th�nh cụng nh?ng di?u dó h?c trong th?c t?.
Lu?n c? 3 : H?c v?t ch? m?t th?i gian, cụng s?c m� ch?ng dem l?i hi?u qu? gỡ thi?t th?c.
Lu?n c? 4 : H?c v?t cũn l�m cựn di nang l?c tu duy, suy nghi.
- Lu?n c? 5 : B?i v?y h?c v?t khụng phỏt tri?n du?c nang l?c suy nghi.
Tiết 103: VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
I/Trình bày luận điểm thành một đoạn văn nghị luận
*GHI NHỚ: Sgk
II/ Luyện tập
1, Bài tập số 1
2, Bài tập số 2
3, Bài tập số 3
4, Bài tập số 4: Để làm sáng tỏ luận điểm “Văn giải thích cần phải viết cho dễ hiểu”, em sẽ đưa ra những luận cứ nào? Những luận cứ ấy cần được sắp xếp theo một trình tự như thế nào để tăng hiệu quả thuyết phục của đoạn văn?
Bài tập 4: Lập luận trong đoạn văn nghị luận.
*/ Luận điểm: "Văn giải thích cần phải viết cho dễ hiểu"
*/ Luận cứ:
1/ Văn giải thích được viết ra nhằm làm cho người đọc hiểu.
2/ Giải thích càng khó hiểu thì người viết càng khó đạt được mục đích.
3/ Ngược lại, giải thích càng dễ hiểu thì người đọc càng dễ nhớ, dễ hiểu, dễ làm theo.
4/ Vì thế, văn giải thích cần phải được viết sao cho dễ hiểu.
Nắm vững nội dung bài, học thuộc ghi nhớ, làm bài tập còn lại.
Soạn bài: Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm
Lập dàn bài các luận điểm, luận cứ và dự kiến cách trình bày cho đề bài sgk/ 82
Về nhà
Kính chúc thầy cô sức khoẻ !
Chúc các em học giỏi, chăm ngoan !
Học vẹt không phát triển được năng lực suy nghĩ. Trước hết ta cần hiểu học vẹt là học thuộc lòng, có khi không cần hiểu, hoặc hiểu lơ mơ, nói mà không hiểu mình đang nói cái gì ( như con vẹt bắt chước nói tiếng người). Nếu chúng ta học mà không hiểu thì sẽ chóng quên và khó có thể vận dụng thành công những điều đã học trong thực tế. Hơn nữa, học vẹt chỉ mất thời gian, công sức mà chẳng đem lại hiệu quả gì thiết thực. Ngược lại, học vẹt còn làm cùn mòn đi năng lực tư duy, suy nghĩ. Bởi vậy, không thể theo cách học vẹt. Học bao giờ cũng trên cơ sở hiểu, gắn với nhận thức đúng về sự vật, vấn đề.
Học là để nắm bắt tri thức nhưng việc cũng cố tri thức ấy còn quan trọng hơn. Nếu học lí thuyết mà không chú ý đến việc làm bài tập thì tri thức cũng sẽ sớm rơi rụng đi. Làm bài tập chính là thực hành bài học lí thuyết. Nó làm cho kiến thức lí thuyết được nhận thức lại sâu hơn, bản chất hơn. Làm bài tập giúp cho việc nhớ kiến thức dễ dàng hơn. Làm bài tập là rèn luyện các kỹ năng của tư duy, đặc biệt là kỹ năng phân tích, tổng hợp, so sánh, chứng minh, tính toán. Vì vậy nhất thiết học phải kết hợp với làm bài tập thì sự học mới đầy đủ và vững chắc.